Liệu Kepa Arrizabalaga có phải là sự thay thế lí tưởng cho Thibaut Courtois?

Real Madrid đã không mất nhiều thời gian để tìm về một thủ môn thay thế Thibaut Courtois. Tuyển thủ quốc gia Bỉ đã dính chấn thương dây chằng chéo trước (ACL) trong một buổi tập hôm thứ 5 tuần trước, biến cố này có khả năng khiến anh phải nghỉ thi đấu trong toàn bộ mùa giải 2023-24. Vào thứ 3, Madrid đã công bố sự xuất hiện của thủ thành tân binh Kepa Arrizabalaga – được ký hợp đồng theo dạng cho mượn 1 mùa giải từ Chelsea và dự kiến sẽ được đưa thẳng vào đội hình đá chính của họ.

 

Giờ đây, Arrizabalaga sẽ phải cáng đáng một trọng trách cực kỳ lớn lao.

Courtois đã trở thành một cầu thủ vô cùng quan trọng đối với Real Madrid kể từ khi gia nhập CLB này – cũng từ Chelsea – vào mùa hè năm 2018 (Arrizabalaga chính là người được CLB chủ sân Stamford Bridge đưa về để thay thế anh) với những pha cứu thua đưa họ đến 2 chức vô địch La Liga, 1 Copa del Rey, 1 Club World Cup và 1 Champions League. Màn trình diễn của ngôi sao người Bỉ trong trận chung kết của đấu trường danh giá nhất châu Âu vào 15 tháng trước là minh chứng tiêu biểu nhất về tầm quan trọng của anh trong đoàn quân của Carlo Ancelotti, khi anh thực hiện tới 9 pha cứu thua trước Liverpool – con số lớn nhất được ghi nhận trong một trận chung kết Champions League kể từ khi Opta bắt đầu thu thập các dữ liệu như vậy vào mùa giải 2003-04 – trong chiến thắng 1-0 mà Madrid giành được.

Việc Madrid quyết định đặt niềm tin vào Arrizabalaga đã khiến nhiều người bất ngờ.

Tuy đúng là CLB chủ sân Santiago Bernabeu từng suýt ký hợp đồng với anh từ Athletic Bilbao vào tháng 1 năm 2018 trước khi HLV trưởng khi ấy là Zinedine Zidane yêu cầu hủy bỏ vụ chuyển nhượng này, nhưng trong những năm qua, sự nghiệp của Arrizabalaga đã vô cùng chật vật trên đất Anh. Mặc dù thủ môn 28 tuổi đã tái chiếm lại được vị thế “người gác đền” số một của Chelsea vào mùa giải trước, nhưng đừng quên rằng đặc trưng của ngôi sao người Tây Ban Nha trong những năm đầu chơi ở Premier League là các sai lầm và những màn trình diễn thiếu ổn định.

Có lẽ khoảnh khắc nổi tiếng nhất của Arrizabalaga cho đến nay vẫn là khi anh làm ngơ trước chỉ đạo thay người của HLV trưởng Maurizio Sarri trong trận chung kết Carabao Cup ở Wembley vào mùa giải đầu tiên thi đấu ở Anh – sau đó Chelsea đã bị Manchester City đánh bại.  

Vậy, so sánh hai thủ thành này với nhau sẽ mang đến cho chúng ta những kết quả ra sao?

PHÂN PHỐI BÓNG

Thoạt nhìn, đây là một khía cạnh mà Arrizabalaga và Courtois có vẻ khá cân tài ngang sức với nhau. Cả hai đều có trung bình 39 lần chạm bóng mỗi 90 phút ở Premier League và La Liga mùa trước, khi họ được sử dụng như một “lối thoát bóng” dành cho các hậu vệ đang bị pressing.

Courtois được ghi nhận tỷ lệ chuyền bóng chính xác là 86%, nhỉnh hơn một chút so với con số 83% của Arrizabalaga – tuy nhiên, nguyên nhân chủ yếu là vì thủ môn người Tây Ban Nha có khuynh hướng thực hiện nhiều đường chuyền táo bạo, mang tham vọng lớn, còn Courtois thì thường chơi an toàn.

