Góc Man Utd: Khuôn mẫu thất bại của Jose Mourinho

Nhưng với một chuỗi thảm họa đang ngày càng dồn ứ lên một người đàn ông tưởng chừng bất khả chiến bại, miễn dịch với mọi lời chỉ trích, có biệt tài “mở đường máu” trong mọi hoàn cảnh khó khăn ngặt nghèo nhất, khuôn mẫu thất bại của Mourinho dường như có thể được truy lại từ những lần cúi đầu rời Chelsea, Real Madrid rồi Chelsea vào các năm 2007, 2013 và 2015.

Bất đồng trong vấn đề chuyển nhượng

Một trong những đánh giá thấp được công nhận ở Mourinho là điều kiện thành công của ông luôn và chỉ có thể song hành với tiền bạc chi tiêu bạt mạng. Thực ra cũng không hẳn là đúng, nhất là hai chức vô địch Champions League tới giờ của Người Đặc Biệt đều giành với những Porto (2004) và Inter Milan (2010) khiêm tốn về tiềm lực tài chính, ít nhất so với các đại gia Châu Âu khác cạnh tranh cùng giải đấu.

Tuy nhiên, mỗi thời điểm Mourinho tỏ ra không hài lòng với công tác chuyển nhượng đương thời của CLB cũng thường chính là dấu hiệu đầu tiên của một triều đại sụp đổ. Mùa hè 2006, chủ tịch Roman Abramovich tự ý mang Andriy Shevchenko về Stamford Bridge, và HLV người Bồ Đào Nha ứng xử chẳng khác nào đứa trẻ con không được nhận món quà Giáng Sinh như mong muốn.

Mourinho đúng về thương vụ sai lầm này khi những năm tháng đỉnh cao tốt đẹp nhất của tiền đạo 30 tuổi người Ukraine đều đã nằm lại Milan, nhưng rồi ông tiếp tục dấn thân vào cuộc chiến nội bộ với Giám đốc Thể thao Frank Arnesen xoay quanh những bản hợp đồng gây tranh cãi khác, như Khalid Boulahrouz và Tal Ben Haim.

Tại Real Madrid, khuôn mẫu tương tự tái lặp trong mùa hè 2012, ngay sau mùa giải phá vỡ sự thống trị của Barcelona ở La Liga. Mourinho chỉ được cấp vốn đầu tư cho một mình Luka Modric, nhạc trưởng người Croatia đương thời chật vật hòa nhập với cuộc sống ở Bernabeu vì yếu tố thể chất.

Ba năm trước, khi những cầu thủ giờ không biết trôi dạt nơi đâu như Baba Rahman, Papy Djilobodji và Michael Hector cập bến Stamford Bridge, còn công thần Petr Cech bắt buộc phải ra đi, vị thuyền trưởng đương nhiệm của Manchester United không hề cố gắng che giấu nỗi bực tức của mình.

“Cậu ta không phải do tôi lựa chọn.” – Mourinho phũ phàng tiết lộ về thương vụ Djilobodji, thẳng tay loại trung vệ người Senegal ra khỏi danh sách đăng ký tham dự Champions League. Đó lẽ ra phải là John Stones, nhưng cuối cùng đổi lại chỉ là mâu thuẫn nội bộ gay gắt với ban lãnh đạo CLB tệ hại chẳng khác là bao như ở Old Trafford trong năm 2018 hiện tại.

Quan hệ phức tạp với cầu thủ và hơn thế nữa

Lối chơi thực dụng tiêu cực, phong cách quản lý khắc nghiệt, những đòi hỏi không ngừng và kêu ca không ngớt về công tác chuyển nhượng chẳng khác nào huỵch toẹt vào mặt các học trò rằng họ không đủ tốt.

Lời nguyền của Mourinho chính là ở thời điểm “năm thứ ba” phức tạp hóa, xấu đi trầm trọng và cuối cùng đổ vỡ quan hệ với các cầu thủ, để rồi dẫn về duy nhất trát sa thải cho bản thân. Sự tình xảy đến ngay cả với lứa học trò trung thành Mourinho nhất ở Chelsea nhiệm kỳ đầu tiên, với những cái bắt tay tạm biệt cho có và không thể lạnh nhạt hơn trong ngày ông ra đi.

