Clarence Seedorf và điệu nhảy cuối cùng của kẻ chinh phục

Trải qua một thập kỷ đầy rẫy những vinh quang trong màu áo Milan, ở độ tuổi 36, nhiều người tin rằng Clarence Seedorf sẽ sớm tìm kiếm cho mình một chốn dưỡng già trước khi nói lời giã từ sự nghiệp. Thế nhưng, một ý tưởng cho việc “về hưu” dường như khác xa với tính cách của tiền vệ người Hà Lan. Luôn khắt khe với bản thân và có thừa động lực, cầu thủ từng khoác áo cả Milan lẫn Real Madrid tự ý thức được rằng mình cần phải tích lũy được những kinh nghiệm cần thiết trước khi đủ năng lực để chuyển sang làm việc ở một vai trò cao cấp hơn và xa hơn là một huấn luyện viên thực thụ.  

Kết quả, Botafogo mới chính là lựa chọn cuối cùng của Seedorf. Trên thực tế, cựu danh thủ Milan đã nhận được vô số lời mời hấp dẫn từ khắp nơi trên thế giới, tuy nhiên thay vì chấp nhận theo bước nhiều đồng đội cũ để sang Mỹ hay Trung Đông thi đấu, Seedorf lại muốn kết thúc sự nghiệp lẫy lừng của mình bằng một điệu nhảy cuối cùng thật đẹp ở Rio de Janeiro.

Ngôi sao người Hà Lan đã quyết định ký một bản hợp đồng hai năm với Botafogo, bản hợp đồng được xem là thành công bậc nhất trong lịch sử bóng đá Brazil dành cho một cầu thủ nước ngoài. Chứng kiến Seedorf gia nhập CLB, chủ tịch của Botafogo, ông Mauricio Assumpcao đã phải hết lời tán dương anh khi trả lời phỏng vấn trên tờ Reuters: “Cậu ấy chính cầu thủ nước ngoài vĩ đại nhất từng ký hợp đồng với một đội bóng Brazil. Seedorf không đến đây vì tiền, cậu ấy muốn trải nghiệm những thử thách mới. Cậu ấy tin rằng mình có thể chơi bóng ở đẳng cấp cao thêm hai năm tại Brazil. Rõ ràng, Seedorf không đến đây để du lịch, cậu ấy muốn chứng tỏ bản thân”.
 

Thật dễ hiểu vì sao Assumpcao cảm thấy phấn khích với bản hợp đồng mới của CLB bởi thực tế, Seedorf vốn dĩ là một kẻ chinh phục bẩm sinh. Từng khoác áo hàng loạt đội bóng tên tuổi, từ Ajax, Sampdoria, Real Madrid cho tới Inter rồi AC Milan, cầu thủ người Hà Lan đã giành được vô số danh hiệu ở những nơi anh từng thi đấu, không chỉ ở quy mô giải quốc nội mà còn là những chiếc Cúp Liên lục địa, danh hiệu Club World Cup cùng… 4 Champions League. Thậm chí, ngay cả Cristiano Ronaldo cũng chưa thể vô địch châu Âu trong màu áo 3 CLB khác nhau giống như Seedorf (từng vô địch Champions League cùng Ajax, Real và Milan).

Lựa chọn của Seedorf có thể khiến nhiều người cảm thấy bất ngờ, tuy nhiên mọi thứ thực ra lại rất logic. Sinh ra ở Suriname, vùng đất có chung đường biên giới với Brazil, cựu tiền vệ Milan đã lớn lên tại mảnh đất này cho tới khi chuyển sang Hà Lan cùng gia đình. Luviana, vợ Seedorf, cũng là một người Brazil và bản thân Seedorf cũng có thể nói tiếng Bồ Đào Nha hết sức thành thạo. Một số người còn đồn đoán rằng Botafogo có thể chính là đội bóng mà vợ Seedorf từng rất hâm mộ khi còn nhỏ.
 

