Nếu Catenaccio của người Ý, bóng đá tổng lực của người Hà Lan hay Joga Bonito của người Brazil đều có thể biến mất, thì Tiki-taka liệu có nằm ngoài sự đào thải ấy?
| Bóng đá tổng lực của người Hà Lan cũng đã từng biến mất, vậy thì Tiki-taka có phải ngoại lệ |
Catenaccio là nghệ thuật phòng ngự được cho là đạt đến đỉnh cao, nhờ tư duy tổ chức khoa học của nó, tạo ra một hệ thống phòng thủ có chiều sâu để hạn chế sức công phá của đối thủ, trước khi phản công và ghi bàn. Bóng đá tổng lực được coi là nghệ thuật tấn công đỉnh cao, vì nó tối ưu hóa được sức tấn công của toàn bộ đội ngũ, với sự linh hoạt tuyệt đối. Joga Bonito kết hợp được sự hiệu quả và tính ngẫu hứng, bao gồm cả cái đẹp của động tác và chiến thắng.
Nhưng tất cả những lối chơi đó, dù ưu việt, đều không còn ở dạng nguyên bản cho đến thời điểm này, và Tiki-taka, một cách ngẫu nhiên, lại hội tụ rất nhiều ưu điểm của những trường phái lớn trước kia, thậm chí còn ở một cấp độ cao hơn trên khía cạnh nhất định.
Đại Inter của thập niên 1960 dưới thời Helenio Herrera đã từng nghi ngờ chính bản thân, vì cho rằng Catenaccio chỉ là phá lối chơi của đối phương, thay vì chủ động tối ưu lối chơi của bản thân để chiến thắng. Bóng đá tổng lực và Joga Bonito đều chìm vào bóng tối do những đòi hỏi quá khắt khe về mặt con người: Các cầu thủ phục vụ cho lối chơi tổng lực không những phải giỏi, mà bắt buộc phải chơi tốt ở bất kỳ vị trí nào trên sân, trong khi Joga Bonito đòi hỏi các nhân tố vận hành nó phải có kỹ thuật siêu đẳng.
Tiki-taka sửa chữa được hầu hết những “lỗi” này: Nó cho phép đội bóng phòng ngự bằng cách vây ráp và đoạt lại bóng nhanh nhất có thể, tức là lúc nào cũng chủ động. Nó không đòi hỏi một nhân tố toàn diện để cụ thể hóa lối chơi trên sân, mà chỉ đòi hỏi những cầu thủ đã hiểu rõ và thấm nhuần lối chơi ít chạm kết hợp di chuyển hợp lý, thông minh. La Masia là nơi đào tạo những “thói quen” ấy từ bé, để đảm bảo rằng các thế hệ sẽ được tiếp nối.
Tiki-taka còn được hậu thuẫn bởi thời đại: Các mẫu cầu thủ phục vụ cho lối chơi giàu sức mạnh trước kia, như các tiền vệ thuần túy phòng ngự (ví dụ như Gattuso, Davids), các tiền đạo cắm to khỏe mạnh về tì đè (Vieiri, Jan Koller), hay những tiền vệ cánh chỉ biết dốc và tạt.v.v đều đang dần “tuyệt chủng”. Nhường bước cho các tiền vệ xây nền lối chơi, như một sự tôn vinh không chính thức với triết lý Barca. Vì thế, Tiki-taka cũng có thể trở thành lối chơi có tuổi thọ bền nhất từ trước đến nay.
(Theo Thể Thao Văn Hoá)