Arrizabalaga không ngần ngại lựa chọn những phương án mạo hiểm khi cầm bóng trong chân.

Trong ví dụ dưới đây, lấy từ trận đấu với Manchester United vào cuối mùa giải trước, hậu vệ Lewis Hall đã chuyền bóng về cho anh trong khi Jadon Sancho của đội chủ nhà đang chờ đợi cơ hội chộp lấy bất kỳ sai lầm nào mà đối thủ mắc phải:

Sancho lao về phía Arrizabalaga, nhưng thủ môn người Tây Ban Nha không hề nao núng và điềm tĩnh đưa bóng vào khoảng trống cho Hall, loại bỏ Sancho.

Ngược lại, Courtois đã không ít lần tỏ ra lúng túng khi bị gây áp lực. Trong ví dụ dưới đây, được lấy từ trận đấu với Sevilla hồi tháng 5, hậu vệ trái Ferland Mendy đã chuyền bóng cho anh khi Madrid bị đối thủ pressing tầm cao:

Đây là một tình huống tương đối đơn giản dành cho Courtois, nhưng pha đỡ bước một không tốt của thủ môn người Bỉ đã “kích hoạt” các cầu thủ chạy cánh của Sevilla là Erik Lamela và Bryan Gil lao về phía anh để gây áp lực.

Thay vì thực hiện một đường chuyền ngắn cho một trong các hậu vệ của Madrid, Courtois đã buộc phải phá bóng mạnh lên phía trên:

Tóm lại, khó có thể xem chơi chân là một trong các sở trường của Courtois, dù cho Madrid vốn chẳng có khuynh hướng tận dụng thủ môn của họ để “xây dựng” các đợt tấn công nhiều như những đội bóng khác.

CẢN PHÁ

Courtois rõ ràng là người vượt trội hơn trong khía cạnh này, vì anh chính là một trong các bậc thầy cứu thua hàng đầu thế giới.

Chúng ta có thể thấy rõ điều này hơn nữa thông qua việc xem xét con số thống kê bàn thua thực tế của ngôi sao người Bỉ so với dữ liệu “bàn thua kỳ vọng” dựa trên độ nguy hiểm của những cú dứt điểm trúng đích mà anh đã phải đối phó (xGOT).

Hiệu số của hai dữ liệu “thực tế” và “kỳ vọng” đó sẽ tạo thành chỉ số “goals prevented”. Khi một cầu thủ sở hữu số liệu “goals prevented” càng cao, thì tức là năng lực cứu thua của anh ta càng tốt.

Trong xuyên suốt 4 mùa giải gắn bó với Real Madrid, phong độ cản phá của Courtois hiếm khi bị giảm sút, anh đã liên tục tạo nên những màn trình diễn vượt kỳ vọng trước khung thành Los Blancos.

Trong cùng khoảng thời gian đó, khả năng cản phá của Arrizabalaga kém ấn tượng hơn nhiều. Phong độ tệ nhất là vào mùa giải 2019-20, anh đã để thủng lưới nhiều hơn dự kiến một cách trầm trọng. Trong 2 mùa giải tiếp theo, thủ môn người Tây Ban Nha hiếm khi được ra sân vì đã bị Edouard Mendy chiếm mất suất bắt chính, nhưng Arrizabalaga đã tái chiếm lại được vị trí người gác đền số một của The Blues vào đầu mùa giải trước, thể hiện một chuỗi phong độ vượt kỳ vọng với mức độ đáng kể trước khi sa sút vào cuối mùa.

KHỐNG CHẾ CÁC QUẢ TẠT

Đây chính là khía cạnh mà Arrizabalaga thua kém Courtois nhất. Rất ít thủ môn có thể thống trị khu vực của họ một cách ấn tượng như ngôi sao người Bỉ đã làm với chiều cao 2 mét của mình – còn Arrizabalaga, với chiều cao 1,86 mét, sẽ rất khó để anh “sao chép” được những màn trình diễn của Courtois trong khía cạnh này.  

