Sau những thành công đầu đời cùng Barca, thương vụ chuyển nhượng đình đám tới Lazio cuối cùng đã sớm chôn vùi sự nghiệp của chàng trai trẻ Ivan De La Pena, khiến cho “Tiểu Phật” mãi mãi chỉ là một kiệt tác chìm trong bóng tối.
Ivan De La Pena, một cái tên thường được người đời so sánh với những Xavi hay Zidane ở khả năng chuyền bóng, một kẻ vốn dĩ sinh ra đã may mắn sở hữu nhãn quan kiến tạo của một thiên tài bẩm sinh nhưng bên cạnh đó lại là sự lười biếng cũng như thái độ thiếu nghiêm túc với sự nghiệp. Cho đến bây giờ, nhiều người vẫn luôn tin rằng “El Pequeno Buda” (Tiểu Phật) chính là một trong những tài năng lỡ dở đáng tiếc nhất của bóng đá thế giới.
Xuất thân từ thành phố Santander, xứ Cantabria ở vùng cực Bắc bán đảo Iberia, De La Pena bắt đầu chơi bóng cho đội trẻ Racing trước khi gia nhập lò đào tạo La Masia trứ danh của Barca vào năm 1992. Vốn không sở hữu một thể hình quá lý tưởng (chỉ cao khoảng 1m7) nhưng trên thực tế, chàng trai sinh năm 1976 này lại có thể làm mọi điều với quả bóng trong chân. So với nhiều đồng đội, De La Pena hoàn toàn vượt trội về mọi mặt, ngoại trừ khả năng… đánh đầu. Đặc biệt hơn cả chính là những đường chuyền cuối cùng khi De La Pena có thể “dọn cỗ” cho các tiền đạo một cách đơn giản hơn bao giờ hết.
Với tài năng xuất chúng, chẳng có gì bất ngờ khi tiền vệ trẻ thuộc biên chế Barca được triệu tập tham gia các đội trẻ của Tây Ban Nha, nơi anh có cơ hội sát cánh cùng Raul, Morientes… Mùa giải 1994/95, khi mới chỉ 19 tuổi, De La Pena đã được vinh danh trở thành cầu thủ xuất sắc nhất Segunda trong màu áo Barca B. Tất cả đều phát cuồng vì phong cách chơi bóng quá đỗi đặc biệt của “Lo Pelat” (nghĩa là Kẻ hói, vì ngay từ khi còn trẻ De La Pena đã luôn xuất hiện với cái đầu trọc).
Bước sang mùa giải 1995/96, ngôi sao trẻ của bóng đá Tây Ban Nha được Johan Cruyff vĩ đại đưa lên đội một và ngay lập tức để lại dấu ấn bằng các tình huống kiến tạo đầy cảm xúc. Ở độ tuổi 20, De La Pena cũng lọt vào đến trận chung kết U21 châu Âu năm 1996 cùng với những Raul, Morientes, Gaizka Mendieta… và chỉ chịu thua U21 Italia trên chấm luân lưu 11 mét. Nếu như mùa giải 1995/96 khép lại với Barca mà không có bất kỳ danh hiệu nào thì chỉ một năm sau đó, với sự xuất hiện của bản hợp đồng “bom tấn” mang tên Ronaldo cùng sự trở lại của Stoichkov, đội bóng xứ Catalonia đã có cho mình những nguyên liệu thượng hạng trên tuyến đầu.
Không có gì bất ngờ khi Ivan De La Pena trở thành trụ cột của đội bóng chủ sân Nou Camp đồng thời tìm kiếm được sự ăn ý đáng kinh ngạc với “Người ngoài hành tinh” - Ronaldo. Một mùa bóng thực sự trong mơ đối dành cho các culé khi mà “Rô béo” liên tiếp chinh phục các cột mốc ghi bàn ấn tượng với sự trợ giúp từ những đường kiến tạo đẹp như tranh vẽ của De La Pena, còn Barca thì giành được cú đúp danh hiệu Cúp Nhà Vua và Cúp C2 cũng như chức vô địch Siêu Cúp Tây Ban Nha từ đầu mùa.
Ronaldo và De La Pena có một sự ăn ý kinh ngạc trong những năm thi đấu cho Barca |
Vào thời điểm ấy, khi mọi chuyện đang đi vào quỹ đạo thì Ronaldo lại bất ngờ chuyển sang khoác áo Inter Milan, một sự kiện không mấy vui vẻ và cũng giống như một điềm báo cho tương lai u ám của De La Pena. Tiền vệ gốc Cantabria tiếp tục ở lại sân Nou Camp nhưng dưới thời tân HLV Louis van Gaal, nhà cầm quân người Hà Lan không còn muốn chứa chấp những cá thể chơi bóng “ích kỷ” giống như anh trong đội hình. Dưới một hệ thống chiến thuật mới mẻ, vốn đề cao tính tập thể và luôn đặt ra những yêu cầu khắt khe về mặt thể chất, Van Gaal đã vô tình triệt tiêu đi cơ hội của rất nhiều cầu thủ trẻ, trong đó có cả De La Pena. Mùa giải thứ ba cùng Barca đã mang về cho “Tiểu Phật” chức vô địch La Liga đầu tiên cũng như danh hiệu Cúp Nhà Vua thứ hai liên tiếp nhưng xét ở khía cạnh cá nhân, đó thực sự là một năm thất vọng khi De La Pena chỉ có tổng cộng 22 lần ra sân trên mọi đấu trường.
