Tại sao các cầu thủ Premier League ngày càng “lười” dứt điểm ngoài vòng cấm?

Premier League 2024/25 đang chứng kiến một sự đảo ngược rất đáng chú ý trong các pha dứt điểm: Tỷ lệ những cú sút từ ngoài vòng cấm tại mùa này xuống mức thấp nhất lịch sử giải đấu kể từ mùa giải 2003/04. Vì đâu mà một giải VĐQG vốn nổi tiếng tràn ngập những cú “nã đại bác” lại đánh mất thứ bản sắc quý giá ấy?

Sút xa, trong bóng đá, giống như một thứ rượu hảo hạng có thể nâng tầm bữa tiệc và khiến những thực khách “phê” quên lối về. Thế nên, nếu có mặt trên các khán đài Premier League, bạn sẽ thường xuyên nghe thấy tiếng hô "Sút!" ngay cả khi một trung vệ chưa có bàn thắng nào trong sự nghiệp đang cầm bóng cách lưới đối phương khoảng… 35 mét.

Sẽ thế nào nếu cú sút ấy vụng về đưa bóng lên khán đài thay vì cầu mốn đối thủ? Hẳn cầu thủ nọ sẽ nhận đủ “gạch đá” và những tiếng la ó, huýt sáo phản đối. Tuy nhiên, nếu không sút, anh ta cũng sẽ không ghi bàn, hay nói đúng hơn là bỏ lỡ một cơ hội tự ghi tên mình lên bảng tỷ số.

Lựa chọn thật sự chẳng dễ dàng gì. Vậy các cầu thủ tại Premier League 2024/25 đã lựa chọn ra sao trong những tình huống có cơ hội dứt điểm? Hãy cùng phân tích qua lượng dữ liệu đồ sộ mà Opta cung cấp tính đến trước vòng 29 Ngoại Hạng Anh.

Hãy sút trong vòng cấm, nếu có thể!

Rõ ràng là một đội bóng có khả năng ghi bàn cao hơn khi họ đến gần khung thành hơn, do đó, những cú sút từ bên trong vòng cấm thường sẽ hiệu quả hơn so với những cú sút từ bên ngoài.

Trong mùa giải 2024/25, có 14,7% cú sút trong vòng cấm đã tìm đến mành lưới đối phương, trong khi chỉ có 4,2% cú sút ngoài vòng cấm đi vào lưới. Do đó, không có gì ngạc nhiên khi các đội bóng vẫn cố gắng thực hiện những cú sút từ bên trong vòng cấm mỗi khi có thể.

Điều này không có nghĩa là họ luôn ở gần khung thành hơn. Chẳng hạn, một cú sút vào giữa gôn từ ngay rìa vòng cấm sẽ gần khung thành hơn một cú sút bên trong khu vực 16m50 nhưng ở các vị trí chéo 2 bên. Dù vậy nhìn chung, ở bên trong khu vực 16m50 vẫn sẽ đem lại nhiều thuận lợi hơn.

Mùa giải 2024/25 hiện đang có số cú sút từ ngoài vòng cấm ít nhất được ghi nhận (kể từ mùa giải 2003/04). Chỉ có bình quân 8,3 cú sút mỗi trận từ ngoài vòng cấm, trong khi chúng ta cũng chứng kiến ​​tỷ lệ cú sút từ ngoài vòng cấm thấp nhất (31,7 %).

Con số này là một “kỷ lục mới” sau 2 thập kỷ, nhưng thực ra nó hoàn toàn đi đúng theo xu hướng khi tỷ lệ các cú sút từ ngoài vòng cấm tại Premier League liên tục giảm kể từ mùa giải 2005/06 - thời điểm tỷ lệ cao nhất được ghi nhận là 48,2 %.

Mùa giải trước chứng kiến ​​tỷ lệ bàn thắng từ ngoài vòng cấm thấp nhất (11,5%), dù cần lưu ý rằng tổng số 1.246 bàn thắng mùa 2023/24 là nhiều nhất trong một mùa giải Premier League.

Mùa giải này hiện đang trên đà đạt tỷ lệ bàn thắng từ ngoài vòng cấm thấp thứ ba trong lịch sử Premier League (11,7%). Tỷ lệ cao nhất là vào mùa bóng 2006/07 khi hơn 1/5 bàn thắng ở giải Ngoại Hạng Anh đến từ ngoài vòng cấm (20,2 %).

“Mổ xẻ” những bất ngờ

Quay trở lại mùa giải này, bạn có thể ngạc nhiên khi biết rằng Man City – đội thường cố gắng đưa bóng vào vòng cấm đối phương để tiền đạo chủ lực của họ, Erling Haaland ,ghi bàn – thực sự đã ghi được nhiều bàn thắng nhất từ ​​ngoài vòng cấm tại Premier League (11 bàn), chiếm 20 % tổng số bàn thắng của Man Xanh.

Đội bóng hàng xóm của City, Man United cũng dựa vào khả năng sút xa của họ và là đội có tỷ lệ bàn thắng cao nhất đến từ ngoài vòng cấm (21,6 %; tức là 8 trong số 37 bàn mà Man United có được trước vòng 30 được ghi bên ngoài khu vực 16m50 của đối thủ).

Ở đầu bên kia của bảng xếp hạng, đội đứng cuối bảng Southampton vẫn chưa ghi được bàn thắng nào từ ngoài vòng cấm tại Premier League mùa này. Trong khi đó, Brighton và Bournemouth lại có thành tích ngang nhau một cách kỳ lạ.

