Jadon Sancho cuối cùng cũng đã trở thành người của Manchester United, nhưng liệu vai trò tối ưu của anh có nằm ở cánh phải?
Từ năm 2019, Sancho đã được kỳ vọng sẽ trở thành người khắc phục vấn đề đó. Một cầu thủ có thể cung cấp khả năng tận dụng chiều ngang sân và sự sáng tạo ở cánh phải để cân bằng khâu tấn công của Man United.
Đối với một CLB như Manchester United, và cộng đồng người hâm mộ của họ, đây còn là một sự tái hiện của niềm tự hào về lịch sử sở hữu các cầu thủ chạy cánh phải mang khả năng sáng tạo thượng hạng, ví dụ như những quả tạt trứ danh của David Beckham, và thời trai trẻ của Cristiano Ronaldo. Vậy nên sự kỳ vọng vào Sancho là rất lớn.
Nhưng nếu đó là điều bạn đang mong đợi, thì bạn sẽ phải thất vọng. Jadon Sancho không phải là một cầu thủ như vậy.
Sancho có thể dẫn bóng qua người, đánh bại kẻ được giao nhiệm vụ “chăm sóc” mình, di chuyển dọc theo đường biên và tung ra một quả tạt, nhưng anh không phải là kiểu cầu thủ như vậy. Trong sự nghiệp của anh ở Borussia Dortmund, Sancho đã thực hiện trung bình 2 quả tạt mỗi trận, nhưng chỉ 10% trong tổng số đó là thành công. Con số này không hề tăng vọt ngay cả khi sát cánh cùng một Erling Haaland to cao.
Sancho là một cầu thủ lớn lên cùng các trận “bóng đá mini” ở London và điều đó cũng được thể hiện trong lối chơi của anh. Những sân bóng mini đó đã giúp anh phát triển khả năng rê dắt bóng tuyệt vời của mình trong các không gian rất chật hẹp. Sancho là một cầu thủ có tốc độ rất lợi hại, nhưng lối chơi của anh được xây dựng xoay quanh khả năng di chuyển linh hoạt, năng động hơn là chỉ cắm đầu chạy từ chỗ này tới chỗ khác.
Dĩ nhiên, Sancho có thể đảm nhận vai trò bám biên đó ở cánh phải, nhưng việc chỉ yêu cầu anh chơi như vậy chẳng khác nào chi 73 triệu bảng cho một cầu thủ và bảo anh ta chỉ sử dụng 10% khả năng của mình. Ngôi sao 21 tuổi có thể hoạt động hiệu quả bên cánh phải, nhưng đó không phải là nơi mà anh sẽ phát huy toàn bộ năng lực của mình.
Bởi vì câu chuyện chuyển nhượng của Sancho và Manchester United đã trở nên đình đám vào mùa hè năm ngoái, vậy nên anh đã nhận được nhiều sự chú ý hơn hẳn so với trước đây khi mùa giải 2020/2021 bắt đầu.
Tuy nhiên, ngôi sao 21 tuổi đã không bùng nổ như mong đợi.
Sancho đã không ghi được một bàn thắng nào cho đến khi mùa giải bước sang năm 2021, và chỉ có 3 pha kiến tạo trong 12 trận đầu tiên của Dortmund. Có không ít người suy đoán rằng cầu thủ người Anh đã trở nên bất mãn, không còn hứng thú cống hiến sau khi không được tạo điều kiện để ra đi vào mùa hè.
Nếu bạn hồi tưởng về tháng 1, bạn sẽ nhớ lại rằng các cổ động viên của Man United đã rất vui mừng vì CLB này không ký hợp đồng với Sancho. Rất nhiều người đã đặt câu hỏi kiểu “làm thế nào mà tên này lại có giá đến 100 triệu bảng?”. Đồng thời, còn có câu hỏi về chuyện liệu đội chủ sân Old Trafford có tiếp tục theo đuổi ngôi sao người Anh vào mùa hè này hay không.
Đương nhiên, sau đó Sancho đã “hồi sinh” với 8 bàn thắng và 8 pha kiến tạo trong 15 trận đấu cuối cùng của anh ở Bundesliga và giúp Dortmund leo lên lại nhóm đội dự Champions League.