Các số liệu thống kê sẽ mang tới cho chúng ta thêm minh chứng cho chuyện này.

Courtois đã thực hiện trung bình 0,9 pha bắt bóng mỗi 90 phút ở La Liga mùa giải trước, còn con số được ghi nhận ở Arrizabalaga tại Anh là 0,5. Ngôi sao 28 tuổi đã thực hiện trung bình 0,5 pha đấm bóng mỗi 90 phút ở Premier League – vượt xa so với con số 0,1 của Courtois tại giải VĐQG Tây Ban Nha.

Khi quả bóng ở trên không trung, Courtois hầu như sẽ luôn tìm cách tóm gọn lấy nó.

Hãy xem ví dụ dưới đây, được lấy từ trận đấu với Real Valladolid vào tháng Tư. Một quả phạt góc vừa được hiện, trung vệ Jawad El Yamiq của đội khách đang lao tới từ rìa vòng cấm.

El Yamiq tranh chấp với Courtois, nhưng thủ môn người Bỉ đã dễ dàng bật cao hơn anh ta và tóm lấy quả bóng với sự tự tin mà anh đã thể hiện nhiều lần trước đây.

Còn Arrizabalaga thì chẳng thể sử dụng thể hình của bản thân để tạo lợi thế trong những tình huống không chiến giống như người gác đền mà anh đang đảm nhận trọng trách thay thế trước khung thành Madrid.

Trong ví dụ lấy từ một trận đấu với Wolverhampton Wanderers sau đây, Arrizabalaga đã khởi đầu tại một vị trí tương tự như Courtois trong ví dụ trên, khi một quả phạt góc được thực hiện từ bên cánh trái.

Trước áp lực của tiền đạo Matheus Cunha bên phía Wolves, anh đã chẳng thể tóm gọn lấy quả bóng, mà thay vào đó là một cú đấm bóng thiếu thuyết phục:

So với khi chơi cùng Courtois, các hậu vệ của Madrid có thể sẽ phải cung cấp cho Arrizabalaga sự yểm trợ tốt hơn, nghiêm túc hơn trong những tình huống phạt góc hoặc bóng ch.ết để bổ khuyết cho điểm yếu này của anh. Thật trớ trêu, đúng vào thời điểm này thì đội chủ sân Santiago Bernabeu lại mất đi sự phục vụ của Eder Militao – hậu vệ xuất sắc nhất của họ trong các tình huống cố định – vì anh cũng đang phải nghỉ thi đấu dài hạn do chấn thương ACL trong trận đấu mở màn La Liga 2023-24.

THỦ MÔN QUÉT

Arrizabalaga là kiểu thủ môn không chút ngần ngại trong việc rời khỏi vạch vôi khung thành để “quét dọn” phía sau hàng thủ. Trong khi đó, Madrid chẳng có khuynh hướng chỉ đạo “người gác đền” của họ chơi như vậy khi Courtois trấn giữ cầu môn.

Dưới đây là bản đồ thể hiện các hành động phòng ngự của hai thủ môn này ở La Liga và Premier League vào mùa giải trước (được định nghĩa là các pha tắc bóng, chặn bóng, phá bóng hoặc cắt bóng). Courtois chỉ có duy nhất một tình huống phòng ngự bên ngoài vòng cấm, còn Arrizabalaga thì có đến 8.

Một phần nguyên nhân là do Chelsea đã triển khai một hàng thủ dâng cao hơn Madrid, và đồng thời đây cũng chính là phong cách “gác đền” mà Arrizabalaga yêu thích.

Ví dụ dưới đây lấy từ trận đấu với Liverpool hồi tháng 4, Andy Robertson thực hiện một đường chuyền dài đưa bóng ra phía sau hàng thủ The Blues…

…và Arrizabalaga đã chọn vị trí rất tốt để yểm trợ các trung vệ đồng đội là Wesley Fofana và Kalidou Koulibaly. Darwin Nunez lao về phía ngôi sao người Tây Ban Nha, nhưng anh đã bình tĩnh chuyền bóng cho Koulibaly, giúp Chelsea kiểm soát chặt quả bóng.

