Hình ảnh Mario Balotelli gồng mình ngạo nghễ trước người Đức 12 năm trước có thể được tái hiện ở EURO 2024, nếu ĐTQG Italia đặt niềm tin vào Gianluca Scamacca. Màn ăn mừng lạnh lùng trước Liverpool cùng những thể hiện trên hành trình lên ngôi Europa League, là trailer đáng chờ đợi cho viễn cảnh đó.
Thân hình xăm trổ. Ngày càng sắc bén. Tài năng được HLV Jurgen Klopp khen ngợi. Leo từng bậc thang từ những ngày gian khó, trải nhiều thăng trầm và hiện đang ở phong độ tốt nhất trong sự nghiệp. Sau khi giành chiếc cúp châu Âu thứ hai liên tiếp, Scamacca đã sẵn sàng giải bài toán anh chưa làm được: Tỏa sáng trong màu áo Thiên Thanh.
Chen vào những vì sao
Hành trình bất bại tưởng như bất diệt của đội Bayer Leverkusen dũng cảm, vừa phải dừng lại theo cách đẹp nhất có thể: Bị chặn đứng bởi một đội áo vải cờ đào khác. Đêm qua, vinh quang gọi tên nhà vô địch Atalanta, lịch sử ghi danh “siêu nhân” Ademola Lookman với tư cách người đầu tiên lập hattrick ở chung kết Europa League.
Nhưng hành trình lên ngôi của “nữ thần” cũng ghi nhận những anh hùng khác. Từ công các CĐV mà theo lời HLV Gian Piero Gasperini: “Thứ bóng đá mà Atalanta tạo ra đại diện cho toàn bộ tinh thần của người dân thành phố này. Khi cả thành phố đứng sau lưng chúng tôi, các cầu thủ cảm nhận được nguồn năng lượng và xúc cảm ấy. Họ đã chiến đấu vì điều đó”…
…đến chính vị chiến lược gia 66 tuổi, người rốt ruộc cũng chạm tay vào danh hiệu lớn đầy xứng đáng. Và tất nhiên, cả các đồng đội tuyệt vời của Lookman nữa.
Trong đó, tiền đạo Gianluca Scamacca góp nhiều pha lập công nhất, là tay săn bàn chủ lực trên hành trình lên ngôi (6 bàn, đồng hạng 3 Vua phá lưới). Anh cũng gây chú ý khi có mùa giải thứ hai liên tiếp nâng cao một chiếc cúp châu Âu (mùa trước vô địch Europa Conference League cùng West Ham).
Một mùa giải đặc biệt của tiền đạo 25 tuổi, đặc biệt như chính ngày sinh… 1/1 của anh. Sky Sports Italia thống kê, Scamacca là một trong những cầu thủ ghi nhiều bàn nhất châu Âu trong hai tháng qua: Kể từ ngày 6/3 đến 7/5, anh ghi 10 bàn trên mọi đấu trường. Chỉ có Cole Palmer và Harry Kane đã ghi nhiều bàn hơn Scamacca trong cùng thời điểm (xét các cầu thủ ở Top 5 giải hàng đầu châu Âu).
Trong số đó, có hai pha lập công quan trọng không kém hattrick của Lookman: vào lưới Liverpool ở lượt đi vòng Tứ kết, biến anh thành cầu thủ Italia đầu tiên trong lịch sử lập cú đúp trên sân Anfield tại một giải đấu lớn châu Âu.
“Cậu ấy thật đặc biệt khi đối đầu với chúng tôi. Thực sự rất tốt và khiến chúng tôi e ngại. Scamacca rất tuyệt vời khi không chiến và cũng tuyệt không kém trên sàn đấu. Quả là trường hợp thú vị. Cậu ấy đã tạo nên sự khác biệt lớn khi đối đầu chúng tôi”, HLV Jurgen Klopp thốt lên sau thất bại.
Thống kê chi tiết, Gianluca Scamacca ghi 6, kiến tạo 1 bàn sau 11 trận ở Europa League mùa này. Anh có 11 bàn, 6 lần dọn cỗ sau 27 trận ở Serie A. Bên cạnh đó, là 1 bàn và 1 kiến tạo khác ở Coppa Italia, giải đấu mà Atalanta chỉ thất bại trước Juventus ở chung kết.
Tổng thể, tiền đạo cao 1m95 đã ghi 18, kiến tạo 8 bàn sau 42 trận trên mọi đấu trường. Nghe không có gì quá ghê gớm nhưng thực ra, anh ghi đến 11 bàn trong 18 trận gần nhất, đạt hiệu suất 0,6 bàn mỗi trận. Bởi vậy mới nói, Scamacca đang là một trong những tiền đạo có phong độ tốt nhất châu Âu, mang lại hi vọng khấp khởi cho các tifosi trước thềm EURO 2024, giải đấu hứa hẹn rất khó khăn cho nhiệm vụ bảo vệ ngôi vương.