Một CĐV mang tên Matheus Cuba chia sẻ: “Botafogo là một CLB kỳ diệu, một đội bóng rất khác. Với Pele, Botafogo từng là một trong những tập thể xuất sắc nhất Brazil ở giai đoạn thập niên 1960s và 1970s, khi nền bóng đá xứ sở samba đoạt được hai danh hiệu vô địch World Cup (1962, 1970). Thời điểm ấy, CLB còn sở hữu cả những Garrincha, Nilton Santos và Jairzinho. Bây giờ, mặc dù đang phải trải qua tình hình tài chính không mấy khả quan nhưng chúng tôi vẫn là một trong 12 đội bóng lớn nhất ở đất nước này”.
 

Mọi thứ gần như hoàn hảo dành cho Seedorf. Theo nhận định của nhà báo Rupert Fryer thì Brazil vẫn là một nền bóng đá giữ vai trò hết sức quan trọng ở Nam Mỹ, thậm chí cao cấp nhất lục địa này. 
 

Thông thạo tới 6 ngôn ngữ, Seedorf không chỉ sở hữu bằng thạc sĩ kinh doanh, làm chủ một nhà hàng ở Milan mà còn quản lý một công ty thể thao cùng một tổ chức từ thiện. “Tôi chưa từng thấy ai có cá tính mạnh mẽ như vậy”, cựu bác sĩ tâm lý của CLB AC Milan, Bruno Demichelis nhận xét, “Seedorf nói chuyện với 10% là cầu thủ, 70% của một HLV và 20% là từ một Tổng giám đốc”.
 

Chính bởi sự thông thái này mà cũng chẳng quá bất ngờ khi Seedorf cực kỳ tích cực tham gia vào các vấn đề bên ngoài sân cỏ ngay từ thời điểm mới đặt chân tới Botafogo. Cựu ngôi sao Milan đã lên tiếng chỉ trích sự vô tổ chức của bóng đá Brazil đồng thời ủng hộ phong trào Bom Senso, do các cầu thủ tự thành lập với mục đích cải thiện điều kiện chơi bóng tại nhiều CLB. Cần phải thừa nhận rằng, Brazil sở hữu một nền văn hóa bóng đá giàu truyền thống hết sức đáng nể, với lượng CĐV lên tới cả chục triệu người ở một vài đội bóng. Thế nhưng, sự phát triển mang tính đồng bộ tại đây lại gặp rất nhiều khó khăn bởi tác động đến từ LĐBĐ nước này cùng hệ thống làm việc quan liêu thiếu hiệu quả.
 

“Seedorf đã nâng tầm đội bóng cả bên trong lẫn bên ngoài sân cỏ. Mọi người, dù là trong ban lãnh đạo hay các cầu thủ đều phải thừa nhận rằng anh ấy đã thực sự tạo nên một chuẩn mực mới chỉ sau thời gian ngắn chơi bóng ở đây”, nhà báo Fryer chia sẻ, “Giới truyền thông cũng muốn nói chuyện với Seedorf và khả năng nói tiếng Bồ Đào Nha thành thạo ngay lập tức đã giúp anh ấy trở nên cực kỳ dễ thương trong mắt mọi người. Hết lần này đến lần khác, Seedorf thường xuyên tiếp xúc với giới truyền thông và có những cuộc trò chuyện thông minh về bóng đá Brazil cũng như các vấn đề xã hội ở đất nước này. Seedorf rất thân thiện và nhanh chóng khiến cho những người tin rằng anh ấy đến đây chỉ vì mục đích kiếm tiền hay tận hưởng các kỳ nghỉ phải có suy nghĩ khác”.      
 

Những hoạt động bên ngoài sân cỏ cũng khiến cho nhiều người phủ nhận khả năng đóng góp về chuyên môn của Seedorf. Mặc dù vậy, hình ảnh Seedorf cởi trần trong tuần tập luyện đầu tiên tại Botafogo đã nhanh chóng được lan truyền như một sự chuẩn mực về mặt thể chất, với vóc dáng cơ thể săn chắc đáng kinh ngạc. Thậm chí, HLV thể hình Leandro Cardoso còn phải thốt lên: “Đó là cơ thể của một vận động viên chuẩn mực”.

