Từ vực sâu bi kịch 1 năm trước, Granit Xhaka đã trở lại như thế nào? (P1)

Emirates. Ngày 26/10, một năm trước. Thủ quân Arsenal – Granit Xhaka bị rút khỏi sân ở phút 61, chưa đầy 10 phút sau khi “Pháo thủ” để đội khách Crystal Palace gỡ hòa 2-2. Xhaka rời sân trong thanh âm hỗn loạn của tiếng la ó và chế giễu nhằm vào anh.

Phản ứng của Xhaka? Tháo băng thủ quân ném xuống mặt cỏ Emirates. Cởi phăng áo đấu. Khum bàn tay để lên một bên tai đầy thách thức. Và chửi thề!

Rời đường pitch Emirates, Xhaka lên xe, phi thẳng về nhà. Với anh, ngần ấy năm ở Arsenal thế là quá đủ rồi.

Đồng đội của Xhaka, Lucas Torreira, đã khóc ngon lành ở khu kỹ thuật Arsenal. Những gì đã và đang xảy ra trước mắt tiền vệ người Uruguay, trải nghiệm tồi tệ mà Xhaka phải đối mặt và cả cách hành xử của đội trưởng Arsenal, là điều anh chưa từng thấy trong đời, thực sự vượt quá sức chịu đựng.

Trong nhiều ngày dài sau đó, câu chuyện của Arsenal-Xhaka trở thành chủ đề thảo luận “hot” nhất trên tất cả các diễn đàn bóng đá và phương tiện truyền thông. Phe cảm thông cho Xhaka thì chỉ trích CLB và CĐV Arsenal vì đã đối xử với cầu thủ của mình theo kiểu như vậy. Ở chiều ngược lại, làn sóng bỉ bôi Xhaka cũng rất mạnh với quan điểm rõ ràng: là cầu thủ, thậm chí thủ quân CLB, cách mà tiền vệ này hành xử với màu cờ sắc áo, với tấm băng đội trưởng, với CĐV nhà là tuyệt đối không thể tha thứ.

Nói chung đó là một trải nghiệm đầy bi kịch mà không CLB nào, cầu thủ nào muốn trở thành một phần của nó. Và trong tuyệt đại đa số các trường hợp tương tự, hàn gắn đơn giản là không thể, chứ đừng nói đến chuyện đôi bên có thể trở lại… như phút ban đầu.

Nhưng sau tất cả, Xhaka đã trở lại. Việc Xhaka, thêm một lần nữa, đóng vai trò vô cùng quan trọng trong lối chơi và tinh thần Arsenal, một mặt cho thấy tài lãnh đạo và thuyết phục của HLV Mikel Arteta, mặt khác đặc tả năng lực phục hồi bẩm sinh ở tiền vệ này.

Tất cả những người thân của Xhaka đều biết rằng, anh là một chiến binh thực thụ. Chiến binh Xhaka ấy sẵn sàng chiến đấu trong nghịch cảnh, sẵn sàng đối mặt với chỉ trích, để từng vượt bước vượt qua giai đoạn khó khăn nhất và chứng tỏ giá trị của anh tại Arsenal.

**********

Thiếu tự tin là thứ không tồn tại trong con người Xhaka.

Ngay từ khi còn là thành viên của đội U17 Thụy Sĩ tham dự VCK U17 Thế giới năm 2009, Xhaka đã dõng dạc tuyên bố trước giải đấu: “Chúng tôi sẽ chỉ thu xếp hành lý cho tới sau trận chung kết”. Niềm tin mạnh mẽ và tinh thần lạc quan của Xhaka đã thắp sáng U17 Thụy Sĩ. Cùng với những Ricardo Rodriguez (đang đá cho Torino), Haris Seferovic (chủ công của Benfica), Xhaka đã đưa đội nhà đến chức vô địch giải đấu năm ấy.

19 tuổi, Xhaka có màn ra mắt chính thức đội một tuyển Thụy Sĩ, chơi ở vị trí số 10 trong trận đối đầu với Anh ở Wembley. Lần đầu đá 1 trận quốc tế, vẫn là một Xhaka tràn đầy sự tự tin: “Tôi không ngại chịu trách nhiệm. Tôi muốn các đồng đội chuyền bóng cho tôi, kể cả khi bị đối thủ vây ráp. Tôi muốn chiến đấu với trái bóng trong chân. Tôi không phải là Granit ba phải”.

Arsenal chỉ là 1 trong nhiều CLB lớn đã theo sát Xhaka kể từ khi anh tỏa sáng trong màu áo Basel. Tại Monchengladbach, nơi HLV Andre Schubert trao cho Xhaka tấm băng thủ quân CLB khi anh mới 22 tuổi, sự quan tâm của Arsenal dành cho cầu thủ này tăng theo cấp số nhân.

Những đánh giá của tuyển trạch viên gạo cội Francis Cagigao (người vừa chia tay Arsenal sau cuộc cắt giảm nhân sự mạnh 2 tháng trước) về Xhaka, trong lần đầu tiên trực tiếp “xem giò” cầu thủ này là vô cùng tích cực: dũng cảm, thông minh và đầy sáng tạo khi có bóng. Kể từ thời điểm ấy, Arsenal không để Xhaka rời khỏi tầm mắt.

“Phẩm chất đáng quý đầu tiên và quan trọng nhất ở Granit là khả năng chuyền bóng xuất sắc”, Cagigao nói với The Athletic. “Tiếp đến là “khí chất” của cậu ấy. “khí chất” ở đây được hiểu là việc Granit luôn khát khao có bóng. Granit là mẫu cầu thủ dũng cảm, không bao giờ lảng tránh trách nhiệm”.

