Nước Ý không còn tin vào phép màu Berlin

Cyprus không phải Brazil, nhưng ở Larnaca, đội bóng gồm toàn những người mà tên họ có đuôi “is”, “os” và “as” đã suýt đánh bại các nhà ĐKVĐTG với tên họ có đuôi “i”, “o” và “a”.

Italia vẫn bất bại, trận thứ 27 liên tiếp trong 2 nhiệm kì của Lippi. Nhưng Italippi của năm 2008 đã khác rất nhiều so với với Italippi của năm 2006. Và ở Italia, chẳng ai nữa tin vào một điều thần kì.

Luôn luôn chiến thắng là điều gần như không thể, lặp lại các chiến thắng còn khó khăn gấp bội phần. Trong lịch sử bóng đá thế giới, mới chỉ có 2 đội bóng bảo vệ thành công chức VĐTG, là Italia vào năm 1938 và Brazil năm 1962. Đấy là 2 siêu đội tuyển gần như không có đối thủ trong thời ấy. Bây giờ, không có những siêu đội bóng, không có những siêu HLV và những siêu cầu thủ nổi trội hơn tất cả lại càng hiếm hoi.

Thế nên tất cả đều hoài nghi thực sự vào khả năng thành công trong lần trở lại của con người đã đưa Italia đến chiếc Cúp vàng thế giới năm 2006. Nhưng không ai nói ra mồm, và ngay cả khi Italia có một trận đấu bẽ bàng trước Áo (hòa 2-2, nhưng nỗi xấu hổ này cũng bị xóa nhòa khi Pháp đã lĩnh hộ họ bằng trận thua Áo 1-3) cũng như suýt thua nhược tiểu Cyprus, chả mấy người chỉ trích vị HLV có mái đầu bạc trắng ấy. Ông đã ở địa vị của một “bố già” của calcio và tất cả đều hiểu, ông chính là người duy nhất có thể đưa Azzurra đến World Cup và lấy lại hình ảnh lung linh đã tan vỡ của các nhà VĐTG tại EURO.

Italia không thể sống mãi với những hào quang của quá khứ

Lippi vẫn không thay đổi bao nhiêu so với một tháng vinh quang đỉnh cao trên đất Đức. Ban huấn luyện của ông hồi World Cup 2006 vẫn được sử dụng lại (chỉ bổ sung thêm Peruzzi, ở World Cup 2006 là thủ môn số 3 của Azzurra), nhưng thế giới đã thay đổi, bóng đá đã trải qua biết bao sóng gió, và khối người mà ông dựng lên và tin tưởng, để rồi cùng chiến đấu với ông vào lúc này cũng vẫn mang những cái tên như ngày đó, nhưng đã hơn 2 tuổi, đôi chân đã gánh thêm cả trăm trận và những chấn thương. Năm 2006, ông gạt bỏ vai trò siêu sao của Totti để xây dựng đội bóng xung quanh một người cầm chịch có tên Pirlo và một sơ đồ chiến thuật vô cùng linh hoạt có khả năng phát huy tất cả năng lực và tinh hoa của từng cầu thủ trong guồng quay của nó.

Hai năm sau, Pirlo không còn trên đỉnh cao ấy nữa, Totti không trở lại đội tuyển. Những gì thể hiện trong 2 trận đấu đầu tiên của nhiệm kì Lippi-bis khi ông đặt niềm tin một cách mù quáng vào Del Piero, để nâng trục tấn công của Italia lên phía trên, thay vì ở dưới với Pirlo, đã cho thấy vị HLV 60 tuổi này đang bế tắc trong việc tìm ra những lối đi mới cho ĐT, trong hoàn cảnh lực lượng công thần của World Cup đã không còn đỉnh cao phong độ, sức khỏe và sự hưng phấn như hồi đó nữa, trong khi lực lượng trẻ chưa đủ tin cậy để thay thế.

Sự sợ hãi thất bại và niềm tin tưởng một cách tuyệt đối vào đội ngũ công thần đang trở nên già cỗi đồng nghĩa với sự sợ hãi tuổi trẻ. Donadoni đã không thực hiện một cuộc trẻ hóa nào, biến Italia thành đội có tuổi trung bình cao nhất EURO 2008, nhưng cũng đã tạo nên một cuộc cách mạng trong lối chơi với sơ đồ “tấn công nguyên tử” gồm 3 tiền đạo (nhưng ở EURO, đó là sơ đồ “tấn công tự tử”, khi không một chân sút nào của Azzurra ghi nổi dù chỉ một bàn thắng).