Chỉ là người bình thường
Thật ra còn khó cho chính Scamacca, bởi dù đã ra mắt được gần 3 năm, anh mới ghi vỏn vẹn… 1 bàn cho ĐT Ý sau 15 lần khoác áo (mở tỷ số trong trận thua 1-3 trên đất Anh ở vòng loại EURO). Ở lần triệu tập gần nhất khi Azzurri giao hữu với Venezuela và Ecuador hồi tháng Ba, anh còn thậm chí… không được góp mặt - có thể vì lý do kỷ luật.
Các nguồn tin ở Ý cho biết HLV Luciano Spalleti không hài lòng khi Scamacca từng thức trắng đêm… chơi PlayStation vào tháng 11/2023, trước trận đấu quan trọng ở vòng loại EURO với Ukraine - dù cho, cả vị HLV lẫn tiền đạo quê Roma đều chưa xác nhận thông tin này.
Nhưng có lẽ, Scamacca đã gượng dậy vươn vai và tự dặn lòng không sao hết. Đó là bài học anh đã rút ra từ nhiều thăm trầm.
Sự lận đận được dự báo ngay từ xuất xứ: Với gương mặt bặm trợn và đầy hình xăm trên người, anh dễ bị lầm tưởng thuộc những “thành phần bất hảo”. Sự thật cũng… gần đúng, khi anh sinh ra trong một gia đình phức tạp với cả ông nội và cha đều có tiền án.
Vượt qua những lời dè bỉu dành cho ông nội và người cha tội phạm, chàng trai trẻ Gianluca Scamacca vẫn đang nỗ lực trên hành trình tìm kiếm tương lai cho cuộc đời mình.
Mới đây thôi, vào năm 2021, người ông Sandro bị kết tội sở hữu vũ khí, đe dọa người khác và chống người thi hành công vụ trong vụ xô xát ở một hộp đêm. Cùng năm, cha của Scamacca cũng bị bắt vì hành vi phá hoại ô tô.
Được xem là niềm hi vọng lớn nhất của gia đình, Scamacca thực ra cũng không sở hữu năng khiếu chơi bóng nổi trội từ đầu. Bằng chứng là sau khi tốt nghiệp lò PSV, anh đã phải phiêu bạt qua một loạt đội bóng nhỏ trước khi để lại dấu ấn lớn tại Sassuolo mùa 2021-22 với 16 bàn thắng.
Được West Ham chiêu mộ đến Premier League tưởng như phần thưởng, hóa ra là chương lận đận tiếp theo của Scamacca. Cao lớn, mạnh mẽ nhưng có những pha chạm bóng khéo léo, lẽ ra rất phù hợp để thành công ở Anh, Scamacca lại bị hủy hoại bởi những mâu thuẫn, chấn thương và sự thiếu nỗ lực ở mùa giải trước. Sau khi bỏ ra 45 triệu đô-la chiêu mộ, West Ham có lẽ đã rất tiếc với những gì Scamacca đáp trả: chỉ 3 bàn thắng ở Premier League và tổng 8 bàn sau 27 trận trên mọi đấu trường.
Tiền đạo Michail Antonio của The Hammers nhận định Scamacca vẫn là một “cầu thủ chất lượng” nhưng có sự xung đột về phong cách với lối chơi của HLV David Moyes. Chiến lược gia này khẳng định những “dữ liệu phân tích thể lực” khiến ông không thể xếp Scamacca đá chính ở nhiều thời điểm khác nhau trong mùa giải. Tất cả dẫn đến màn rời đi của Scamacca chỉ sau một mùa để trở lại Serie A. Atalanta đưa anh về để lấp khoảng trống Rasmus Hojlund để lại.
Tuy nhiên khó khăn chưa chấm dứt. Đến đầu năm nay, tức một nửa mùa giải trôi qua, Scamacca mới ghi được 5 bàn ở Serie A và còn cách rất xa hình ảnh của một cầu thủ từng gây ấn tượng ở Sassuolo. HLV Gasperini chia sẻ về thử thách phát huy Scamacca vào thời điểm ấy: “Cậu ấy cần phải chạy nhiều hơn nữa vì như hiện tại là chưa đủ. Nếu quá thiếu năng động, cậu ấy sẽ không thể làm được điều gì tốt đẹp, ngay cả khi sở hữu những phẩm chất quan trọng khác”. Đối với một HLV coi trọng sự chăm chỉ và muốn đội của mình gây áp lực lên đối thủ, Scamacca cần làm nhiều hơn nữa. Một chút xuất sắc là chưa đủ.
