Sau khi chia tay HLV Ernesto Valverde, Barcelona đã ngay lập tức công bố thuyền trưởng mới của họ sẽ là HLV Quique Setién. Liệu nhà cầm quân vẫn còn xa lạ với khán giả đại chúng này có thể đáp ứng những sự kỳ vọng to lớn đặt vào đội bóng chủ sân Camp Nou hay không?
Sau khi chia tay HLV Ernesto Valverde, Barcelona đã ngay lập tức công bố thuyền trưởng mới của họ sẽ là HLV Quique Setién. Liệu nhà cầm quân vẫn còn xa lạ với khán giả đại chúng này có thể đáp ứng những sự kỳ vọng to lớn đặt vào đội bóng chủ sân Camp Nou hay không?
Vòng 12 La Liga mùa giải 2018/2019, thầy trò HLV Ernesto Valverde của Barcelona tiếp đón Real Betis. 2 đội đã tạo ra cuộc rượt đuổi tỷ số căng thẳng đến tận những phút cuối cùng. Betis bất ngờ dẫn trước 2-0 chỉ sau 34 phút thi đấu do công của Júnior Firpo và lão tướng Joaquín.
Đội chủ nhà sau đó quyết không để đánh rơi điểm số trên sân nhà, nhưng dù Lionel Messi đã lập cú đúp cộng thêm bàn thắng của Arturo Vidal nhưng đó là không đủ bởi Betis cũng có thêm 2 bàn thắng của Giovani Lo Celso và Sergio Canales để ấn định chiến thắng 4-3. Los Verdiblancos (Biệt danh của Betis) đã giành chiến thắng bằng lối chơi tấn công ấn tượng và giàu đường nét hấp dẫn dựa trên kiểm soát bóng.
Sau trận đấu, HLV Quique Setién của đội khách bày tỏ: “Barcelona đã thiết lập tiêu chuẩn trong suốt 20 đến 25 năm qua và chúng tôi đang cố gắng tạo dựng bản sắc của mình. Người hâm mộ Barcelona đã được xem kiểu bóng đá này suốt nhiều năm trong khi chúng tôi vẫn là những người học việc. Tôi rất vui với màn trình diễn của đội mình ngày hôm nay. Đó là động lực to lớn với những gì chúng tôi đang làm vì có nhiều người không tin vào cách chơi này”.
Từ đó tới đến thời điểm hiện tại, Setién vẫn là HLV duy nhất đánh bại được Barcelona ngay tại Camp Nou trong khuôn khổ La Liga. Rạng sáng nay (theo giờ Việt Nam), ông đã trở thành HLV trưởng Blaugrana, nối bước cố huyền thoại Johan Cruyff, người đã truyền nguồn cảm hứng cho ông trong nghiệp cầm quân.
1. Nhà cựu vô địch thế giới và siêu đại kiện tướng môn cờ vua Garry Kasparov từng nói: “Nếu muốn thành công, bạn phải dám mạo hiểm với thất bại”. Tất nhiên, đây là câu nói mà ai cũng có thể biểu đạt ra thành lời hay ngôn ngữ văn bản. Tuy nhiên, sức nặng của từng câu trích dẫn nó sẽ luôn tùy thuộc vào việc bạn là ai, vị thế của bạn ra sao. Khi ai đó gặt hái được thành công và duy trì nó, tất nhiên bạn có thể đúc rút ra những kinh nghiệm cho bản thân từ những chia sẻ của họ.
Garry Kasparov là một huyền thoại của môn cờ vua, từng lập kỷ lục người giữ vị trí thứ 1 thế giới lâu nhất (1986 đến 2005). Và Quique Setién từng nói một trong những vinh dự trong cuộc đời là được chơi cờ với Kasparov. Setién yêu thích cờ vua, với ông môn chơi này dạy cách giữ sự bình tĩnh, làm chủ cảm xúc bản thân trước mọi tình huống để tỉnh táo mà đưa ra những phân tích chính xác nhất.
Trong một cuộc phỏng vấn với Andalusia Television, chiến lược gia tới từ Santander nói: “Có nhiều khía cạnh trong cờ vua đã hỗ trợ tôi rất nhiều trong nghiệp huấn luyện. Trên tất cả, nó giúp tôi kiềm chế sự bốc đồng. Cờ vua dạy tôi biết đặt đôi tay dưới bàn trước khi đưa ra quyết định.