Đã có sự thay đổi nào diễn ra? Đó chính là Sancho đã bắt đầu chơi ở cánh trái nhiều hơn.
Sancho luôn là một cầu thủ có khuynh hướng di chuyển khắp sân đấu, nhưng nếu so sánh bản đồ nhiệt của anh trong hai giai đoạn trước và sau năm 2021 ở mùa giải vừa qua, chúng ta sẽ thấy một sự khác biệt rõ ràng trong khuynh hướng tập trung của những tình huống chạm bóng mà anh thực hiện.
| Ảnh: Twenty3 |
Đây không phải là một chiến thuật mới mẻ do HLV trưởng tạm quyền Edin Terzic sáng tạo nên, bởi vì Lucien Favre vốn đã sử dụng Sancho theo cách tương tự kể từ khi ông chuyển đến Westphalia. Nhìn lướt qua các con số thống kê từ hai mùa giải gần nhất, chúng ta sẽ thấy chính xác tại sao Terzic lại làm như vậy. Sancho sẽ trở nên nguy hiểm hơn rất nhiều khi chơi ở cánh trái.
Có thể nói, Sancho sẽ vừa trở nên thiên về hướng một tay săn bàn hơn khi chơi ở cánh trái, vừa duy trì được y nguyên mọi năng lực sáng tạo như anh thể hiện khi hoạt động ở cánh phải.
| Các chỉ số tấn công của Jadon Sancho khi chơi ở cánh phải và cánh trái trong hai mùa giải gần nhất (trung bình mỗi 90 phút). Ảnh: StatsBomb |
| Nhìn vào bản đồ kiến tạo – được chia ra “trong vòng cấm” và “ngoài vòng cấm” – của Jadon Sancho, có thể thấy chúng chủ yếu đến từ các vị trí lệch từ trung lộ sang cánh trái. Ảnh: StatsBomb |
Như bản đồ kiến tạo cho thấy, Sancho có khuynh hướng chủ yếu hoạt động từ hành lang trong, và sau đó mới là sát biên, điều này cho phép anh vừa là một cầu thủ sáng tạo, vừa là một tay săn bàn.
Chuyện này đặc biệt đúng vào mùa giải 2019/2020, khi Sancho ghi đến 17 pha lập công và có 16 pha kiến tạo, anh thường được triển khai trong vai trò một phần của một cặp đôi số 10, cùng với đó là wing back phải Achraf Hakimi cung cấp khả năng tận dụng chiều ngang sân, kéo dãn đội hình đối phương.
Cách triển khai này cho phép Sancho tự do di chuyển khắp sân đấu, nhờ đó anh có thể cung cấp khả năng sáng tạo của mình cho đội từ cả cánh phải và cánh trái.
Khả năng đáng sợ nhất của Sancho, đóng vai trò then chốt trong việc giúp anh thăng hoa mạnh mẽ, chính là những pha di chuyển cực kỳ linh hoạt và năng động. Nó không chỉ giúp ngôi sao người Anh hưởng lợi, mà còn cả các đồng đội của anh nữa. Đây là một khía cạnh đã khiến Man United phải rất khổ sở, bởi vì chỉ có Edison Cavani chứng tỏ được mình có khả năng làm điều này một cách ổn định, còn Mason Greenwood thì phải đến cuối mùa giải mới thể hiện được khả năng đó nhiều hơn. Sancho luôn tìm cách xuyên phá những không gian chật hẹp, đưa bóng vào vòng cấm, và thậm chí là tìm kiếm các cơ hội ghi bàn lý tưởng.
Để Sancho có thể tỏa sáng, các đồng đội của anh phải luôn cố tìm cách xuất hiện ngay trước khung thành, và luôn phải sẵn sàng để nhận lấy những đường chuyền mà anh tung ra.
Vì lý do đó, việc cố định Sancho ở cánh phải trong khi Rashford đảm nhận cánh trái, khả năng cao sẽ không phải là một phương án lý tưởng. Khi Rashford đảm nhận cánh trái, anh có khuynh hướng hoạt động rất “đình trệ”, thường xuyên lởn vởn, loay hoay ở gần rìa vòng cấm. Nếu muốn Sancho tỏa sáng ở cánh phải, bạn cần có những cầu thủ luôn tìm cách đưa bản thân vào những vị trí lý tưởng để nhận lấy các đường chuyền của anh.