Vươn đến sự phi thường
Scamacca tiếp thu. Để rồi một tháng sau, anh cho thấy nhiều tiến bộ: “Cậu ấy là một chàng trai cư xử tốt, tận tụy và tích cực”, vẫn lời Gasperinni. Hai tháng vừa qua là thời điểm Scamacca đạt phong độ cao nhất trong sự nghiệp; và chính hai trận Tứ kết Europa League với Liverpool thể hiện những gì tốt nhất của anh. Không chỉ là hai bàn thắng tại Anfield, Scamacca đã thi đấu như một nông dân: cày xới từng inch phần sân của Liverpool và tranh giành từng đường bóng. Khi hồi còi mãn cuộc vang lên, áo anh thấm đẫm mồ hôi và miệng nở nụ cười chiến thắng.
“Được sự dìu dắt của Gasperini đã thay đổi tôi rất nhiều. Không chỉ số bàn thắng ghi được, mà còn ở cách tôi tiếp cận trận đấu, ở quãng đường tôi chạy và cả cường độ tôi thể hiện trên sân”, Scamacca vinh danh ân sư, chứng tỏ mình là người có trước có sau ở cuộc họp báo vòng 32 Serie A.
Màn trình diễn xuất sắc gần đây cũng được cho là câu trả lời của Scamacca cho việc bị loại khỏi tuyển Ý. Có lẽ, chính cú sốc đó cũng là động lực khiến anh thay đổi mạnh mẽ.
Sau khi không được góp mặt ở đợt FIFA Days tháng Ba, Scamacca ghi liền 8 bàn trong 8 lần ra sân tiếp theo ở cấp CLB. Mùa này, Scamacca cũng đã ghi bàn trong 3 trận liên tiếp ở giải VĐQG, điều mà anh đã không làm được trong hơn 2 năm qua. Mạch ghi bàn ấn tượng của anh là điều mà mọi HLV đội tuyển mong ước ở trung phong của họ. Ngoài ra không chỉ lập công, anh còn cho thấy sự tiến bộ ở khâu kiến tạo với 8 đường dọn cỗ ở mùa này - so với 0 ở mùa trước và chỉ 1 ở mùa trước nữa.
Sự trưởng thành của Scamacca gây ấn tượng với cả bậc cha chú, khi nhà vô địch World Cup 1982 - Marco Taderlli thừa nhận là… fan của anh.
“Tôi hi vọng vào một VCK EURO tuyệt vời nữa. ĐTQG hiện tại có triển vọng tốt, được xây dựng tốt và tôi tin tưởng vào HLV Luciano Spalletti. Tiền đạo Scamacca cũng đang làm những điều phi thường kể từ khi bị Spalletti ‘cho nghỉ ngơi’. Scamacca phải có mặt ở EURO. Nếu cậu ấy trình diễn tốt, Italia cũng sẽ ổn”, ông nói trên Vivo Azzurro TV.
Calcio có thể đặt một ngôi sao hi vọng - dù không quá áp lực (mới chỉ ghi 1 bàn cho ĐTQG) - vào Scamacca. Mà trước nhất, là hi vọng trở lại màu áo Thiên Thanh sau khi đã biết bỏ tay game xuống, xách đôi giày thực sự lên.
Đến cả một người không liên quan như Klopp cũng chờ đợi Scamacca thể hiện ở ĐTQG: “Điều tôi muốn khẳng định là cậu ấy có những phẩm chất tuyệt vời. Thành thật mà nói, tôi không biết hết các tiền đạo người Ý nên không thể so sánh, càng không thể đánh giá ai xứng đáng là trung phong số một của ĐT Italia. Nhưng xét về một lối chơi cụ thể, tôi nghĩ cậu ấy là lựa chọn tốt. Một cầu thủ thực sự tập trung, người có thể kéo quả bóng đến cuối sân cũng như giữ bóng lại đủ lâu để các đồng đội dâng lên”.
Dù đã mất áo số 9 danh giá vào tay người bạn mới cùng tuổi Mateo Retegui, Scamacca hoàn toàn có thể nỗ lực cạnh tranh một suất đá chính trong sơ đồ 3-4-2-1 đang dần hoàn thiện và hiệu quả của HLV Spalletti.
Italia năm nay không còn được đánh giá cao về chất lượng con người như tập thể từng lên ngôi EURO 2020. Nhưng họ vẫn đáng gờm với nhiều tài năng “underdog”. Đáng chú ý, sau nhiều năm chật vật tìm một số 9 xứng đáng thay thế Balotelli, với nhiều phép thử chưa thành công như Graziano Pelle, Ciro Immobile hay Andrea Belotti - rốt cuộc, họ dường như sắp đến đích với hai cái tên sinh năm 1999: Retegui với nhiều tố chất thiên bẩm, và Scamacca với bản lĩnh đã được trui rèn.
Trần Hoài Thuận