Bóng đá không ngừng vận động, HLV người Ý không sai khi chủ động đón đầu, thay đổi và làm mới Chelsea để tránh cảnh bị bắt bài vốn chỉ là thời gian sớm muộn. Tuy nhiên, vấn đề của ông là quá sa đà lạm dụng một 3-5-2 chưa hoàn hảo mà bỏ rơi một 3-4-3 vẫn còn nguyên sức mạnh.
Chelsea đã không còn là chính mình và sa sút so với mùa giải trước, với vị trí thứ ba hiện thời của nhà ĐKVĐ Premier League là đủ để khỏi ai có thể cự cãi về điều này. Tuy nhiên, kể cả không tính tới phong độ hủy diệt của Man City và thăng tiến rõ rệt của Man Utd, Chelsea vẫn kém đến 9 điểm so với chính họ sau 24 trận cùng kỳ này năm ngoái. Đấy là còn chưa nói xuất phát điểm năm nay chưa đến nỗi tệ hại như hơn một tháng đầu tiên ngồi ghế nóng Stamford Bridge của Antonio Conte.
| Chelsea mới bị hàng xóm Arsenal loại khỏi bán kết League Cup |
Nguyên nhân vì đâu nên nỗi thì cũng vô vàn, cả chủ quan lẫn khách quan. Không nhà ĐKVĐ Premier League nào có thể bảo vệ thành công ngôi vương nước Anh suốt gần 10 năm qua, kể từ mùa giải 2008/09 của Man Utd, và Chelsea chỉ đơn giản là nạn nhân tiếp theo khó thoát khỏi xu thế này. Bên cạnh đó, The Blues không còn thảnh thơi tập trung trọn vẹn cho đấu trường quốc nội mà phải chia sức cày ải thêm mặt trận Châu Âu.
Trên hết, những vấn đề trong công tác chuyển nhượng mùa hè của Chelsea. Toán công thần John Terry và đặc biệt sau đó Diego Costa hay Nemanja Matic lũ lượt ra đi trong những ý kiến trái chiều, hiển nhiên cũng mang theo luôn sức mạnh chuyên môn cũng như tinh thần, tư chất thủ lĩnh và vốn liếng kinh nghiệm. Trong khi đó, những tân binh như Alvaro Morata hay Tiemoue Bakayoko, nương nhẹ mà nói, đều chưa xứng tầm kỳ vọng.
Tuy nhiên, Conte khó có thể đổ thừa trách nhiệm cho những yếu tố ít nhiều ông không thể kiểm soát, từ lịch thi đấu, phong độ và tâm lý cầu thủ đến chuyện bất đồng quan điểm với ban lãnh đạo hay cả tiếng nói của lịch sử. Có lẽ quan trọng hơn cả, HLV người Ý nhận thức được vấn đề chính yếu ngay với hệ thống chiến thuật của mình.
Trung bình/trận | 3-4-3 | 3-5-2 |
Tỷ lệ chiến thắng | 71% | 50% |
Bàn thắng | 2,1 | 1,5 |
Bàn thua | 0,6 | 0,7 |
Tỷ lệ kiểm soát bóng | 58% | 53% |
Số cú sút | 17 | 16 |
10 thông số thống kê biết nói bên trên là đủ tổng quan cho đặc thù chiến dịch Premier League mùa giải này của Chelsea, với 3-4-3 rõ ràng ăn đứt 3-5-2 về hiệu quả và thành tích đổi lại. Đặc biệt soi xét hạng mục quan trọng nhất – tỷ lệ chiến thắng, với độ vênh 21% là khoảng cách cực lớn đủ để định đoạt thiên đàng hay địa ngục cho bất cứ đội bóng nào, huống chi một ứng cử viên vô địch với kỳ vọng giành đủ 3 điểm trong phần đa trận đấu.
Tất nhiên, Conte không rảnh rỗi hơi đâu đi thay đổi sơ đồ đã đưa Chelsea đăng quang ngôi vô địch nước Anh năm ngoái, việc điều chỉnh sang 3-5-2 vốn cũng nằm trong ý đồ tiên liệu của ông cả. Đây là hệ thống thiên về phòng ngự hơn và tương đối phù hợp để đối phó với những kình địch ngang cơ trong nội bộ nhóm Big Six. Cái khó hiểu ở đây, ông có vẻ như lạm dụng nó cho cả những đối thủ chiếu dưới, đơn cử như cảnh tịt ngòi trong thất bại sốc trước West Ham và trận hòa với Leicester, mỗi 90 phút chứng kiến The Blues chỉ tung ra nổi hai cú sút trúng khung thành.
Trước và trong trận bán kết lượt về cúp Liên đoàn, Chelsea đều thể hiện sự thiếu quyết tâm trước Arsenal và sau cùng họ đã thất bại một cách toàn diện.