Khi chơi ở cánh phải, Rashford thường thể hiện tốt hơn trong việc đưa mình vào những vị trí lý tưởng để ghi bàn và sẽ được hưởng lợi lớn hơn nữa khi khả năng sáng tạo của Sancho hiện hữu bên cánh trái. Còn khi Rashford nhận bóng ở cánh trái, anh luôn tìm cách đưa nó sang chân phải rồi mới dứt điểm, giúp cho các cầu thủ phòng ngự đối phương dễ kiểm soát tiền đạo này hơn.
Khi Sancho nhận bóng trong một tình huống tương tự, ngôi sao 21 tuổi cũng làm mọi người cảm thấy anh muốn tìm cách tung ra một cú sút xa, nhưng vẫn duy trì nguyên vẹn khả năng sáng tạo của mình.
Bạn cũng sẽ không đánh mất đi khả năng thực hiện các pha thoát xuống phía sau hàng thủ đối phương mà Rashford là một “cao thủ”, bởi Sancho cũng làm được điều này một cách tuyệt vời.
Khả năng sáng tạo của Sancho không chỉ được thể hiện qua những bàn thắng, những pha kiến tạo, và các chỉ số nâng cao là xG (bàn thắng kỳ vọng) và xA (kiến tạo kỳ vọng). Một khía cạnh thực sự đáng nể khác của ngôi sao 20 tuổi là khả năng thực hiện những “đường chuyền tiền kiến tạo”.
Trong ba mùa giải qua, Sancho đã được ghi nhận 13, 15 và 5 đường chuyền tiền kiến tạo trên mọi đấu trường, khi cộng chung cả thành tích kiến tạo và các đường chuyền tiền kiến tạo, tức là anh đã có tổng cộng 29, 35 và 24 (mùa giải “sa sút” của ngôi sao 21 tuổi) pha kiến tạo trên mọi đấu trường trong khoảng thời gian đó.
Giờ thì chúng ta sẽ xem xét chỉ số này ở Manchester United. Khi nói đến các đường chuyền tiền kiến tạo của Quỷ Đỏ ở mùa giải trước, Bruno Fernandes là người đứng đầu với con số thống kê 16 trên mọi đấu trường. Luke Shaw và Fred đồng hạng hai với con số 7. Đóng góp mà Sancho có thể mang đến cho khâu sáng tạo của Man United chỉ đơn giản sẽ là vô cùng lớn.
Khi sở hữu Sancho, Man United không chỉ bổ sung vào đội một cầu thủ giỏi, mà là một siêu sao đích thực.
Kể từ World Cup 2018, trong số 499 cầu thủ đã chơi ít nhất 6000 phút ở 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu, chỉ có 4 người được ghi nhận thống kê ít nhất 1,00 bàn thắng (không tính penalty) + kiến tạo mỗi 90 phút (NpG+A): Kylian Mbappé (1,30), Lionel Messi (1,27), Robert Lewandowski (1,09) và Sancho (1,02).
Trong 2 mùa giải qua, Sancho đã thực hiện trung bình 5,46 (mùa 2020/2021) và 4,92 (2019/2020) hành động tạo nên một cú dứt điểm mỗi 90 phút, vượt qua con số 4,4 (2020/2021) và 4,88 (2019/2020) được ghi nhận ở Bruno Fernandes (người dẫn đầu ở Man United về khía cạnh này) trong cùng khoảng thời gian.
Nhiều người sẽ mỉa mai rằng “chỉ là tỏa sáng ở Bundesliga thôi mà”, nhưng nếu Bundesliga thực sự dễ ăn đến vậy, thì sẽ có hơn 2 cầu thủ chơi ở đây lọt vào top 20 châu Âu về số hành động tạo nên một cú dứt điểm, và Thomas Muller đáng lẽ đã có hơn một mùa giải đạt thành tích 1,00 NpG+A mỗi 90 phút khi được chơi bên cạnh một tiền đạo đã ghi đến 173 bàn thắng (không tính penalty) trong 7 mùa giải qua.