Khi cuộc đàm phán giữa Arsenal với phía Xhaka bắt đầu được xúc tiến, cầu thủ này đã yêu cầu một cuộc gặp trực tiếp với đại diện BLĐ “Pháo thủ”. Được một CLB như Arsenal để ý hứa hẹn là bước tiến lớn trong sự nghiệp nhưng bản thân Xhaka cũng có cũng những khúc mắc cần được giải đáp.

Không nhiều cầu thủ trong trường hợp của Xhaka muốn tiếp xúc trực tiếp với CLB đang theo đuổi mình trước khi ra quyết định. Hay nói đúng hơn, đa số đều để người đại diện của họ làm điều đó. Arsenal đã sắp xếp một cuộc nói chuyện giữa đại diện CLB và Xhaka ở một nhà hàng tại Dusseldorf, tránh xa những cặp mắt tò mò.

Ghi chép từ cuộc-họp-mặt-đặc-biệt này cùng bản đánh giá chi tiết của Cagigao sau đó được tổng hợp lại và gửi cho HLV trưởng Arsenal, Arsene Wenger. Ngay sau khi đọc xong bản cáo, Wenger hiểu rằng “Pháo thủ” không chỉ sắp có 1 tiền vệ giỏi mà sẽ sở hữu 1 cầu thủ có tiềm năng lớn trở thành thủ lĩnh CLB trong tương lai.

************

Sự nghiệp của Xhaka ở Arsenal trải qua nhiều sóng gió. Chỉ trong 4 năm, CLB của anh thay tới 4 HLV, từ Wenger, Unai Emery đến quãng thời gian tạm quyền của Freddie Ljungberg và gần 1 năm qua là Arteta.

Xhaka cũng phải vật lộn để thích nghi và duy trì phong độ thi đấu tốt nhất, đặc biệt là trong những ngày đầu ở London. Wenger dù rất thích Xhaka cũng nhận thấy cầu thủ này có một vài khiếm khuyết phải hoàn thiện, đặc biệt là khả năng đưa ra những quyết định nhanh nhạy khi bị đối phương gia tăng áp lực vây ráp. Không phải lúc nào, nhân sự của Arsenal cũng đủ tốt để có thể khai thác tối đa những điểm mạnh nhất của Xhaka đồng thời hạn chế một vài điểm yếu của cầu thủ này.

Tất nhiên, đó đều là những vấn đề trong ‘địa hạt’ bóng đá, mà mọi cầu thủ chuyên nghiệp phải đối mặt, hoàn toàn không giống với trải nghiệm khủng khiếp của Xhaka vào cuối tháng 10 năm ngoái.

Phong độ sa sút của toàn đội, bao gồm cả Xhaka là một phần nguyên nhân khiến đám đông người hâm mộ Arsenal cần tìm một tấm bia để trút giận. Nhưng từ phía Xhaka, cuộc khủng hoảng của anh khởi đi từ rất lâu trước đó và nguyên nhân ban đầu không hề liên quan đến Arsenal.

VCK World Cup 2018, Thụy Sĩ cùng chung bảng đấu với Serbia. Với một cầu thủ người gốc Albania như Xhaka, Thụy Sĩ đối đầu Serbia không đơn giản chỉ là bóng đá. Cuộc xung đột lịch sử thời Nam Tư cũ (chiến tranh Kosovo) giai đoạn nửa đầu thập niên 90s cùng những áp lực liên quan đè nặng lên Xhaka trong suốt giải đấu.

Từ một chàng trai luôn hào hứng với các cuộc họp báo trước và sau mỗi trận đấu, dù đội nhà thắng hay bại, Xhaka gần như lảng tránh mọi câu hỏi liên quan đến tình hình Thụy Sĩ. Hoặc giả nếu bị rơi vào thế buộc phải lên tiếng thì anh chỉ trả lời đúng 1 câu… “Tôi chẳng có gì để nói hết”.

Cây bút gạo cội của làng báo thể thao Thụy Sĩ Thomas Schifferle nhớ lại: “Đó không phải là Granit mà tôi từng biết, có một sự khác lạ ở cậu ấy. Không tiếng cười, hoàn toàn băng giá. Granit hẳn phải chịu áp lực rất lớn từ phía người gốc Abania ở Kosovo vì trận đấu giữa Thụy Sĩ và Serbia. Có một số thứ khiến cậu ấy chịu tổn thương nhiều hơn mà chúng ta có thể tưởng tượng…”.

Khi Xhaka ghi bàn gỡ hòa 1-1 trước Serbia, tiền đề cho màn ngược dòng giành thắng lợi 2-1 của Thụy Sĩ, anh đã ăn mừng với 2 bàn tay bắt chéo nhau gợi hình ảnh biểu tượng cánh chim đại bàng trên quốc kỳ Albania. Vào thời điểm ấy, Xhaka như được giải thoát. Như đấy chỉ là sự giải thoát trong phút chốc của một-người-Albania-trong-Xhaka. Bởi sau đó, tổn thương lớn hơn cho Xhaka mới thực sự xuất hiện. Lần này là bởi cuộc “tổng tấn công” từ những người Thụy Sĩ.

Phần 2: Từ vực sâu bi kịch 1 năm trước, Granit Xhaka đã trở lại như thế nào? (P2)