CÁC SAI LẦM

Courtois hiếm khi mắc sai lầm.

Anh chính là một trong các cầu thủ chơi ổn định nhất của Madrid trong những mùa giải gần đây và hiếm khi bị đổ lỗi sau những bàn thua mà họ phải nhận. Tuy nhiên, thật bất ngờ, theo thống kê của Opta thì anh đã thực sự mắc nhiều sai lầm hơn Arrizabalaga vào mùa giải trước: 2 so với 0.

Và một trong số đó thực sự rất đáng trách.

Nó xảy ra trong trận đấu lượt đi của vòng 16 đội Champions League, trước đối thủ Liverpool tại Anfield vào tháng 2. Dani Carvajal đã thực hiện một đường chuyền về tương đối đơn giản cho thủ môn đồng đội:

Courtois đỡ bóng bằng ngực và định hướng cơ thể để thực hiện một đường chuyền ra cánh trái cho Antonio Rudiger. Nhưng sau đó anh đã lỡ để đầu gối chạm vào bóng và khiến nó văng ra một đoạn, rồi vấp ngã khi bị Mohamed Salah áp sát. Salah đã dứt điểm tung lưới đối thủ để giúp Liverpool dẫn trước 2 bàn – nhưng cuối cùng Madrid vẫn có thể lội ngược dòng để giành chiến thắng 5-2 vào đêm hôm ấy.

Bản thân Arrizabalaga cũng có cho mình một danh sách những tình huống “tấu hài” – chẳng hạn như ví dụ dưới đây, cũng xảy ra trước đối thủ Liverpool, vào tháng 9 năm 2020.

Trong khi Chelsea luân chuyển bóng ở hàng thủ, Fikayo Tomori đã có một đường chuyền về cho thủ môn đồng đội. Arrizabalaga có 2 lựa chọn rất rõ ràng để luân chuyển nhanh quả bóng: Jorginho ở ngay phía trước hoặc Kurt Zouma ở phía bên trái.

Nhưng thủ môn người Tây Ban Nha đã có một tình huống xử lý bóng thiếu tỉnh táo và đường chuyền của anh bị Sadio Mane chặn lại. Thế là sau đó tiền đạo của Liverpool có cả một khung thành trống không để đưa bóng vào lưới, và anh đã không bỏ lỡ cơ hội mười mươi này bất chấp nỗ lực sửa sai của Arrizabalaga:

KẾT LUẬN  

Courtois là một người gác đền mà trên thế giới hiếm ai tiệm cận được với đẳng cấp của anh, vậy nên nhiệm vụ thay thế ngôi sao người Bỉ sẽ cực kỳ khắc nghiệt. Arrizabalaga chắc chắn là một phương án có trình độ cao hơn so với sự lựa chọn mà Madrid có sẵn trước khi đưa anh về, Andriy Lunin, nhưng có thể anh sẽ gặp khó khăn khi phải “đóng thế” Courtois trong thời gian dài.

Tuy nhiên, đối với một cầu thủ lớn lên cùng lòng ngưỡng mộ dành cho cựu thủ môn Iker Casillas của Madrid, đây chắc hẳn là một cột mốc trong mơ. Ngoài ra, anh còn có một mối liên hệ khác với người gác đền huyền thoại của CLB chủ sân Bernabeu: Arrizabalaga sẽ mặc chiếc áo số 25, đây chính là số áo của Casillas khi mới được đôn lên đội một Madrid, trước khi được trao áo số 1 vào năm 2001.

“Chúng ta có rất nhiều thời gian, hãy chờ xem,” Arrizabalaga trả lời khi được hỏi liệu anh có muốn gắn bó với Madrid thật lâu thay vì chỉ là một bản hợp đồng mượn 1 mùa hay không. “Hy vọng rằng với những màn trình diễn của mình, tôi có thể biến điều đó thành sự thật.”

Theo Tomás Hill López-Menchero, The Athletic