Ở Anh, bản quyền truyền hình được chia đều cho các đội theo nhiều quy tắc. Trong đó, cơ bản nhất vẫn là tính phổ biến và cống hiến của từng đội bóng.
1. Trong nhiều năm gần đây, giá trị bản quyền truyền hình của giải Ngoại Hạng Anh ngày càng tăng với tốc độ chóng mặt. Và kèm theo đó, là những khoản tiền kếch sù mà các đội tham dự được nhận vào cuối mùa. Tuy nhiên, hệ quả của nó không chỉ có thế. Giá trị thương quyền và lợi nhuận ngày càng tăng, cũng đồng nghĩa với việc các CLB sẽ phải chi tiêu nhiều hơn vào các khoản chuyển nhượng và lương bổng cho cầu thủ.
Thậm chí đến khán giả, những người phải trả tiền để được xem bóng đá qua TV cũng phải chịu phiền phức bởi lịch thi đấu bị thay đổi xoành xoạch. Mục đích của việc ấy, chính là để các nhà đài khai thác được nhiều người xem nhất có thể cho mỗi trận đấu.
Vậy việc phân chia số trận đấu được truyền hình trực tiếp theo từng CLB được 2 nhà thầu Sky và ESPN (những đơn vị đang nắm bản quyền truyền hình giải Ngoại Hạng Anh) sắp xếp như thế nào?
2. Nếu nhìn vào 2 bảng dưới đây, ta sẽ rút ra được khá nhiều điều.
 |
| Bảng Trái: Số trận đấu đã lên sóng - Bảng Phải: Số trận đấu còn lại sẽ được lên sóng. |
Stoke City chỉ mới có 3 trận đấu được truyền hình trực tiếp cho đến lúc này. Trong khi đó, trên thực tế, các nhà đài đã phải trả trước cho các CLB một khoản "phí cơ sở" có giá trị tương ứng với số tiền mà họ sẽ nhận được nếu có 10 trận đấu được lên sóng trực tiếp.
Khoản phí này chiếm 25% lợi nhuận có được từ trong nước của bản quyền truyền hình toàn bộ giải đấu. 25% khác sẽ được chia chác dựa trên vị trí mà mỗi CLB có được vào cuối mùa. Nhà vô địch sẽ kiếm được gấp 20 lần đội đứng cuối bảng trong khi với đội nhì bảng sẽ là 19 lần. Tương tự với đội thứ 3 là 18, thứ 4 là 17... Và 50% còn lại, giống như lợi nhuận kiếm được ở nước ngoài, sẽ được chia đều cho toàn bộ các CLB.
Dựa vào 2 bảng trên, ta có thể thấy Stoke sẽ còn phải lên sóng trực tiếp 3 trận nữa để hoàn thành kế hoạch 9 trận mà các nhà đài đề ra cho họ. Trong khi đó, giải Ngoại Hạng Anh đã sắp đi hết 2/3 chặng đường. Rõ ràng, các nhà đài đã trả cho Stoke một khoản "phí cơ sở" lớn hơn so với số trận đấu mà họ có trên sóng trực tiếp.
Thực tế, Stoke City không phải là đối tượng đem lại cho họ nhiều lợi nhuận bởi các trận đấu của CLB này thường không mang nhiều tính giải trí. Trong 3 trận đã được trực tiếp trên sóng Sky và ESPN, Stoke có 2 trận hòa tẻ nhạt trước Arsenal và Westham. Khá hơn một chút, trận còn lại họ thắng Liverpool 3-1. Vậy thì điều gì khiến các nhà đài "chịu chơi" với các CLB kiểu Stoke City như vậy ?
Câu trả lời nằm ở lợi nhuận to lớn mà họ kiếm được từ các hợp đồng quảng cáo và lượt xem vượt trội ở các trận đấu không có các CLB như Stoke City tham gia. Trong bảng trên, Liverpool và Newcastle có khá nhiều trận đấu được trực tiếp ở mùa này với cùng 37 trận, bằng cả ĐKVĐ Man City và hơn Chelsea một chút.
Công bằng mà nói, cả 2 CLB này đều đang không có được phong độ tốt khi đang xếp lần lượt thứ 9 và 16 trên bảng xếp hạng. Thế nhưng, chính tính cống hiến ở các trận đấu của họ, và số lượng fan vượt trội so với các CLB khác ở nước Anh, mới là nguyên nhân chính của việc cả 2 được được các nhà đài ưu ái.
Thống kê cho thấy, người hâm mộ bóng đá ở Anh luôn lấy 3 tiêu chí sau để lựa chọn trận đấu mà mình theo dõi: Lẽ dĩ nhiên, nếu ưu tiên phát sóng các trận đấu đáp ứng được 2 tiêu chí đầu tiên, các nhà đài sẽ kiếm được rất nhiều bởi lượng người xem các trận đấu này là cực kì to lớn.
Thế nên, cũng không có gì là quá khó hiểu khi có những CLB lại chỉ được lên sóng có 9 trận như Stoke, mặt khác, lại có những CLB lại được lên sóng cả 38 trận của một mùa như Man United. Cũng phải lưu ý rằng, tuy ít quan trọng, nhưng tiêu chí thứ 3 lại mang đến khá nhiều điều thú vị bất ngờ.
 |
| Stoke City, CLB có những trận đấu "chán" nhất nước Anh. |
Ở Ngoại Hạng Anh lúc này, Southampton chính là CLB có tổng số bàn thắng- thua cao thứ ba với 81 bàn. Đứng sau MU và Chelsea với 93 và 83 bàn. Rõ ràng, tính cống hiến trong những trận đấu mà CLB này tham dự là rất cao. Thế nhưng, nếu xét đến 2 tiêu chí đầu tiên, Southampton lại không đáng được các nhà đài ưu ái chút nào.
Nhưng thực tế, lại rất thú vị. Đã lên sóng trực tiếp 7 lần ở mùa này, ở bất kì lần nào Southampton đều chơi rất tốt, thậm chí là vượt rất nhiều kì vọng của người hâm mộ. Hòa Arsenal 1-1 trong một trận cầu mở ở đầu mùa giải, để rồi thất bại 2 lần với tỉ số 2-3 trước 2 đại gia thành Manchester. Mới đây nhất là bước ngoặt của cuộc đua đến ngôi vương khi Man City để thua 3-1 ở St Mary's cách đây không lâu. Ai dám bảo rằng những trận đấu của The Saints không mang lại nhiều lợi nhuận ?
3. Rõ ràng, chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy ở Anh, các CLB đều được phân chia tiền bản quyền truyền hình một cách công bằng. Bất kể là đội bóng lớn như MU hay Liverpool, là đội bóng nhỏ như Stoke hay Southampton, tất cả đều được phân chia hợp lý.
Mùa trước Man City kiếm được hơn 60,5 triệu bảng, còn đội xuống hạng Wolverhamton cũng bỏ túi gần 40 triệu bảng từ nguồn thu này. Trong tương lai, khi nhà thầu BT tiếp quản quyền phát sóng giải đấu này ở Anh, các CLB sẽ còn kiếm được nhiều hơn nữa.
Và cứ thế, giải Ngoại Hạng Anh vẫn sẽ tiếp tục giữ vững vị trí độc tôn về góc độ giải trí trong làng bóng đá thế giới.
(Theo VTC)
