(Bongda24h) - Gianfranco Zola (sinh ngày 5 tháng 7 năm 1966 tại Oliena, Ý) là một cầu thủ bóng đá huyền thoại của câu lạc bộ Chelsea và đã vinh dự được phong tước Hiệp Sĩ của nước Anh. Cái dáng người nhỏ con, chạy thoăn thoắt trên sân cỏ nước Anh thập niên 90 và có khả năng săn bàn thượng hạng, đó chính là "quỷ lùn" Gianfranco Zola, thần tài của Chelsea.

Gianfranco Zola

Khởi nghiệp tại quê nhà

Zola ký hợp đồng trở thành cầu thủ chuyên nghiệp vào năm 1984 khi anh 18 tuổi với CLB Nuorese. 5 năm sau, Zola trở thành cầu thủ của đội Napoli và được chơi tại Serie A. Cầu thủ trẻ và đầy tài năng Zola đã ghi được 2 bàn thắng và đầy triển vọng kế tục Diego Maradona tại câu lạc bộ này. Đội này bước lên bục vinh quang, vô địch Seria A làn thứ hai vào mùa bóng 1989-1990. Chính Maradona đã có ảnh hưởng lớn đến sự nghiệp của Zola sau này. Zola đã có được khả năng sút phạt siêu hạng.

Chính Zola có nói: "Tôi đã học hết mọi thứ của Diego. Tôi thường xuyên theo dõi anh ấy tập và học làm sao để có được cú sút phạt giống Diego". Zola cùng với Napoli đoạt được Siêu Cúp Italia năm 1991 và được gọi vào đội tuyển Ý dưới sự dẫn dắt của Arrigo Sacchi.

Năm 1993, Zola rời Napoli để chuyển sang thi đấu cho đội Parma. Tại Parma, Zola đoạt UEFA Cup, về nhì Serie A và Cup quốc gia Italia 1995. Zola đã tạo được danh tiếng của mình trong màu áo kẻ xanh vàng là một cầu thủ sáng tạo. Tuy vậy huấn luyện viên Carlo Ancelotti đến và ông xếp Zola thi đấu không đúng với vị trí sở trường. Mâu thuẫn với huấn luyện viên, Zola quyết chí tìm đường ra đi và lần này anh đến với xứ sở sương mù.

Thành công ở Chelsea

Tỏa sáng tại Chelsea

Tháng 11 năm 1996, Zola chuyển đến Premiership để đầu quân cho Chelsea thuộc giải Premier League với giá 4,5 triệu bảng. Anh là một trong những cầu thủ được chiêu mộ dưới bàn tay của huấn luyện viên Ruud Gullit.

Ở mùa bóng đầu tiên, Zola đã gây được sự chú ý bằng những pha biểu diễn và hàng loạt bàn thắng đáng nhớ. Tháng 3 năm 1997, sau khi đi bóng khéo léo qua hậu vệ của Manchester United và sút tung lưới thủ môn huyền thoại Peter Schmeichel. Sau đó, Zola được huấn luyện viên của Manchester là Alex Ferguson miêu tả là cầu thủ "nhỏ con nhưng lắt léo đến mức khó có thể hình dung ra".

Trở thành cầu thủ trụ cột của Chelsea, Zola góp phần đưa The Blues thăng tiến trong mùa bóng đó. Chelsea đã giành chiếc cúp FA sau chiến thắng chung cuộc với Middlesbrough tại Wembley. Trong đó "quỷ lùn" cũng có sự đóng góp đáng kể với 4 làn sút tung lưới đối phương trong cả con đường đi đến với chiếc cup, kể cả cú sút xoáy từ gần 24 mét vào lưới Liverpool đưa Chelsea từ thua 0-2 đến thắng chung cuộc 4-2, và cũng như cú sút xoáy tuyệt đẹp trong trận bán kết với Wimbledon, khống chế bóng và quay 180 độ rồi đưa bóng tung lưới. Vào cuối mùa bóng anh đã được bầu là cầu thủ của năm, cầu thủ duy nhất của được bầu chọn khi liên tục thi đấu cả mùa bóng tại Premier League.

Số 25 huyền thoại ở The Blues

Trong mùa bóng 1997-1998, Zola tiếp tục giúp Chelsea chiến thắng với 3 chiếc cup League Cup, UEFA Cup và Siêu Cup châu Âu. Một chấn thương đã loại anh ra khỏi đội hình xuất phát trong trận chung kết Cup C2 với VfB Stuttgart tại sân vận động Rasunda-Stockholm. Tuy nhiên khi Zola vào sân trong hiệp 2 và gần như lập tức chỉ trong khoảng 21 giây anh đã ghi bàn. Với lần thứ hai chạm bóng trong trận, Zola nhận đường chuyền từ Dennis Wise và sút tung nóc lưới thủ môn Wohlfhart. Bàn thắng đó đưa Chelsea đặt một tay vào chiếc cup châu Âu thứ hai trong lịch sử CLB. Trong mùa bóng đó, Zola còn có hat-trick đầu tiên của mình với chiến thắng 4-0 trước Derby County tại sân nhà Stamford Bridge vào tháng 11 năm 1997.

Khi Chelsea lần đầu bước chân ra sân chơi lớn Champions League năm 1999-2000, Zola vẫn là cầu thủ chủ chốt và đã anh ghi 3 bàn thắng và cùng Chelsea vượt qua vòng bảng. Trong vòng tứ kết Zola đóng góp 1 bàn thắng tuyệt đẹp, 1 cú sút phạt sở trường giúp Chelsea thắng Barça tại sân nhà với tỷ số 3-1. Cùng năm này, cú đá phạt của anh tạo điều kiện cho cầu thủ đồng hương Roberto Di Matteo ghi bàn và đồng nghĩa với chiếc cup FA tiếp theo rơi vào tay Chelsea.