Sancho không phải là một cầu thủ chỉ đến để lấp vào một lỗ hổng. Ngôi sao 21 tuổi là kiểu cầu thủ mà bạn thực sự nên xây dựng đội bóng xoay quanh anh. Trong 2 năm qua, không ai trong số các cầu thủ tấn công của Man United – ngoài Bruno Fernandes – đã hoạt động ổn định đến mức bạn có thể khẳng định rằng họ là những nhân tố không thể thay thế, và cũng không ai trong số họ nên được như vậy.
Khi bạn lựa chọn đội hình của mình, bạn chắc chắn nên khởi đầu với Bruno và Sancho, rồi từ đó xây dựng nên một đội quân tốt nhất có thể. Nếu điều đó có nghĩa là một số cầu thủ sẽ không được chơi ở vị trí yêu thích của mình, thì cứ kệ thôi. Lợi ích của tập thể là trên hết. Nếu điều đó sẽ thúc đẩy một cuộc cạnh tranh của các cầu thủ nhằm giành lại vị trí yêu thích của bản thân thông qua việc cố gắng cải thiện những màn trình diễn của mình, vậy thì càng tốt.
Sancho không nên bị “đóng đinh” vào bất kỳ vị trí cụ thể nào. Anh đạt phong độ cao nhất khi được di chuyển khắp sân và hoán đổi vị trí với các đồng đội. Đó chính xác là điều mà Ole Gunnar Solskjaer muốn bộ ba tiền đạo của mình thực hiện, và Marcus Rashford, Mason Greenwood, Bruno Fernandes và Paul Pogba đều xuất sắc trong việc này.
Lợi ích lớn nhất ở Sancho sẽ là khả năng thích ứng và chiều sâu mà anh mang đến cho Man United. Một trong những lý do khiến Rashford phải thi đấu nhiều đến vậy chính là vì Solskjaer không tin rằng có bất kỳ cầu thủ nào khác đủ khả năng để ra sân và thay thế tiền đạo người Anh một cách hoàn hảo. Khi bạn nhìn vào hình ảnh của Man United trước West Ham (sân khách) và Fullham (sân khách), đó là một quan điểm có căn cứ.
Với Sancho, Man United giờ đây đang sở hữu một cầu thủ có thể vào sân và đảm nhận tốt những nhiệm vụ của Rashford trong vai trò cầu thủ chạy cánh trái. Quỷ Đỏ cũng có thể bố trí Pogba ở cánh trái trong khi vẫn đảm bảo sự hiện diện của một cầu thủ chạy cánh phải chất lượng cao. Solskjaer sẽ có thể cho phép Rashford nghỉ ngơi nhiều hơn mà không phải lo ngại chuyện sức mạnh của Man United sẽ bị giảm sút.
Rashford sẽ không phải là cầu thủ duy nhất được hưởng lợi từ sự xuất hiện của Sancho. Vào mùa giải trước, Donny van de Beek đã tỏ ra kém cỏi một cách đáng kinh ngạc trong việc thay thế Bruno Fernandes đảm nhận vai trò số 10, phong cách của anh không hòa hợp với các đồng đội.
Nhưng khả năng tìm kiếm những không gian lý tưởng để nhận bóng, tung ra các đường chuyền nhanh và thực hiện những pha di chuyển đầy năng động, linh hoạt của Van de Beek là các kỹ năng rất phù hợp với lối chơi của Sancho. Nếu hai người họ thực sự kết hợp ăn ý với nhau, Man United sẽ có thể để cho Bruno nghỉ ngơi nhiều hơn.
Với Sancho, khâu tấn công của Man United sẽ trở nên đa dạng và nguy hiểm hơn rất nhiều. Trước Man City và Liverpool, những trận đấu mà bạn cần một hệ thống phòng ngự thật kỷ luật, anh có thể hoạt động ngay bên phải của Martial và Rashford, cùng họ tạo nên những tình huống phản công nguy hiểm.
Khi phải đối đầu với những khối phòng ngự lùi sâu, Sancho có thể chơi ở cánh trái và thu hút các cầu thủ phòng ngự đối phương, mở ra những cơ hội ghi bàn cho Cavani và Greenwood. Hoặc Rashford có thể chơi ở cánh phải – nơi mà anh có khuynh hướng “săn lùng” những vị trí lý tưởng để ghi bàn – và mang đến cho Man United hai chuyên gia săn bàn trên hàng tiền đạo. Họ cũng có thể sắp xếp Cavani chơi cao nhất, Sancho ở cánh phải, và Pogba ở cánh trái, điều này sẽ cung cấp cho Man United một bộ ba chuyên gia sáng tạo và dứt điểm hỗ trợ ngay phía sau Cavani.