Cả hai đều ghi được 48 bàn thắng trong mùa giải này, với tỷ lệ chính xác là 5 bàn thắng từ ngoài vòng cấm (10,4 %) và 43 bàn thắng từ trong vòng cấm. Tuy nhiên, họ lại rất khác nhau khi nói đến những cú sút từ cự ly gần.

Brighton chỉ có 8 cú sút trong phạm vi năm mét tính từ khung thành trong mùa giải này, ít thứ hai sau Wolverhampton Wanderers (sáu), trong khi Bournemouth có 35 cú sút, nhiều thứ hai sau Arsenal (47).

Trong số những dữ liệu ít gây ngạc nhiên hơn, đội đầu bảng Liverpool đã tung ra nhiều cú sút nhất tại Premier League mùa này (492), nhiều hơn ít nhất 26 pha dứt điểm so với bất kỳ đội nào khác (Man City – 466) và nhiều hơn 230 pha dứt điểm so với Leicester City , đội tung ra ít cú sút nhất (262).

Liverpool cũng là đội có nhiều cú sút trúng đích nhất (183), với tỷ lệ % các lần thử thách thủ môn đối phương cao thứ tư (37,2%). Trong khi đó, Brentford là đội có cú sút chính xác nhất; 142 trong số 338 cú sút (42%) của họ đã đi trúng đích.

Độ chính xác trước khung thành đó có lẽ liên quan đến thực tế là Liverpool (25,8%) và Brentford (25,7%) thực hiện rất ít cú sút từ ngoài vòng cấm, và quả nhiên là hai đội này có tỷ lệ % cú sút từ ngoài vòng cấm rất thấp.

Khoảng cách trung bình của các cú sút

Sử dụng dữ liệu Opta, chúng ta có thể tính ra khoảng cách trung bình mà mỗi đội bóng Ngoại hạng Anh thực hiện cú sút trong mùa giải này và chúng ta bắt đầu bằng cách quay trở lại sân Gtech Community.

Brentford của Thomas Frank có khoảng cách trung bình ngắn nhất, khi bình quân các cú sút của họ chỉ cách khung thành trung bình 13,6 mét, ngắn hơn các đội khác tới gần 1 mét.

Đứng thứ nhì là Liverpool (14,4 mét), ngay trước Arsenal (14,5 mét) và Newcastle United (14,6 mét). Tottenham Hotspur (14,72 mét), Brighton (14,73 mét) và Aston Villa (14,74 mét) sau đó khó có thể tách biệt phía sau họ.

Khả năng thực hiện nhiều cú sút gần khung thành hơn của Brentford có thể được giải thích một phần bởi thực tế là họ đã thực hiện 101 trong số 103 cú đá phạt góc trong mùa giải này (98,1%) dưới dạng những cú sút có quỹ đạo đưa bóng cuộn về phía khung thành thay vì cuộn ngược ra xa.

Một số người có thể ngạc nhiên khi thấy Arsenal đứng thứ ba về khoảng cách trung bình của các cú dứt điểm, nếu xét đến việc họ thiếu tiền đạo trong mùa giải này. Vậy nguyên nhân là gì? Đó là vì Pháo thủ có tỷ lệ sút bóng sau quả phạt góc cao thứ hai tại Premier League mùa này (21,0 %).

Chỉ có Ipswich (21,1 %) có tỷ lệ % dứt điểm sau quả phạt góc cao hơn Arsenal. Thế nhưng, khoảng cách sút trung bình của đội Kieran McKenna xa thứ nhì trong toàn giải đấu (15,93 mét), phần lớn là do họ đã thực hiện rất nhiều cú sút từ ngoài vòng cấm (112 trong số 282). Nghịch lý đó, có lẽ đến từ việc hưởng phạt góc là cơ hội gần như duy nhất để Ipswich tiếp cận gần khung thành đối phương. Còn lại, họ chỉ biết cầu may bằng những cú sút xa.

Tính toàn giải, Ipswich là đội có tỷ lệ sút bóng ngoài vòng cấm cao nhất (39,7%), xếp trên Wolves (38,8%), Nottingham Forest (36,6%), Man City (36,3%) và Man Utd (36,1%). Điều đặc biệt thú vị là Wolves có tỷ lệ sút bóng từ ngoài vòng cấm cao thứ hai, vì họ cũng là đội đứng thứ hai trong giải đấu về tỷ lệ sút bóng trúng đích (39,4 %).

Trên thực tế, Wolves có khoảng cách trung bình xa nhất cho mỗi cú sút tại Premier League mùa giải này (16,07 mét).

Để nhấn mạnh thêm sự khó khăn khi tiến gần đến khung thành đối phương, Wolves chỉ có 12 cú sút từ trong vòng cấm địa của đối phương, ít nhất tại Premier League, kém đội đứng gần nhất tới 9 cú sút (Ipswich – 21).

Thật không may, những đội như Wolves và Ipswich cũng chính là những đội đang phải vật lộn chạy trốn tấm vé xuống hạng. Điều đó cho thấy, sút xa bây giờ chỉ là giải pháp bất đắc dĩ, hay đúng hơn là biểu hiện của sự bế tắc và bất lực. Sự cạnh tranh khốc liệt ở một giải đấu như Premier League buộc các đội đều phải chắt chiu cơ hội. Do đó, họ đều cố gắng tiến gần hơn đến khung thành để thực hiện cú dứt điểm và xu hướng này khó có thể thay đổi trong thời gian tới.

Nguồn bài viết:

Analysis: Why are players shooting less from long range this season? (Premier League.com)