Ibrahimovic, Aguero và câu chuyện về tiền đạo phòng ngự

• Mourinho: "Rooney nhường quyền đá 11m cho Ibra"
• Zlatan và Aguero: Cuộc đua cá nhân mang tầm đẳng cấp thế giới

Ghi rất nhiều bàn thắng, nhưng những chân sút hàng đầu như Zlatan Ibrahimovic hay Sergio Aguero cũng cần lưu tâm đến mặt trận phòng ngự tập thể.

Tiền đạo cũng cần phòng ngự

Kể từ đầu mùa giải đến nay, tiền đạo Sergio Aguero đã thể hiện một phong độ ghi bàn hết sức khủng khiếp. Dưới bàn tay của tân HLV Pep Guardiola, anh thậm chí còn nổ súng đều đặn hơn với 6 bàn thắng sau 3 trận đấu chính thức. Tuy nhiên, trong phần trả lời phỏng vấn sau trận thắng 4-1 trước Stoke City, Pep lại bất ngờ chê trách cậu học trò của mình.

“Ghi 6 bàn sau 3 trận đấu là một thành tích tốt. Ngay từ khi mới đến đây làm việc, tôi đã nói chuyện với Aguero. Cậu ấy biết rằng tôi ở đây để tạo ra một đội hình kiến tạo nhiều cơ hội cho cậu ấy ghi bàn nhất có thể. Nhưng cậu ấy cũng phải giúp đội bóng. Nhận bóng từ đồng đội thôi là không đủ”, chiến lược gia người Tây Ban Nha chia sẻ.

“Cậu ấy cần phải giúp chúng tôi tạo áp lực từ khi đối phương bắt đầu triển khai bóng. Cậu ấy cần chạy nhiều hơn và giảm bớt gánh nặng cho các đồng đội bằng những tình huống pressing phù hợp. Với tôi, một cầu thủ thi đấu không ấn tượng khi họ biến mất mỗi khi không có bóng”.

Rõ ràng, những lời này của Pep hoàn toàn rất hợp lý, đặc biệt trong bối cảnh Man City sẽ còn phải đối đầu với những đội bóng mạnh ở cả Premier League và Champions League. Việc Aguero không nhiệt tình trong công tác phòng ngự và pressing sẽ đặt cả hệ thống chiến thuật của đội bóng vào tình trạng xáo trộn.

Trong lối chơi tiki-taka mà Man City đang áp dụng, yếu tố pressing cao từ hàng thủ đối phương được đặt lên hàng đầu. Điều đó khiến cho đối thủ không thể thoải mái triển khai bóng từ tuyến dưới, qua đó giúp đội nhà dễ dàng đoạt lại bóng hơn và cũng giảm tải áp lực cho các đồng đội phía sau. Chính vì vậy, những tiền đạo phải là người đầu tiên thực hiện công việc này.

Pressing tầm cao và phòng ngự tập thể để đảm bảo cự ly đội hình là điều tối quan trọng. Một đội bóng không thể tấn công suốt 90 phút mà sẽ có lúc phải phòng ngự. Khi ấy, chỉ một khoảng trống nhỏ lộ ra do một cá nhân đứng sai vị trí có thể phải trả giá bằng một bàn thua. Barcelona ở mùa giải năm ngoái hiểu rõ điều này hơn ai hết. Họ không dưới 2 lần bị thủng lưới khi bộ 3 siêu sao Messi, Neymar và Suarez không lùi về cùng các đồng đội.

Tương tự như vậy là trường hợp của Zlatan Ibrahimovic ở Man United. Ở tuổi 34, anh khiến các CĐV Quỷ đỏ ngây ngất khi vẫn thể hiện hiệu suất săn bàn đáng nể với 4 pha lập công sau 3 trận đấu chính thức. Tuy nhiên, không phải là không có những dấu hiệu đáng lo từ sự “vô đối” của chân sút người Thụy Điển. Rõ ràng, Ibra vốn là mẫu cầu thủ thích di chuyển rộng, tuy nhiên điều đó không có nghĩa là anh thường xuyên tham gia vào công tác phòng ngự.