Những năm cuối cùng của Zola tại Chelsea không được thành công bởi có sự tỏa sáng cùng lúc của bộ đôi tiền đạo trẻ Jimmy Floyd Hasselbaink và Eidur Gudjohnsen trong khi anh đã luống tuổi. Tuy nhiên Zola cũng để lại một tác phẩm lớn là bàn thắng rất ngẫu hứng vào lưới Norwich City, một bàn thắng mà HLV Chelsea khi đó là Claudio Ranieri sửng sốt kêu lên: "Thật tuyệt vời, một bàn thắng ma thuật". Mùa bóng 2002-2003, mùa bóng cuối cùng với Chelsea của Zola lại là sự hồi xuân, càng đá Zola càng chứng tỏ kinh nghiệm của mình bù cho sự sa sút thể lực, ghi 16 bàn và là mùa bóng thành công. Zola trở thành cầu thủ trong năm của Chelsea sau khi giúp Chelsea có suất dự Champions League mùa sau.

Trở lại quê nhà thi đấu cho Cagliari

Bàn thắng cuối cùng của Zola cho Chelsea là cú "lốp" bóng từ ngoài vòng cấm địa trong trận gặp đội Everton. Trận đấu cuối cùng của anh trong màu áp Chelsea là 20 phút thi đấu với đội Liverpool. Sự nghiệp tại The Blues của anh chấm dứt, Zola đã trở thành một biểu tượng cho một thế hệ thành công cùng với những Gianluca Vialli, Dennis Wise, Marcel Desailly, Graeme Le Saux... Anh thi đấu 312 trận với 80 bàn thắng. Trong năm 2003, Zola được bầu là cầu thủ được mến mộ nhất của các cổ động viên Chelsea.

Tháng 11 năm 2004, Zola được trao danh hiệu Hiệp Sỹ do nước Anh ban tặng và trong năm 2005 anh sánh bước cùng 10 cầu thủ kì cựu trong hàng ngũ đội hình huyền thoại của Chelsea. Zola rời khỏi Chelsea khi tỷ phú người Nga Roman Arkadievich Abramovich bắt đầu đặt chân đến nước Anh. Ông chủ tịch mới đã có lời mời Zola ở lại, thậm chí đã có ý mua Cagliari để Zola trở lại Chelsea nhưng Zola đã từ chối vì đã đến lúc anh phải lo cho gia đình nhiều hơn.

Giải nghệ ở quê nhà

Mùa hè năm 2003, Zola chuyển về chơi cho Cagliari tại Serie B. Chính Zola đã kéo được Cagliari trở lại Serie A và hợp đồng của anh được ký thêm 1 năm. Gianfranco Zola chính thức chia tay sự nghiệp cầu thủ vào tháng 6 năm 2005. Số 10 tại Cagliari và số 25 tại Chelsea đã trở thành một biểu tượng lớn.

Cả sự nghiệp của mình, Zola chơi 627 trận và ghi được 193 bàn thắng. Hiện tại anh đang là huấn luyện viên đội tuyển U21 nước Ý. Có tin đồn rằng Úc là nơi Zola nhận được lời mời, cụ thể là những cái tên như CLB Hyundai A-League (Australia's national league), kể cả Sydney, Melbourne và Perth. Tuy nhiên Zola đã phủ định tất cả. Anh đã thi đấu, tuy nhiên chỉ là những trận đấu mang tính giao hữu ở Úc thôi. Ngoài ra cũng có những tin đồn rằng Zola là ứng cử viên hàng đầu cho vị trí huấn luyện viên trưởng câu lạc bộ Sydney khi huấn luyện viên người Anh Terry Butcher bị sa thải. Zola đã biểu lộ sự hứng thú với việc này.

Liệu Zola có từ giã U21 Italia để đến với Chelsea?

Tuy nhiên, một trong những lời mời là Zola để tâm nhất chính là làm HLV tại Chelsea khi Abramovic đã lên tiếng muốn đưa anh cùng HLV vô địch thế giới Marcelo Lippi về dẫn dắt câu lạc bộ thành London sau khi Mourinho bất ngờ chia tay. Rõ ràng, đây là một cơ hội mà Zola không thể bỏ qua nhưng vấn đề lại khó khăn ở chỗ hiện tại ông chưa có bằng HLV chuyên nghiệp do Uefa Cup. Chính vì thế người hâm mộ phải còn chờ thời gian mới mong được tận mắt chứng kiến Zola tái xuất ở Premiership.

Mặc dù thi đấu thành công tại các câu lạc bộ, Zola không thực sự tỏa sáng tại màu áo đội tuyển. Tại đội tuyển bóng đá quốc gia Ý, Zola phải cạnh tranh cùng một Roberto Baggio tài hoa, anh không gặp thời ở đội tuyển. Zola thi đấu cho đội tuyển quê nhà từ World Cup 1994, cũng thi đấu khá tốt trong trận đấu tứ kết với Nigeria. Tại EURO 1996, anh chơi trong 3 trận vòng bảng và bỏ lỡ 1 quả phạt đền trong trận gặp Đức, Ý bị loại từ vòng bảng. Zola ghi bàn thắng duy nhất trong trận gặp đội tuyển Anh tại vòng loại World Cup 1998 cho Ý ngay tại sân Wembley và đó là trận thắng cuối cùng của anh trong màu áo đội tuyển Ý.