Giải thích hợp lý cho sự đổi mới dường như không cần thiết này của Conte liên quan đến tính hợp rơ với các nhân sự có sẵn trong tay ông. Cựu thuyền trưởng Juventus chưa bao giờ thích Willian, và cắt giảm một mắt xích tấn công để gia cố khu trung tuyến sẽ là cái cớ hoàn hảo để giam hãm tiền vệ người Brazil trên băng ghế dự bị.
Bên cạnh đó, với một hàng tiền vệ trung tâm đông đảo, nhạc trưởng Cesc Fabregas hiển nhiên sẽ nhận được sự bảo vệ chắc chắn hơn mà thỏa sức sáng tạo, chia bài lên tuyến đầu. Ngoài ra, Conte cũng không thể không sử dụng bản hợp đồng hè Bakayoko và chỉ có gia tăng nhân sự khu vực vòng tròn mới giúp tân binh từ Monaco có cơ hội ra sân thi đấu thường xuyên.
Trong khi đó, 3-5-2 cũng thuyên chuyển Eden Hazard từ bám cánh sâu vào trong bó trung lộ hơn, ngay dưới Morata với vai trò hộ công hoặc số 9 ảo, âu cũng là một tư duy logic khi bắt cặp bộ đôi tấn công giữa cầu thủ kỹ thuật, sáng tạo nhất và cây làm bàn chủ lực trong đội. Thực tế hồi đầu mùa đã chứng minh tính đúng đắn của Conte, khi ngôi sao người Bỉ thể hiện diện mạo thăng hoa hơn bao giờ hết.
| Đổi mới từ 3-4-3 sang 3-5-2 khiến Chelsea sa sút mùa giải này |
Tuy nhiên, 3-5-2 cũng khiến đội hình Chelsea bị thu hẹp lại, không còn có chiều rộng cần thiết cho mỗi đợt triển khai tấn công được như 3-4-3, vô tình cũng khiến Hazard và Morata dần trở nên bị động và sa sút phong độ trầm trọng trong cả giai đoạn đầu năm mới bĩ cực của cả tập thể.
Và rồi trước Brighton trong chuyến làm khách xuống miền biển phương nam, bất chấp trở lại vị trí sâu hơn, rộng hơn và kém tự do hơn ở cánh trái, cũng như sát cánh bên một Michy Batshuayi không thể so bì với đẳng cấp với Morata, sự trở lại của 3-4-3 cũng giúp Hazard trở lại là chính mình với cú đúp bàn thắng và màn trình diễn tổng thể ấn tượng ra dáng đúng một trong cầu thủ hàng đầu thế giới.
Sau ba trận liên tiếp áp dụng 3-5-2 và kết thúc với ba tỷ số hòa không bàn thắng, màn vùi dập Brightion như thể giải phóng biết bao áp lực đè nén Chelsea. Một hàng công được tăng cường về lượng và kéo theo cả chất, đơn cử như pha lập công thứ hai của Hazard khi Batshuayi và Willian đóng vai trò “chim mồi” gây phân tâm, sao nhãng hàng thủ đối phương, hay bàn thắng của Willian sau màn phối hợp ban bật 100% bằng gót chân với Hazard và Batshuayi xứng đáng đi vào sách giáo khoa.
| Antonio Conte đang quá cứng nhắc và lạm dụng chiến thuật của mình |
Bóng đá không ngừng vận động, Conte tất nhiên không sai khi chủ động đón đầu, thay đổi và làm mới Chelsea để tránh cảnh bị bắt bài vốn chỉ là thời gian sớm muộn, âu cũng chính là bài học rút ra từ người tiền nhiệm khó ưa Jose Mourinho. Bên cạnh đó, nhân sự trong tay cũng có sự biến động đáng kể với những tân binh Christensen, Bakayoko và Morata đúng trục xương sống đội bóng, buộc ông phải tạo ra những hệ thống khác phù hợp hơn.
Tuy nhiên, vấn đề vẫn cứ là sự cứng nhắc máy móc và thậm chí đến cố chấp của Conte như thể đã nghiệm ra một bài tủ mới với 3-5-2. Giá mà HLV người Ý chỉ giới hạn sơ đồ hệ thống này cho các màn đại chiến đặc thù và mạo hiểm cho những trận đụng độ chiếu dưới cần tận thu điểm số, có lẽ Chelsea đã vượt mặt Man Utd và tiến gần Man City, tạo nên cuộc đua tranh ngôi vô địch Premier League hấp dẫn hơn hiện giờ chứ không phải đã sớm an phận cựu vương.
Thông số thống kê về Chelsea trong mùa giải này:
Thông số thống kê về Chelsea trong mùa giải này