Nhìn chung, Seedorf trong màu áo Botafogo giữ vai trò của một chính khách nhưng vẫn duy trì những màn trình diễn ở đẳng cấp cao nhất. Nhận xét về người đồng đội, trung vệ Doria cho biết: “Thật tuyệt vời khi có Seedorf lãnh đạo chúng tôi. Anh ấy là con người sở hữu tinh thần chiến thắng. Sự hiện diện của anh ấy nâng tầm toàn đội, giúp chúng tôi đạt được ý chí cao nhất. Seedorf giúp đỡ chúng tôi cả trong và ngoài sân cỏ”.
 

Thủ môn Jefferson thậm chí còn khẳng định rằng Seedorf đã giúp mình có thể trưởng thành như một người đàn ông và một cầu thủ chuyên nghiệp.
 

Hầu hết các tiền vệ đều có xu hướng chơi lùi sâu hơn khi bước sang giai đoạn xế chiều của sự nghiệp, nhằm tận dụng nhãn quan chiến thuật nhạy bén cũng như kinh nghiệm để thích nghi với sự suy giảm về mặt thể chất. Tuy nhiên, Seedorf thì ngược lại. Cầu thủ người Hà Lan muốn làm việc với HLV Oswaldo de Oliveira để được đảm nhiệm một vai trò gần với khung thành đối phương hơn.
 

Tại Brasileirao 2013 (giải VĐQG Brazil), Seedorf tạo ra số cơ hội ăn bàn nhiều hơn bất kỳ cầu thủ nào. Anh ghi 17 bàn sau 59 lần ra sân và tin rằng Botafogo đã giúp mình tìm lại sức sống. “Chơi bóng ở Brazil giúp tôi cảm thấy như được quay về thời trẻ của mình vậy”, Seedorf nói trên tờ The Guardian, “Về mặt vị trí, tôi chơi tự do và sáng tạo hơn. Bóng đá ở đây cũng đơn giản hơn”.

“Ở châu Âu, các HLV khá máy móc khi nói về chiến thuật tấn công, nhưng ở Nam Mỹ thì khác, cầu thủ được tự do thể hiện khả năng sáng tạo của mình”, cựu tiền vệ Milan giải thích với FIFA, “Nếu bạn xem bóng đá ở Hà Lan và Đan Mạch rồi sau đó chuyển sang xem bóng đá Tây Ban Nha, bạn sẽ thấy rõ những sự khác biệt. Mặc dù là ở châu Âu, nhưng nền bóng đá Tây Ban Nha rõ ràng có nhiều sự tự do hơn trong việc hoán đổi vị trí hay các quyết định đi bóng của cầu thủ”.
 

“Tại Brazil, một phần là bởi nền tảng kỹ thuật cá nhân rất tốt của các cầu thủ, nhiều huấn luyện viên sẵn sàng trao cho họ sự tự do. Người ta muốn các cầu thủ di chuyển vào giữa đội hình đối phương, thậm chí là những nơi xuất hiện nhiều hậu vệ sẵn sàng ngăn cản họ. Nếu có hai người theo kèm bạn thì sao? Cầu thủ Brazil thì tin rằng họ đủ sức vượt qua cả hai mà không vấn đề gì và đó chính xác là những gì mà họ cố gắng làm. Nhưng nếu bạn làm điều này ở Hà Lan, người ta sẽ ngay lập tức la mắng bạn. Bị hai người theo sát ư? Hãy chuyền bóng về phía sau ngay đi, bằng mọi giá phải giữ lấy quyền kiểm soát bóng”.
 

“Đây là sự khác biệt về tư duy chơi bóng. Tôi không nói là ở đâu tốt hơn. Nhưng trên quan điểm cá nhân, tôi thấy mình gần hơn với cách tiếp cận của bóng đá Brazil”.
 