Mùa Hè năm 1998, tiền vệ người Tây Ban Nha được Chủ tịch Sergio Cragnotti đưa về Lazio cùng với Fernando Couto với tham vọng sớm giúp đội bóng thủ đô nước Ý chinh phục danh hiệu Serie A. Giữa những tiếng hò reo cùng bức tường người đông nghẹt, De La Pena đã tự tin bước lên phía trước và phát biểu: “Chắc chắn tôi sẽ chiến đấu hết sức mình vì Lazio, bao gồm cả mục tiêu giành chiến thắng trong những trận derby. Tôi đã sẵn sàng cống hiến cho đội bóng muốn có tôi bằng mọi giá. Sự thật là Ronaldo muốn tôi đến Inter Milan để chơi cùng anh ấy nhưng cuối cùng tôi vẫn chọn Lazio vì đội bóng này giúp tôi cảm nhận được giá trị của mình”.
Mùa giải bắt đầu tương đối thuận lợi khi De La Pena tìm lại phong độ của mình và trở thành nhân vật chính ở trận tranh Siêu Cúp Ý gặp Juventus. Theo đó, anh là người dẫn dắt cả hai tình huống làm bàn của thầy trò HLV Sven Goran Eriksson. “Trong vai trò của tôi, có lẽ Zidane là người hay nhất nhưng tôi không hề giống anh ấy hay bất kỳ ai cả. Tôi chẳng có hình mẫu cụ thể nào cho riêng mình. Tôi là Ivan De La Pena và tôi là tôi”, cựu cầu thủ Barca khẳng định trên tờ La Repubblica.
| Quãng thời gian chơi cho Lazio khiến De La Pena đánh mất đi sự sáng tạo |
Tuy nhiên, mọi thứ đã nhanh chóng thay đổi khi mà tính chất khắc nghiệt của Serie A đã khiến De La Pena không còn duy trì được sự sáng tạo cần thiết. Trong một nền bóng đá có phần thực dụng và chặt chẽ, phong cách thi đấu phóng khoáng của tiền vệ người Tây Ban Nha bỗng dưng trở nên vô hại và thừa thãi. Điều đáng nói là vào thời điểm ấy, khi De La Pena đang sa sút nghiêm trọng thì Stankovic lại chơi bóng cực kỳ bùng nổ.
Không giống như vị Chủ tịch Cragnotti luôn yêu thích sự xa hoa, Eriksson là một chiến lược gia toan tính hơn nhiều. Nhà cầm quân người Thụy Điển muốn xây dựng một hàng tiền vệ có đủ sự cân bằng với những Almeyda, Nedved và Stankovic thay vì “Tiểu Phật”. Cho đến cuối mùa giải 1998/99, mặc dù Lazio giành được danh hiệu vô địch Cúp C2 nhưng đóng góp của De La Pena là vô cùng mờ nhạt. Ngay lập tức, chàng tiền vệ tài hoa bị đẩy sang cho mượn tại Marseille trước khi tiếp tục quay trở lại Barca một năm sau đó. Trong mùa giải 2001/02, mùa giải cuối cùng tại Lazio, cái tên De La Pena gần như đã biến mất với chỉ vỏn vẹn 2 lần ra sân. Cần phải nói thêm rằng, lúc này cựu ngôi sao Barca mới chỉ… 26 tuổi.
Chuyến tàu cuối cùng với Espanyol đã giúp De La Pena tìm lại được tình yêu với bóng đá |
Giữa những kỳ vọng và hoài nghi không lối thoát, Ivan De La Pena đã chấp nhận tìm cho mình một chuyến tàu cuối cùng ở quê nhà và cũng thật trớ trêu khi đó lại là đối thủ “không đội trời chung” của Barca, một đại diện khác của xứ Catalonia - Espanyol. Mặc dù vậy, chính tại nơi này, “Tiểu Phật” đã dần tìm lại được tình yêu với bóng đá khi anh có thể là chính mình. Xuyên suốt 9 mùa giải trong màu áo Perequitos, cuộc đời của De La Pena đã tái sinh một cách ngoạn mục. Mùa giải 2005/06, anh giành chức vô địch Cúp Nhà vua lần thứ ba trong sự nghiệp. Sang mùa 2006/07, De La Pena thậm chí còn đưa Espanyol lọt vào trận chung kết UEFA Cup và chỉ chịu thua trước Sevilla.
Trải qua biết bao nhiêu sóng gió, cuối cùng thì De La Pena đã tìm thấy một chốn dung thân cuối cùng, một đội bóng sẵn sàng chấp nhận và chắp cánh cho những gì được xem là tinh túy nhất của tiền vệ hào hoa này. Người đời có thể sẽ đặt ra những câu hỏi đầy nuối tiếc dành cho sự nghiệp của cựu ngôi sao Barca, hoặc đặt anh lên bàn cân để so sánh với những Xavi, Iniesta, Zidane… Thế nhưng, cho đến sau cùng, tất cả mọi người đều hiểu rằng thế giới bóng đá này chính là như vậy, chỉ tài năng thôi thì chưa bao giờ là đủ cả. “Tiểu Phật” Ivan De La Pena có thể khiến người ta phải phát điên bằng những khoảnh khắc không tưởng nhưng sự tài hoa của anh thì sẽ mãi mãi chỉ là một kiệt tác chìm trong bóng tối.
-Ole-