Có nhiều điểm giống nhau giữa 2 lĩnh vực này: Nếu bạn kiểm soát trung tâm bàn cờ hay giữa sân bóng, bạn sẽ có nhiều cơ hội chiến thắng hơn. Nếu bạn phối hợp tốt các quân, bạn sẽ tạo ra mối liên kết giữa chúng. Bạn phải phân tích với tình thế chứ không chỉ xem chúng đang đứng ở vị trí nào”.
Ở đây, ta thấy có 2 khía cạnh mà Setién đề cập: cảm xúc và chiến lược (hoặc chiến thuật). Nhắc đến kiểm soát ở giữa sân chắc hẳn sẽ gợi cho chúng ta đến việc kiểm soát bóng ở trung lộ. Đúng, Setién là HLV theo trường phái lấy việc kiểm soát bóng, kiểm soát trận đấu để đi đến chiến thắng. Chắc hẳn chúng ta chúng ta từng nghe đâu đó một câu nói: Tấn công là cách phòng ngự tốt nhất. Đây cũng chính là tôn chỉ trong nghiệp huấn luyện của Setién, và hẳn bạn sẽ nhận ra thêm một mối liên hệ nữa của ông với câu nói của Kasparov: “Nếu bạn muốn thành công, bạn phải dám mạo hiểm với thất bại”.
Setién muốn một thất bại đẹp còn hơn một chiến thắng xấu xí; ông muốn đội bóng của mình giữ bóng, tấn công mạo hiểm để giành thắng lợi hơn là cố thủ phòng ngự. Trong một bài viết của ông trên tờ Marca, nhà cầm quân sinh năm 1958 chia sẻ quan điểm: “Tôi thích đội bóng của tôi chơi tốt hầu hết mọi thời điểm và kiểm soát bóng vì tôi biết khi đó tôi sẽ có nhiều cơ hội để giành chiến thắng hơn đối thủ.
Đôi khi bóng đá không công bằng, nhưng về lâu dài nếu bạn làm những điều đúng đắn, bạn sẽ gặp nhiều thành công hơn thất bại. Và có những lúc mọi thứ thật khó hiểu. Mọi người muốn thấy đội bóng của bạn thắng nhưng không nhiều người quan tâm đến cách thức thực hiện. Tôi thì quan tâm đến nó và đã giải thích với [Real Betis] khi họ thuê tôi. Tôi bảo họ ‘các anh phải biết tôi như thế nào, tôi sẽ làm gì, nếu các anh không chắc về điều đó thì tốt nhất nên chiêu mộ HLV khác’”.
2. Quique Setién từng là một tiền vệ tài năng ở Tây Ban Nha. Cuộc đời cầu thủ của ông gắn liền với Racing Santander với 374 trận đấu, 58 bàn thắng trong 15 mùa giải chia làm 2 giai đoạn đầu và cuối sự nghiệp. Sau khi chia tay Santander lần đầu tiên vào năm 1985, Setién gia nhập Atletico Madrid của cố HLV Luis Aragonés. Tại đội bóng thủ đô, ông giành được danh hiệu duy nhất trong sự nghiệp là Siêu cúp Tây Ban Nha 1985 sau thắng lợi 3-1 trước Barcelona.
Nhưng ở Atletico, Setién còn học được nhiều điều từ người thầy đáng kính. Ông luôn biết ơn những lần Aragonés quát vào mặt mình. Setién từng nói: “Aragonés truyền sự tận hiến, cường độ, áp lực, sự khắt khe vào trong DNA của tôi. Trên tư cách cầu thủ, tôi đã có sự cải thiện đáng kể”.
Trong một cuộc phỏng vấn khác với The Coaches’ Voice, tân HLV trưởng Barcelona bày tỏ: “Trong số những người từng dẫn dắt tôi, Luis Aragonés để lại dấu ấn lâu dài. Ông giúp tôi nhìn mọi thứ khác đi để thực sự cạnh tranh hơn. Ông truyền cho tôi sự nhiệt huyết mà tôi không còn sau 8 năm ở Santander, nơi tôi đã cảm thấy quá thoải mái. Với hầu hết các HLV tôi từng thi đấu, nếu tôi ghi một vài bàn thắng, thực hiện vài đường kiến tạo là đủ rồi”.
Sự quyết liệt trong tư duy là thứ Setién học được từ cựu HLV trưởng đội tuyển Tây Ban Nha và nó được truyền vào trong công việc huấn luyện. Sau khi treo giày vào năm 1996, Setién dành 6 năm chơi bóng đá bãi biển trước khi nhận được cơ hội dẫn dắt đội bóng mà ông gắn bó nhiều nhất khi còn thi đấu: Racing Santander. Sau 1 năm, ông chuyển tới Poli Ejido nhưng bị sa thải chỉ sau hơn 4 tháng mà vào thời điểm đó, ông khẳng định: “CLB không hiểu phong cách bóng đá của tôi”. Đây chẳng phải là sự quyết liệt, kiên định với triết lý huấn luyện hay sao?