Gánh nặng tuổi tác khiến cựu tiền đạo PSG khó có thể lui về tạo thành hàng ngang đầu tiên khi phòng ngự cùng Wayne Rooney dẫn đến đối thủ có khoảng trống lớn giữa sân để triển khai bóng. Thêm vào đó, bản thân Ibra cùng từng thừa nhận từ thời còn chơi cho Barcelona rằng không thể bắt một gã khổng lồ cao tới 1m95 như anh chạy lên chạy xuống liên tục được.

Vậy đâu là lời giải cho bài toán này? Liệu hiệu suất ghi bàn của các siêu tiền đạo có bù đắp được những khiếm khuyết của họ hay không?

Ghi bàn chưa phải là tất cả

Hai cái tên kể trên chỉ là một phần nhỏ trong số những tiền đạo xuất chúng của bóng đá thế giới hiện tại. Phong độ ghi bàn và giá trị chuyển nhượng của họ suốt những năm tháng vừa qua đã phần nào nói lên điều này. Tuy nhiên, trong khuôn khổ một trận đấu thì bàn thắng chưa phải là tất cả. Hay ít nhất, ghi được bàn thắng chưa đảm bảo cho bạn bất cứ điều gì, trong khi không thủng lưới lại là câu chuyện khác.

Vì sao Atletico Madrid của Diego Simeone lại là một đội bóng khó bị ghi bàn tới vậy? Câu trả lời nằm ở hệ thống phòng ngự khoa học được dựng lên với 3 hàng ngang có cự ly rất hợp lý. Ý tưởng trong sơ đồ phòng ngự 4-4-2 của đội bóng thành Madrid là họ sẽ ken chặt đường vào khu trung tuyến để đối thủ buộc phải triển khai bóng ra biên. Đóng góp đầu tiên chắc chắn phải là cặp tiền đạo khi họ luôn đảm bảo được vị trí để che chắn cho hai tiền vệ trung tâm.

Chuyển sang một ví dụ khác, Juventus có lẽ là đội bóng sở hữu hàng tiền đạo đa dạng bậc nhất Serie A ở thời điểm này. Họ vừa chiêu mộ bom tấn Gonzalo Higuain, một sát thủ vòng cấm đích thực với khả năng săn bàn khủng khiếp chả kém Aguero hay Ibrahimovic. Họ có một Paulo Dybala gần như toàn diện được ví như “Messi 2.0” khiến các đại gia Châu Âu phải thèm khát. Thế nhưng, quân bài được HLV Max Allegri cưng nhất lại là tiền đạo cao kều Mario Mandzukic.

Mandzo không săn bàn giỏi cỡ Higuain dù trước đây ở Bundesliga hay La Liga cũng từng ghi không dưới 20 bàn/mùa. Anh không có những pha rê dắt khéo léo hay sở hữu khả năng sút phạt tốt như Dybala. Giá trị lớn nhất của Mandzukic khiến anh được Allegri coi trọng chính là khả năng tham gia phòng ngự. Cũng sở hữu thể hình to cao nhưng chân sút người Croatia không ngại di chuyển khắp mặt sân để pressing đối thủ.

Mandzukic hiếm khi đứng sai vị trí trong hệ thống phòng ngự của đội bóng. Rất nhiều tình huống người ta thấy cầu thủ này có mặt trên 1/3 sân đội nhà để bọc lót cho các hậu vệ. Những tình huống tranh chấp nảy lửa, thậm chí gây hấn với đối thủ là điều rất thường thấy ở Mandzukic.

Chẳng nói đâu xa, ngay tại Euro 2016, một ngôi sao vốn luôn bị mang tiếng là ích kỷ như Cristiano Ronaldo cũng hòa vào lối chơi phòng ngự tập thể của Bồ Đào Nha. Chứng kiến anh cùng Nani liên tục lùi về hỗ trợ đồng đội và đảm bảo cự ly đội hình cho Seleccao, hẳn rất nhiều người sẽ phải đồng ý rằng Bồ Đào Nha xứng đáng leo lên ngôi vị số một Châu Âu.

Đơn giản bởi bóng đá là trò chơi tập thể. Một siêu sao có thể kéo cả đội bóng đi lên bằng những bàn thắng, nhưng một mình anh ta không thể chiến thắng được 11 cầu thủ đối phương. Chính vì vậy, chiến thuật mới được sinh ra và một trong những tác dụng của nó là tạo nên hệ thống mà ở đó, mọi mắt xích đều phải tham gia đóng góp vào lối chơi chung.

Tường Minh