Lois Van Gaal và cuộc cách mạng tư duy

Gần như chắc chắn Man United phiên bản mới sẽ đá với hàng thủ 3 người. Đó là chuyện chưa từng thấy trong lịch sử đội chủ sân Old Trafford.

Hàng thủ 3 người không phải mới được phát minh, nhưng nó đang trỗi dậy trở lại trong bối cảnh hiện tại của bóng đá quốc tế. Van Gaal đã đưa một ĐT Hà Lan không có gì đặc biệt tới được bán kết World Cup bằng sơ đồ 3-4-1-2, trong khi Costa Rica và Mexico cũng cùng vào vòng knock-out với đội hình tương tự.

Van Gaal đang có ý định áp dụng hệ thống đó cho Man United. Ông đã dùng khi Quỷ đỏ đánh bại Los Angeles Galaxy 7-0, và mặc dù nói rằng ông có thể chuyển trở lại với cách chơi cũ, có lẽ nhà cầm quân người Hà Lan đã kiên quyết với dự định của mình.

Sơ đồ 3 hậu vệ trở nên nổi tiếng lần đầu tiên nhờ một người Hà Lan. Đó là Rinus Michels, người phát minh “Bóng đá tổng lực” và là ông tổ của ít nhất 4 tư tưởng chiến thuật lớn của bóng đá đang được dùng ngày nay. Michels đã khởi đầu cho sơ đồ 3-4-3 trong những năm ở Ajax và truyền thụ lại cho Johan Cruyff để nối tiếp ở thập kỷ 1970.

Nhưng phải tới thập kỷ 1990, 3-4-3 mới phá vỡ sự phổ cập của 4-4-2 nhờ dựa vào một hàng tiền vệ mạnh cũng như sơ đồ 3 hậu vệ có chừa ra một người để làm nhiệm vụ quét dọn cho 2 người đá cùng. Những lợi thế ấy bị triệt tiêu khi 4-2-3-1 và 4-3-3 trở nên phổ biến, trong trường hợp của 4-2-3-1 thì sơ đồ 3 hậu vệ khiến 2 người bị thừa thãi, còn với 4-3-3 thì không có người thừa, và điểm yếu của cả hai sơ đồ là hai cánh có thể bị áp đảo dễ dàng.

Thế nhưng vì sao sơ đồ 3 hậu vệ lại thịnh hành trở lại? Điều gì khiến nó hấp dẫn trong mắt các HLV? Sự sụp đổ của tiki-taka ở Barcelona và ĐT Tây Ban Nha trong vòng 12 tháng qua là một lý do quan trọng. Kiểm soát bóng nhiều đã trở thành một mục tiêu không quan trọng, và các HLV ngày càng chú trọng nhiều hơn vào kiểm soát không gian.

Bayern của Jupp Heynckes là một đội chơi phản công rất nhanh để tránh đối phương kịp tổ chức lại hàng phòng ngự, còn Atletico Madrid của Diego Simeone chơi với 4 tiền vệ chỉ đứng bên phần sân nhà phòng ngự và khi lấy bóng là lập tức bứt lên.

Những cách chơi này đã mang lại thành công, và tất yếu sẽ phải có cách chơi ngăn chặn lại nó. Sơ đồ 3 hậu vệ đòi hỏi 3 cầu thủ phòng ngự lùi xuống rất sâu ngay cả khi đội đang tấn công, và hàng tiền vệ là lực lượng truy cản từ xa chính khi cả 4 tiền vệ đều tranh chấp bóng và làm cho trung tuyến dày đặc, dập tắt mọi cơ hội phản công nhanh của đối phương từ trong trứng nước.

Van Gaal vì thế đã dùng lối chơi này cho Hà Lan ở World Cup và chỉ thủng lưới 4 bàn trong suốt hành trình đến Huy chương Đồng. Nếu như Hà Lan có một hàng tấn công trẻ và biến hóa hơn thì họ đã có thể ghi bàn nhiều hơn, nhưng ý đồ chiến thuật vẫn đã được hoàn thành.

Và Van Gaal cũng sẽ dùng sơ đồ 3 hậu vệ cho Man United. Họ có hậu vệ có thể rời vị trí để chơi 1-chọi-1 với cầu thủ chạy cánh của đối phương, trong đó cánh trái có thể giao riêng cho Luke Shaw, và hàng tiền vệ có thể đá phòng ngự từ xa tốt với những cầu thủ như Michael Carrick hay Antonio Valencia. Sự xếp đặt ấy sẽ giúp Man United che chắn trung lộ, nơi mà họ thủng lưới nhiều nhất ở mùa trước. Chưa kể họ vừa có Ander Herrera, một người di chuyển rộng và có thể kiến tạo từ xa.

Còn về phương diện tấn công, Van Gaal có lẽ sẽ không quá lăn tăn về lựa chọn. Van Persie trên cùng và ở dưới là Wayne Rooney với Juan Mata, và khi cần thay đổi thì đã có Danny Welbeck với Adnan Januzaj để lắp vào. Sự hiệu quả của hàng công chủ yếu phụ thuộc vào việc giữa các tiền đạo có ăn ý với nhau không, chứ không quá phụ thuộc vào hệ thống. Nếu như Man United mua được Mats Hummels, thì họ có thể đá 3-4-3 cả mùa. Nhưng lực lượng phòng ngự hiện tại cũng không tệ, và chúng ta có thể tin rằng Quỷ đỏ sẽ chơi chắc chắn hơn mùa tới.

Theo Soha