Và triết lý đó là một thứ đã được truyền cảm hứng bởi Johan Cruyff. Ông từng nói sẵn sàng bị chặt đứt ngón tay út nếu được thi đấu cho Cruyff. Chiến lược gia này chia sẻ với The Coaches’ Voice: “Tôi nhớ khi Barcelona còn được dẫn dắt bởi Johan Cruyff, bạn đối đầu với họ và sẽ phải dành cả trận để chạy theo bóng. Tôi tự nói với bản thân: ‘Đây là thứ mình thích. Mình muốn ở trong đội bóng này và hiểu tại sao điều này lại diễn ra’.
Làm thế nào để bạn khiến một đội kiểm soát bóng toàn thời gian, để đối thủ phải chạy theo suốt cả trận? Từ đó, tôi bắt đầu hiểu những điều mình cảm nhận trong sự nghiệp. Tôi thực sự bắt đầu xem bóng đá và phân tích nó. Tôi hiểu những điều mình cảm nhận và những điều bản thân muốn đưa vào tập luyện khi trở thành HLV. Tôi muốn kiểm soát bóng”.
3. Quique Setién chưa thi đấu một ngày nào cho Barcelona hay dưới sự dẫn dắt của Johan Cruyff. Tuy nhiên, triết lý mà huyền thoại người Hà Lan truyền đi luôn được ông ghi nhớ. Mới đây, khi chiến lược gia 61 tuổi được công bố là HLV trưởng Barca, các tài khoản mạng xã hội chính thức của Johan Cruyff chia sẻ chung một dòng trạng thái: “HLV theo tư tưởng Cruyff nhất năm 2018 nay đã gia nhập một đội bóng của Cruyff. Chúc may mắn ở Barcelona, Quique Setién!”.
Lời chúc may mắn có lẽ là không thừa. Như Pep Guardiola từng nói “Ở Barcelona, vô địch La Liga là chưa đủ”, Ernesto Valverde đã giúp đội bóng chủ sân Camp Nou vô địch quốc gia 2 mùa giải gần nhất nhưng rồi vẫn phải ra đi theo cách đáng buồn. Những thất bại đáng xấu hổ trước AS Roma và Liverpool ở Champions League là một phần lý do, nhưng một điều lớn hơn mà người ta chỉ ra là Valverde đã làm đánh mất đi bản sắc của đội bóng.
Khi chấp nhận ngồi vào chiếc ghế HLV trưởng ở một CLB như Barcelona cũng là lúc bạn chấp nhận hàng ngàn áp lực bủa vây. Một đội bóng với tinh thần tự tôn cao như Barcelona sẽ không bao giờ đồng ý để mất bản sắc của mình. Valverde với 2 danh hiệu La Liga (cộng thêm 1 Copa del Rey, 1 Siêu cúp Tây Ban Nha đồng thời đang dẫn đầu giải VĐQG mùa này) cũng bị sa thải là minh chứng cho sự khắc nghiệt và độ nóng của chiếc ghế HLV trưởng ở Camp Nou.
Trong bài viết trên ESPN, ký giả kỳ cựu Graham Hunter chỉ ra 3 nhiệm vụ chính của Setién ở Barcelona: “Thứ nhất, liệu ông có thể thuyết phục đội hình đã gặt hái quá nhiều thành công này làm việc chăm chỉ hơn, tập luyện nhiệt hơn mỗi ngày? Nếu không, yêu cầu họ chơi thứ bóng đá Cruyff thuần túy là điều điên rồ.
Thứ hai, liệu ông có thể thuyết phục họ rằng tình trạng hiện tại của đội, “Chúng ta sẽ chơi theo cách của mình để thoát khỏi rắc rối” là không đủ? Thứ ba, liệu ông có thể kết nối với Messi và giải thích cho anh biết rằng ngay cả một thiên tài cũng cần thể hiện tần suất hoạt động cao hơn những gì anh đã thể hiện từ tháng 11 đến nay?”.
Một môn đệ thầm nhuần tư tưởng Johan Cruyff như Quique có sẽ vực dậy lại niềm tin ở đội bóng đã lấy triết lý của vị huyền thoại này làm kim chỉ nam trong nhiều thập niên qua hay không, chỉ thời gian mới có thể trả lời câu hỏi này. Nhưng trước hết, các Culé cũng có một lý do để hy vọng vào sự thay đổi theo hướng tích cực.
CG