Serie A: Xa rồi, Catenaccio!

Suốt gần nửa thế kỷ qua, khái niệm “cateniaccio – siêu phòng ngự kiểu Italia” đã trở thành một định nghĩa (và định kiến) cho bóng đá xứ mỳ ống, nhưng lối chơi của Serie A giờ đây sẽ buộc người ta phải có cái nhìn khác.

Bắt đầu từ Mourinho. Ngay trong ngày đầu tiên đặt chân lên đất Italia để làm thuyền trưởng của Inter, chiến lược gia người Bồ đã mạnh miệng tuyên bố rằng ông đến đây để làm thay đổi không chỉ Inter mà còn cả diện mạo của calcio trên trường quốc tế. Khởi nguồn là sơ đồ tấn công 4-3-3 (chứ không phải một biến thể của 4-5-1) được xem là cuộc cách tân trong một giải đấu mà hầu hết các đội bóng đều chỉ dám chơi với 1 hoặc cùng lắm là 2 chân sút. Bất chấp mô hình mơ ước mà Mourinho đã lên kế hoạch ấy sớm bị phá sản bởi sự hạn chế về con người và sự chậm chạp trong tiến trình thích ứng với tư duy chiến thuật của các cầu thủ, Inter vẫn chưa bao giờ chơi với ít hơn 2 tiền đạo, đồng thời hậu vệ Maicon luôn được xem như một tiền đạo thứ 3 với những pha dâng siêu cao và khả năng dứt điểm đáng sợ. Nhưng đó mới chỉ là hình ảnh “thường trực” của Inter.

Cuối tuần qua, ở trận đấu với Cagliari, Mourinho đã bố trí tới 5 cầu thủ chỉ có nhiệm vụ lao lên phía trước trong hơn 20 phút cuối. Đó là thời điểm mà Inter đang bị dẫn 0-1 bởi bàn thắng của Acquafresca. Mourinho đã sử dụng toàn bộ những cầu thủ có khả năng tấn công mà ông có trong tay, với Quaresma và Mancini “bắn” những trái bóng vào trước khung thành của Cagliari, mà ở đó đã có 3 người đợi sẵn là Ibrahimovic, Cruz và Crespo. Đó là chưa kể đến Muntari và Cambiasso, những người có mặt ở khu cấm địa của Cagliari nhiều hơn là ở khu giữa sân, nơi nhẽ ra họ phải cai quản.

Inter đang chơi thiên về tấn công

Đó là một chiến thuật tấn công điên rồ, song Mourinho chẳng quan tâm, miễn là nó giúp đội bóng của ông có được bàn thắng và những điểm số. Đã ít nhất 3 lần trong mùa bóng này, sự điên rồ của Mourinho đem lại chiến thắng cho Inter. Tuy nhiên, thành công nửa vời (chỉ có thể gỡ hòa) của Inter trong trận ấy chủ yếu là do Cagliari đã không chơi catenaccio để giữ sạch mảnh lưới mà vẫn lao lên để kiếm tìm bàn thắng thứ hai (suýt nữa có thể sỉ nhục Inter). Đó mới là một điều đáng để bàn đến.

Cũng cuối tuần qua, sự điên rồ trong tấn công diễn ra khắp nơi nơi ở Serie A. Tại sân Olimpico ở thủ đô Roma, Milan trình làng một hàng tấn công “6 sao” với tất cả các cầu thủ từ tuyến tiền vệ trở lên đều chỉ giỏi duy nhất một kỹ năng: tấn công. HLV Carlo Ancelotti, người vốn là một tiền vệ phòng ngự và trong suốt những năm đầu khởi nghiệp huấn luyện chỉ chăm chút cho những chiến thuật phòng ngự, cuối cùng cũng đã thay đổi chính mình trong một cuộc phiêu lưu mà ông chủ Berlusconi đã buộc ông phải theo. Milan đã tấn công dữ dội đến mức khi Ancelotti rút ra khỏi sân một cầu thủ tấn công, thế trận có lợi cũng theo đó mà biến mất.

Tại Artemio Franchi, Fiorentina cũng đã trình diện tất cả những cầu thủ có thể sút tung lưới đối thủ trong trận đấu với Lecce, với mô hình không khác là bao so với Inter: hai chuyên gia tấn công cánh và 3 cầu thủ sắm vai tiền đạo hãm thành. Tại Friuli, Udinese cũng đã chơi với 4 tiền đạo đích thực trong hơn 1/3 thời gian cuối trận. Tại sân Ernesto Granillo, Lazio cũng đã chơi điên cuồng với 3 chân sút tốt nhất của họ trong gần suốt trận và ở phút 75 đưa thêm vào sân một tiền vệ tấn công.

Tấn công và tấn công, nhưng điều đó không có nghĩa là số bàn thắng được tăng lên. Trên thực tế, số bàn thắng Serie A mùa này còn kém xa mùa trước (445 so với 462 cùng kỳ mùa trước) và kém rất xa các mùa trước nữa, khi Mourinho chưa đến và những sơ đồ điên loạn kiểu 3-2-5 ít khi xuất hiện. Ngoại trừ những ý tưởng chơi tấn công ngay từ đầu như kiểu “Milan 6 sao”, phần lớn các thiết lập siêu tấn công chỉ đến khi các đội bóng bị sức ép phải có bàn thắng bằng mọi giá. Nhiều khi sự thay đổi không mang lại điều tích cực khi nó phá vỡ cấu trúc bền vững của một tập thể, tạo nên sự rối loạn và mất đi tính bài bản trong phối hợp. Đó là lý do tại sao mà ngoài Lazio có được một thắng lợi vất vả, tất cả các đội “siêu tấn công” ở vòng đấu vừa qua đều chỉ có kết quả từ hòa đến thua.

Có thể Catenaccio đã xa thật rồi, nhưng thành công cũng theo đó mà ra đi?

(Theo Thể Thao Văn Hóa)