Sự nghiệp cầm quân của HLV người Bồ Đào Nha thực sự mỹ mãn vẹn đường ở Porto và Inter Milan, nhưng cũng chẳng ai nói trước được điều gì nếu Chelsea và Real Madrid không nhảy vào đón ông giữa chừng ngay trước mùa giải thứ ba định mệnh.

Toán cầu thủ Real Madrid, từ nhóm quyền lực đen như Iker Casillas và Sergio Ramos đến ngay cả những đồng hương như Cristiano Ronaldo và Pepe, đều mâu thuẫn với Mourinho trong ba năm tại vị ở Bernabeu.

Được giải phóng khỏi sự kìm kẹp bức bối, ngột ngạt từ chiến thuật đến tâm lý và tinh thần, một Los Blancos thanh thoát và thăng hoa ngay ở mùa giải kế tiếp với chức vô địch Champions League cùng Carlo Ancelotti. Chuyện chẳng khác gì với một Chelsea khủng hoảng thê thảm ra sao bỗng chốc trở lại mạnh mẽ dưới bàn tay Antonio Conte và đăng quang Premier League.

Đâu chỉ giới chủ hay cầu thủ, Mourinho thậm chí gây hấn, công kích cả đội ngũ y tế như một thói quen, từ quá trình điều trị chấn thương não bộ của Petr Cech năm 2006 đến nổi tiếng, hay tai tiếng hơn cả sau đó gần một thập kỷ.

Đó không gì khác ngoài vụ công kích công khai Eva Carneiro, rồi thế nào đó còn lôi nhau ra tòa kiện tụng khi sự vụ lan sang tận vấn đề phân biệt giới tính, tất cả chỉ bởi nữ bác sĩ làm đúng theo phận sự và đạo đức nghề nghiệp trong trận mở màn mùa giải của Chelsea.

Có cảm giác chuyên môn bóng đá đầy mình cũng như kinh nghiệm của một giáo viên thể chất trong quá khứ khiến Mourinho tự cho bản thân cũng là một chuyên gia vật lý trị liệu. Rắc rối cũng nảy sinh chỉ vì ông thường xuyên vắt kiệt sức lực của các cầu thủ, cũng như tâm lý thiếu cảm thông cho chấn thương của họ, từ Eden Hazard ở Chelsea đến những Chris Smalling, Phil Jones và Luke Shaw ở Man Utd.

Và tấm bia đỡ đạn từ những chuyện… không liên quan

Hồi kết dường như luôn được ấn định chắc chắn một khi ông bắt đầu khơi gợi các sự kiện trên thế giới để đánh lạc hướng dư luận khỏi những vấn đề chính mình đương thời phải đối diện. Đơn cử: “Tôi cho rằng nếu anh làm những gì tôi đã làm trước trận đấu này, đó là xem thời sự và theo dõi tình hình ở Myanmar, chắc chắn anh mới nghĩ đó mới gọi là khó khăn.”

Mourinho đốp chát sau thảm bại nhục nhã 0-3 trước Tottenham ngay trên sân nhà Old Trafford, vang vọng lại những phát biểu của ông tầm thời điểm này cách đây lần lượt ba và 12 năm, khi Chelsea thua sấp mặt Everton cũng như để Man Utd chiếm thế thượng phong trong cuộc đua vô địch. Ông đã nói chuyện thế sự gì rất chi không liên quan để biện minh cho bản thân? Dân tị nạn Syria và… cúm gia cầm.

Hình ảnh Mourinho làm phóng viên đưa tin bất đắc dĩ cho các hãng thông tấn lớn như BBC, CNN hay Reuters như thế chính là điểm kết cao trào cho chuỗi hành vi mất kiểm soát và bộc lộ khuôn mẫu thất bại nơi HLV người Bồ Đào Nha.