Lippi cũng không dám thực hiện một cuộc cách mạng nào, vẫn sử dụng sơ đồ tấn công ấy, vì thời gian của ông quá ít cho những thay đổi, và 2 trận đấu qua cho thấy sự lộn xộn và bế tắc của đội hình và chiến thuật (ông đổ cho việc có quá nhiều chấn thương). Do đó, việc tiến hành một cuộc cải tổ thực sự cho đội Thiên thanh từ đây đến 2010 là điều không hề dễ dàng như thời điểm ông đã tạo ra một khối người chiến thắng cho World Cup 2006 trong suốt 2 năm trước đó. Những trận đấu giao hữu ít ỏi từ nay cho đến World Cup 2010 có lẽ chỉ vừa đủ để thử nghiệm một lứa cầu thủ tài năng trong đội U21. Nhưng để họ trở thành những nhân vật then chốt cho ĐT lại là một chuyện khác và 2 năm không đủ, khi khoảng cách trình độ và đẳng cấp giữa họ với lứa đi trước quá lớn

Không thể tiến hành một cuộc thay máu chỉ trong vòng 2 năm tới, nước Ý hiểu là họ chỉ một Schillacci tỏa sáng trong một tháng Italia 90 rồi sau đó vụt tắt, nhưng đã để lại dấu ấn muôn đời trong lịch sử World Cup. Đội Thiên thanh của Lippi cũng hệt như Schillacci 16 năm sau đó trên đất Đức. Chính vì cần phải thực tế, nên họ không còn tin vào sự lặp lại của những phép màu trong đêm Berlin cách đây 2 năm. Nếu Lippi thất bại trong lần trở lại (khi làm HLV Juve, ông đã thành công trong nhiệm kì 2, với 2 Scudetto 2002, 2003), cũng không ai đưa ông lên máy chém của dư luận. Không phải vì tất cả các ĐT Italia thành công trong quá khứ đều thất bại sau vinh quang (trừ Italia của Pozzo năm 1938), mà vì họ hiểu rằng, đội Thiên thanh đã đi hết một quá trình thăng tiến và đang ở giai đoạn chuyển tiếp, khi thế hệ mới chưa đủ sức kế cận lớp cũ.

Lippi đã bắt đầu cuộc phiêu lưu thứ 2 của mình với Azzura. Triết gia bảo, không ai tắm 2 lần trên cùng một dòng sông. Người đã “rổ rá cạp lại” nói, 99% những cuộc trở lại với một người vợ/chồng cũ thường là sai lầm. Nhưng Lippi chỉ nói những điều vui vẻ. Ông trở lại không phải vì ông mắc bệnh sùng bái cá nhân chính mình, mà ông hiểu (và chính các tifosi cũng hiểu), ông là người duy nhất thích hợp với chiếc ghế HLV trưởng ĐT Italia trong hoàn cảnh hiện tại của calcio. Ông cũng là người duy nhất tin vào sự lặp lại của phép màu Berlin. Sau trận thắng nhọc nhằn Cyprus, chỉ có ông là người lạc quan: “Tôi không lo lắng gì hết. Các bạn biết tại sao chứ? Bởi vào năm 2004, Italia cũng đi hết một thế hệ cầu thủ mà nhiều trong số họ đã chơi rất tệ ở EURO 2004. Thế rồi...”. Thế rồi, đêm Berlin, như ông muốn ám chỉ.

Chỉ còn mình ông vẫn sống trong đêm Berlin. Nhưng vì những thất bại vẫn chưa đến, nên cuộc phiêu lưu phải tiếp tục. Cho đến cuối con đường.

Trẻ hóa hay là chết

Sau lưng những nhà VĐTG không chỉ là chân tường, mà còn cả một sa mạc của sự tự tin tưởng: những ngôi sao trẻ không thiếu, chỉ thiếu sự tin tưởng trọn vẹn của HLV vào họ. Montolivo đã 25 tuổi mà chưa kiếm được một chỗ đứng trong ĐT, Giovinco vẫn chỉ là một cậu bé loắt choắt 22 tuổi chưa hề được gọi một lần nào cho Azzurra, trong khi trong 2 năm qua, ĐT U21 Italia chỉ giới thiệu được duy nhất Montolivo và Aquilani lên “đội lớn”. Cho vị trí dự bị. Tương lai chính là hiện tại và sự chần chừ trong khâu cải tổ có thể dẫn đến cái chết. Một loạt những chàng trai trẻ ở tuổi 20 như De Ceglie (Juventus), Marzorati (Empoli), Santacroce (Napoli), Motta (Udinese), M.Rossi (Parma) và De Silvestri (Lazio) đang chờ đợi được gọi. Nhưng bao giờ họ được đưa vào ĐT và tin cậy giao dần trách nhiệm thay thế lớp đi trước lại là một câu chuyện khác, mà có lẽ trogn 2 năm tới, Lippi cũng không trả lời được.

(Theo Thể Thao Văn Hóa)