Seedorf tới Brazil vào giữa năm 2012 và mùa bóng 2013 là lần đầu tiên tiền vệ người Hà Lan được nếm trải một mùa giải trọn vẹn. Botafogo đã khởi đầu mạnh mẽ, chỉ thua 3 trận trong 21 vòng đấu và nhanh chóng được xem như ứng cử viên sáng giá cho ngôi vô địch. Matheus Cuba, CĐV trung thành của đội bóng chia sẻ: “CLB sở hữu nhiều cầu thủ giỏi, như thủ môn Jefferson, người khoác áo ĐTQG khi ấy, cựu tiền vệ của Sevilla, Renato, hay tiền đạo Elkeson, người bây giờ đã sang Trung Quốc thi đấu. Thế nhưng, Seedorf mới là bản hợp đồng quan trọng nhất, chẳng có gì để nghi ngờ điều đó cả. Anh ấy thi đấu với một vai trò khác so với phần lớn sự nghiệp, một người chơi gần khung thành đối phương, tấn công nhiều hơn và ghi được nhiều bàn thắng hơn”. 
 

Phong độ của Botafogo giảm sút về cuối mùa và hy vọng về chức vô địch cũng theo đó mà trở nên xa vời. Chính bởi vậy, toàn đội quyết định tập trung vào nhiệm vụ giành tấm vé dự vòng loại Copa Libertadores, lần đầu tiên kể từ năm 1996.

Trong trận đấu cuối cùng của mùa giải, Botafogo giành chiến thắng 3-0 trước Criciuma tại sân Marcana để khẳng định vị trí tham dự giải vô địch Nam Mỹ của mình. Người ghi bàn thắng cuối cùng ấn định thắng lợi cho đội bóng chính là Seedorf. Anh ôm chầm lấy HLV Oliveira khi được thay ra nghỉ vào cuối trận. Đây chính là khoảnh khắc cuối cùng mà Seedorf xuất hiện dưới tư cách một cầu thủ chuyên nghiệp. Chỉ một tháng sau đó, ngôi sao người Hà Lan đã được bổ nhiệm để trở thành huấn luyện viên trưởng của AC Milan.
 

Seedorf có được hai danh hiệu cùng Botafogo, Campeonato Carioca và Taca Guanabara, đều là các giải đấu ở cấp độ quy mô bang Rio de Janeiro. Tuy nhiên, thành công lớn nhất mà cầu thủ sinh năm 1976 này nhận được trong hành trình đến Nam Mỹ chính là sự phát triển bản thân như một HLV thực thụ.

“Dành ra khoảng thời gian cuối cùng của sự nghiệp để chơi bóng tại Botafogo và được làm việc cùng HLV Oswaldo de Oliveira đã giúp tôi có cơ hội để chuẩn bị cho những gì tiếp theo, một chặng đường mới trên con đường huấn luyện”, Seedorf trả lời The Guardian, “Tôi đã may mắn khi được thi đấu ở nhiều nơi trên thế giới ngay từ khi còn trẻ. Những trải nghiệm này là vô giá”. 
 

“Ở Botafogo, tôi đã được làm việc cùng nhiều chuyên gia huấn luyện, tham gia vào các công việc phân tích đội bóng, phân tích cá nhân, phân tích trận đấu. Thảo luận cùng họ giúp tôi có được những kinh nghiệm quý báu. Tôi cũng có cơ hội làm việc với những cầu thủ 16, 17 tuổi, một phần quan trọng để thực hành huấn luyện. Mọi thứ không hề đơn giản nhưng tôi luôn quyết tâm bởi tôi biết bản thân mình muốn gì”.
 

Sự nghiệp huấn luyện của Seedorf có thể không giống như những gì mà cựu danh thủ Hà Lan từng kỳ vọng, nhưng không thể phủ nhận rằng quãng thời gian tại Botafogo đã chứng kiến một Seedorf với màn trình diễn đáng kinh ngạc trước khi kết thúc sự nghiệp. Nhiều CĐV Botafogo cũng không khỏi thất vọng sau khi Seedorf chia tay CLB, số khác thì xem anh là thần tượng.
 

Ở góc độ nào đó, Seedorf chắc chắn đã có cho mình một vũ điệu cuối cùng thật tuyệt vời trong màu áo Botafogo.  

Lược dịch: