Nhọc nhằn tiêu diệt "gấu Nga" nhờ "hàng dự bị", Bỉ chính thức vượt qua vòng bảng

Trận thứ hai liên tiếp tại VCK World Cup 2014, Bỉ chỉ có thể giành chiến thắng nhờ vào tài thay người siêu việt của Marc Wilmots. Divock Origi, gương mặt ít tuổi nhất trong thành phần đội Bỉ có mặt tại Brazil, đã đem về bàn thắng duy nhất cho đội nhà vài phút trước khi hết giờ sau khi vào sân thay chân sút chủ lực Lukaku. Trước đó, Bỉ đã chơi hoàn toàn dưới sức và bị lối đá phòng ngự - phản công vô cùng khó chịu của người Nga khắc chế hoàn toàn. Trong pha lập công của chân sút trẻ khoác áo Lille (Pháp), có sự đóng góp to lớn của nhạc trưởng Eden Hazard, ngôi sao được kỳ vọng nhất đội nhưng phải đến cuối trận mới thăng hoa.

Dù khởi đầu không quá ấn tượng, dưới sự kỳ vọng của tất cả (chỉ thắng đối thủ được đánh giá yếu nhất bảng Algeria bằng tỷ số sát nút 2-1, thậm chí còn bị dẫn trước và hai cầu thủ lập công vào sân từ băng ghế dự bị) song không vì thế mà giới chuyên môn đột nhiên không còn coi trọng Bỉ. Rõ ràng, cần phải thừa nhận, Bỉ đang sở hữu trong tay dàn cầu thủ đồng đều, tài năng, trẻ trung chưa từng có trong lịch sử nước nhà cũng như thuộc vào diện hàng đầu thế giới hiện nay. Tất cả nhờ vào chính sách phát triển bóng đá trẻ đúng đắn, được triển khai rộng khắp trên phạm vi cả nước, trải rộng ở mọi cấp độ (từ CLB, ĐTQG cho đến... bóng đá phong trào) trong khoảng hơn một thập kỷ trở lại đây. Giờ có thể dễ dàng rút ra từ thành phần ĐTQG Bỉ tham dự World Cup 2014 không ít gương mặt là nỗi thèm khát của mọi ĐTQG trên thế giới. Tất nhiên, vẫn còn quá sớm khi cho rằng Bỉ đủ sức lập nên kỳ tích chấn động thế giới ở giải lần này (vô địch chẳng hạn) song nếu chỉ xét trên phương diện thực lực thì Bỉ đủ sức lọt sâu vào giải đấu chứ không đơn thuần chỉ là vượt qua vòng bảng. Dẫn dắt binh đoàn hùng mạnh này chỉ là một Marc Wilmots chưa có nhiều tiếng tăm trong sự nghiệp huấn luyện. Nhưng ông lại hiểu rõ hơn ai hết công cuộc tái thiết bóng đá nước nhà, lại từng trải qua 3 năm làm trợ lý ở ĐTQG (từ 2009-2012). Bên cạnh đó, cựu tiền vệ này sở hữu triết lý phù hợp với tuyển Bỉ vốn đang sử dụng rất nhiều cầu thủ nhập cư: Tất cả phải chiến đấu vì tập thể chứ không phải tên tuổi cá nhân.

Dù vào sân thay người nhưng cầu thủ trẻ nhất trong đội hình Bỉ, Origi (số 17) đã đem về bàn thắng duy nhất để giúp đội nhà sớm vượt qua vòng bảng

Trong khi đó, Nga mang đến Brazil đội hình vừa già cỗi vừa kém tiếng tăm (chẳng ai thi đấu ở nước ngoài, biến Nga thành đội tuyển duy nhất sở hữu trọn bộ 23 cầu thủ nội địa). Khác với Bỉ khi đầu tư vào bóng đá trẻ, môn thể thao vua tại xứ sở Bạch Dương đang nằm trong tay các nhà tài phiệt Nga giàu có. Họ ném hàng trăm triệu USD để thu hút các ngôi sao bóng đá tầm thế giới đồng thời cũng khiến cho các cầu thủ người Nga không có động lực phải ra nước ngoài thi đấu bởi thu nhập trong nước quá hấp dẫn. Tuyển Nga cũng đầu tư lớn để mời các HLV đẳng cấp thế giới như Guus Hiddink, Dick Advocaat hay hiện nay là Fabio Capello về dẫn dắt đội tuyển. Người Nga hy vọng rằng kinh nghiệm và tài năng của những vị HLV này sẽ giúp đội nhà lột xác, tạo nên những chiến tích vĩ đại như giai đoạn 1950-1980. Nhưng do năng lực của các cầu thủ quá hạn chế, lại bị khép kín do thiếu cơ hội tiếp thu, học hỏi những cái mới, tinh tuý của bên ngoài (nếu giải VĐQG Nga đạt đến đẳng cấp của Premier League hay Serie A thì sẽ là chuyện khác) nên Hiddink hay Advocaat cũng không thể nâng tầm cho bóng đá Nga. World Cup 2010 Nga không vượt qua được vòng loại, EURO 2012 không qua được vòng bảng, chỉ có EURO 2008 bất ngờ vào tới bán kết. Ở trận ra quân, Nga để lại nỗi thất vọng tràn trề khi bị Hàn Quốc cầm chân và cũng bị dẫn bàn trước.

Trận này, Wilmots đã có những quyết định khá mạnh tay khi loại Jan Vertonghen (mắc sai lầm dẫn đến bàn thua từ chấm 11m ở trận trước), Dembele và Chadli ra khỏi đội hình xuất phát, dĩ nhiên hoàn toàn vì lý do chuyên môn. Thay vào đó, Vermaelen, hậu vệ đang rục rịch rời khỏi Arsenal do mất chỗ đứng, sẽ thi đấu bên hành lang trái của tuyến phòng ngự. Fellaini cùng Mertens, hai "người hùng" giúp Bỉ lội ngược dòng trước Algeria, được tưởng thưởng bằng cách ra sân ngay từ đầu. Bản hợp đồng thất bại của Man Utd mùa vừa rồi đảm trách trung tuyến cùng Witsel còn Mertens là một trong 3 hộ công phía dưới trung phong cắm Lukaku (hai người còn lại vẫn là Eden Hazard và Kevin De Bruyne). Về phần ĐT Nga, tuy mắc sai lầm nghiêm trọng (đẩy bóng vào lưới), thủ thành Akinfeev vẫn giữ được vị trí trong đội hình, còn lão tướng Kerzhakov bất chấp ghi bàn giật lại 1 điểm cho đội nhà vẫn phải ngồi ngoài sân mặc cho Don Fabio có vài sự thay đổi khi Kanunnikov, Kozlov thay Yeshchenko và Zhirkov, cầu thủ từng khoác áo Chelsea.

Biết mình biết người trăm trận trăm thắng, Nga đã chủ động lựa chọn đấu pháp phòng ngự - phản công. Những chú gấu đến từ xứ Bạch Dương chấp nhận "ẩn mình ngủ Đông" và nhường lại quyền kiểm soát trung tuyến cho đối phương. Họ tập trung phần lớn đội hình bên phần sân nhà, thiết lập hệ thống chống đỡ nhiều tầng lớp, các cầu thủ tích cực tranh chấp bóng và chơi lăn xả. Bởi thế, dù ào lên tấn công ngay sau tiếng còi khai cuộc với sự tham gia của số đông, Bỉ vẫn rất khó khăn trong việc tiếp cận cầu môn. Thậm chí, Nga mới là đội tạo được tình huống nguy hiểm đầu tiên khi Fayzulin tung ra cú sút chân trái khá căng từ ngoài vòng cấm sau nỗ lực dẫn bóng của đồng đội Kokorin từ cánh trái, buộc Courtois, thủ môn sắp đá đít Petr Cech khỏi Chelsea, phải đổ người trổ tài. Phải đến phút 14, Bỉ mới thực sự "khởi đầu" trận đấu. Sau màn dẫn bóng dũng mãnh ở trung lộ, De Bruyne đẩy sang góc phải cho Mertens. Cầu thủ đang khoác áo Napoli hoàn toàn có thể thực hiện pha dứt điểm có độ ăn bàn cao song anh lại quyết định căng ngang vào trong cho Lukaku nên bị Glushakov cản phá kịp thời.

Mertens chơi rất nổi bật trong hiệp 1 nhưng không thể kéo nổi hàng công vô hồn của Bỉ

Kể từ đó, Mertens đã thi đấu vô cùng tích cực và nổi bật trên hàng công tuyển Bỉ, làm lu mờ những đồng đội xung quanh. Phút 20, anh tự tin cầm bóng áp sát vòng cấm địa đối phương rồi co chân nã đạn, đưa bóng đi chệch cột dọc trong gang tấc và tiếp đến, anh khéo léo vượt qua Kombarov trước khi định thực hiện cú đá tầm cao kỹ thuật nhằm vào góc nhưng độ chính xác không được cao. Dù vậy, đóng góp của Mertens đơn thuần mang đậm dấu ấn cá nhân chứ không phải sản phẩm của một tập thể. Nói cách khác, những đồng đội xung quanh Mertens đa phần đều chơi dưới sức, khiến cho nhìn tổng thể, Bỉ không thể áp đảo nổi đối phương và tấn công thiếu sắc sảo, không tương xứng với tỷ lệ kiểm soát bóng. Trong đó, người để lại thất vọng nhất là Eden Hazard, ngôi sao bóng đá số 1 Bỉ hiện nay và được nắm trọng trách "số 10" trong lối chơi. Hazard gần như biến mất trên sân và chưa có được đường chuyền hay pha phát động tấn công nào ra hồn.

Phút 27, Kanunnikov, tiền đạo mới 22 tuổi và còn ít kinh nghiệm ở ĐTQG, đã ngã xuống sân sau tác động từ Alderweireld, thành viên nhà vô địch La Liga Atletico Madrid nhưng các trọng tài đã xác định không có lỗi ở đây nên không. Vài phút sau, Fayzulin lại tung ra một cú sút xa khác và lần này, thủ thành đã chơi đầy ấn tượng ở Atletico hai mùa gần đây vẫn đổ người cứu thua thành công. Chẳng những chưa khởi sắc được bao nhiêu, Bỉ còn phải chịu tổn thất khi Vernaelen không thể tiếp tục thi đấu do chấn thương và cờ lại đến tay Jan Vertonghen, vốn xuất thân từ trung vệ song mùa trước, đã chơi khá tốt ở vị trí hậu vệ trái tại CLB Tottenham. Cho đến hết hiệp 1, Bỉ vẫn khiến các CĐV nhà phải thất vọng khi trình diễn lối chơi tấn công khá hỗn độn, thiếu đường nét, ít kết dính giữa các vị trí. Mertens tiếp tục là người chơi tốt nhất và liên tục khuấy đảo cánh phải nhưng có vẻ các quyết định cuối cùng của anh còn thiếu chút nhạy cảm. Chẳng hạn, phút 37, sau khi đột phá vòng cấm thành công, anh định bụng căng ngang cho Lukaku nhưng bóng lại đi hơi sâu nên Akinfeev được dịp thể hiện. Trong khi, Nga vẫn cho thấy sự đáng sợ trong các bài phản công chớp nhoáng. Phút 44, từ cánh trái, Glushakov treo bóng vào phía trong và Kokorin ung dung băng vào đánh đầu khi mà cặp trung vệ bị mất phương hướng nhưng đáng buồn, trái bóng lại đi chệch cầu môn dù cho Courtois đã bất lực.

Dù nhiều học trò thể hiện quá nhạt, Marc Wilmots vẫn chưa vội vàng tiến hành thay đổi nhân sự. Chẳng rõ, ông có đưa ra được sự chỉ đạo sáng suốt nào trong phòng thay đồ ở giờ nghỉ giải lao mà bộ mặt của Bỉ chưa sáng sủa hơn bao nhiêu còn chiến thuật mà người Nga đề ra vẫn phát huy hiệu quả tối đa khi cầu môn được bảo vệ tuyệt đối và những đợt lên bóng nhanh, đơn giản mà nguy hiểm cứ đều đặn được tổ chức. Rốt cục, nhà cầm quân 45 tuổi của "Quỷ đỏ" cũng không thể kiên nhẫn lâu hơn và phút 57, ông đưa thành viên trẻ nhất ĐT, Divock Origi (sinh năm 1995) vào sân thay cho Lukaku gần như không để lại được dấu ấn nào trong những phút có mặt trên sân. Phút 60 chính chân sút chưa đến 20 tuổi đã bị Ignashevich "xúc" trong vòng cấm nhưng trọng tài không nghĩ rằng hành động đó xứng đáng bị trừng phạt.

Phải đến cuối trận, nhạc trưởng Eden Hazard mới bùng nổ song chừng đó là quá đủ với Bỉ

Thế cân bằng luôn được duy trì ở mức cao dù quãng thời gian quý báu cứ trôi đi, đặc biệt với Bỉ, ĐT cần phải chứng tỏ được sức mạnh của mình như những gì thiên hạ đợi chờ. Phút 75, Wilmots phần nào gây sốc khi đưa Kevin Mirallas, tiền đạo hiện khoác áo Everton, vào thay Mertens, cầu thủ chơi tốt nhất đội. Lẽ ra cầu thủ đáng phải rời sân hơn là De Bruyne hoặc Eden Hazard. Chính sự mờ nhạt của họ đã góp phần không nhỏ vào một ngày thi đấu thất bát của Bỉ. Phải đến cuối trận, Bỉ mới thực sự biến chuyển tích cực nhờ vào sự bừng tỉnh của Hazard sau thời gian dài lờ đờ như mơ ngủ. Tiền vệ khoác áo Chelsea bắt đầu thu hút được sự chú ý bằng các động tác xử lý bóng rồi phân phối, kiến tạo cho đồng đội xung quanh. Phút 84, Kevin Mirallas thực hiện cú sút phạt khôn ngoan (không đưa bóng vòng qua hàng rào mà lại chui qua chân số cầu thủ đứng chắn) nên đã gây được bất ngờ cho Akinfeev, khiến anh phản xạ hơi chậm chạp. May mắn cho "gấu Nga", cột dọc chứ không phải mành lưới đã rung lên.

Nhưng đến phút 88, Bỉ đã có được điều mình cần. Trong đợt phản công nhanh, Eden Hazard khéo léo loại bỏ Eschenko bên cánh trái để xâm nhập vòng cấm rồi đẩy ngược ra phía sau cho Origi bình tĩnh đặt lòng tung nóc lưới Nga. Trước đó, chính Origi đã chuyền bóng cho Hazard. Thời gian còn lại là không đủ để Nga lật ngược thế cờ. Lẽ ra, tỷ số chung cuộc phải là 2-0 nếu như Mirallas không dứt điểm quá hiền lành khi trước mặt chỉ còn Akinfeev (sút bóng trúng chân thủ thành này) và người kiến tạo cơ hội không thể là ai khác ngoài nhạc trưởng Hazard mà được mệnh danh là "Ronaldo của nước Bỉ". Dù chiến thắng lần này cũng vất vả, khó nhọc và vẫn chỉ đến vào những phút cuối không kém gì lần trước song điều quan trọng, Bỉ đã hoàn thành mục tiêu đề ra để chính thức ghi tên mình vào vòng 1/8 sớm một lượt trận. Thậm chí ngôi đầu bảng cũng khó thoát khỏi tay họ. Thực tế đã chứng minh: Đâu phải cứ khởi đầu suôn sẻ là sẽ có cái một cái kết đẹp mà nhiều đội đã trải qua mấy trận đầu ở các giải lớn cực kỳ gian nan nhưng càng vào sâu chơi càng hay. Hy vọng Bỉ sẽ rơi vào tình huống này, nhất là khi trong tay Marc Wilmots có quá nhiều sự lựa chọn ngon và những cầu thủ phải ngồi trên băng ghế dự bị chưa chắc đã kém cạnh gì cầu thủ thi đấu trên sân, thậm chí còn "duyên" hơn trong khâu ghi bàn.

Đội hình thi đấu
Bỉ: Courtois, Alderweireld, Van Buyten, Kompany, Vermaelen (Vertonghen 32'), Witsel, De Bruyne, Fellaini, Hazard, Mertens (Mirallas 75'), Lukaku (Origi 57')
Nga: Akinfeev; Kombarov, Ignashevich, Berezutski, Kozlov (Eschenko 62'); Fayzulin, Glushakov, Shatov (Dzagoev 83'); Kanunnikov, Kokorin, Samedov (Kerzhakov 90')

Bảo Phương