Man United cũng sở hữu một đội ngũ có chiều sâu ở mùa giải trước, nhưng sự khác biệt là Quỷ Đỏ không có bất kỳ phương án dự phòng nào là kiểu cầu thủ tương đồng với người đá chính. Mỗi người đều có một phong cách khác nhau. Đây không phải là một điều xấu, nhưng vấn đề là họ không sở hữu bất kỳ ai có thể hòa hợp những phong cách đó. Van de Beek không thể chơi giữa Rashford và Greenwood. Martial không thể chơi ở bên trái của Cavani. Họ cần một cầu thủ có thể vào sân và hòa hợp với bất kỳ người đồng đội nào đang thi đấu để giúp hệ thống hoạt động trơn tru. Sancho có khả năng làm điều đó.
Có quan điểm cho rằng Sancho cần chơi ở cánh phải để giúp Man United tận dụng được nhiều lợi ích hơn từ Aaron Wan-Bissaka, nhưng Rashford cũng có thể làm được điều này. Chúng ta đã được thấy ở mùa giải trước rằng, khi Rashford chơi bên cánh phải, khả năng xử lý các nhiệm vụ phát triển bóng của anh tại cánh này đã thực sự giúp Wan-Bissaka được hưởng lợi.
| Các chỉ số tấn công của Aaron Wan-Bissaka ở Premier League 2020/2021 khi người đảm nhận cánh phải là Rashford, Greenwood và Dan James. Ảnh: StatsBomb |
Các chỉ số tấn công của Aaron Wan-Bissaka ở Premier League 2020/2021 khi người đảm nhận cánh phải là Rashford, Greenwood và Dan James.
Việc sử dụng “lực hấp dẫn” của Sancho để Wan-Bissaka có thể thoát xuống đường biên ngang sẽ chẳng giúp ích được gì nhiều nếu các đồng đội vẫn có khuynh hướng trông chờ một đường chuyền trả ngược, thay vì thực hiện những pha lao đến khung thành.
Cuối cùng, cần nhớ rằng bạn đang chọn ra đội hình tốt nhất của mình, chứ không phải 11 cầu thủ hay nhất trên lý thuyết. Tạo nên một hệ thống tối ưu là việc quan trọng hơn nhiều so với “liệu chúng ta có thể đưa mọi người vào vị trí yêu thích của họ không.”
Tại Man United, khi bắt đầu lựa chọn, có 4 cái tên cần ngay lập tức được viết ra: Maguire, Shaw, Bruno, Sancho, và vị HLV trưởng sẽ khởi đầu hệ thống của mình từ đó. Bạn muốn Rashford ra sân? Được thôi, điều đó có nghĩa là bạn cần một tiền đạo trung tâm có khuynh hướng linh hoạt hoán đổi vị trí, vậy nên Martial hoặc Mason Greenwood phải là những người chơi cao nhất.
Bạn muốn có Cavani ở trung tâm của hàng công? Vậy thì bạn cần cung cấp sự phục vụ cho tiền đạo người Uruguay và có một ai đó đảm nhận cột xa, vì thế Rashford nên là người đảm nhận cánh phải còn cánh trái là Sancho, hoặc Pogba cánh trái, Sancho cánh phải.
Sancho sẽ giúp giải quyết các vấn đề ở cánh phải của Man United, nhưng anh không nhất thiết phải luôn chơi ở cánh phải. Solskjaer tuyệt đối không nên “đóng đinh” ngôi sao 21 tuổi vào một vị trí cố định.
Jadon Sancho là siêu sao của đội. Bạn cần triển khai ngôi sao người Anh ở nơi mà anh sẽ tạo nên tác động lớn nhất và xây dựng phần còn lại của đội bóng từ nền tảng đó. Đôi khi sẽ là ở cánh phải, đôi khi không phải, nhưng anh có đủ năng lực để giúp cho đội bóng của mình được hưởng lợi dù là chơi ở đâu, trong hệ thống nào đi chăng nữa.