(Bongda24h) – “Xoay tua” là khái niệm không hề tồn tại trong làng bóng đá những năm “vỡ hoang”. Thậm chí, người ta còn truyền tai nhau câu chuyện Bill Shankly, HLV huyền thoại của Liverpool những năm 1959–1974, khi được người trợ lý hỏi ý kiến về chiến thuật cho trận đấu sắp tới, đã nói rằng: “Cậu cứ bê nguyên đội hình năm trước cho tôi, thế là ổn!”.
Những ngày ấy, các HLV không hề có khái niệm để hảo thủ của mình bên ngoài sân đấu, khác xa với tính toán của các vị chiến lược gia nặng tính khoa học lúc này. Abel sẵn sàng để Forlan, Pichichi của Atletico, đóng vai trò dự bị trong trận gặp Porto. Juande Ramos thậm chí còn không ghi tên Higuaín, cầu thủ ghi 13 bàn trên sân Bernabéu, trong danh sách thi đấu ở trận derby Madridleno. Hay như Guardiola, người đã xếp cặp bài trùng Eto'o - Henry, trên dãy ghế ngoài đường pitch trận gặp Almeria, mặc dù họ đã ghi tới 37 bàn ở La Liga.
| HLV Guardiola rất thành công với chiến lược xoay tua |
“Xoay tua” là thuật ngữ chỉ xuất hiện khi các đội bóng bắt đầu phải trải qua lịch thi đấu dầy đặc. Nó giúp họ bảo toàn được thể trạng để “chia lửa” cho các mặt trận. Ngoài ra, “xoay tua” còn là đấu pháp khá hợp lý để các đội bóng tự làm mới mình, tránh bị đối phương bắt bài. Tuy vậy, không phải đội bóng nào cũng có thể thực hiện thành công sách lược này. Ngoài một đội hình đồng đều, có chiều sâu giữa các tuyến, họ cũng cần sở hữu một chiến lược gia biết hoạch định các phương án khai thác tối đa tài năng của các cầu thủ, Guardiola là ví dụ điển hình nhất trong số này.
Chỉ trừ vị trí thủ môn của Victor Valdes, không một culé nào ra sân đầy đủ 27/27 trận (2430 phút) ở La Liga. Ngay cả những cầu thủ thuộc hạng “không-thể-đụng-đến” như Xavi (2308 phút, khoảng 25 trận), Alves (2192 phút, khoảng 24 trận), Eto’o (2144 phút, 23 trận) và Messi (2035 phút, 22 trận) cũng có những thời điểm được xả hơi. Sau 27 vòng đấu, Pep chỉ lặp lại đội hình ra sân đúng 4 lần. Có nghĩa, trong phần lớn thời gian qua của mùa giải, ông luôn trao cơ hội cho hầu hết các học trò (21 cầu thủ). Đây được xem là phương án “trị sao” của Pep khi ông ngầm gởi thông điệp tới các siêu sao cỡ bự ở Nou Camp, rằng “ai cũng có thể bị thay thế, nên hãy thi đấu hết mình.” Khi Pep đã “xoay tua” nhuần nhuyễn, Barca sẽ giống như một cỗ máy vận hành trơn tru, rất khó để cản bước.
Việc xoay vòng cầu thủ đã giúp Barca luôn sở hữu đội hình lành lặn, khác hẳn với hình ảnh què quặt mùa trước. Các chuyên gia thể lực của Barca đã đề ra một công thức, tạm gọi là “nguyên lý 3 trận”. Đây gần như là một công thức mà Pep sẽ tuân thủ tuyệt đối, tùy thuộc vào trạng thái các cầu thủ. Theo đó, bất kì ai cũng không được chơi quá 270 phút (trọn vẹn 3 trận đấu) trong vòng một tuần, đặc biệt là Messi – cầu thủ có tiền sử chấn thương cơ đùi. Nhờ vậy, từ một tiền đạo “mỏng cơm”, sợ chấn thương, Messi đã có bước chuyển đáng kể về thể lực, luôn ở vào trạng thái sung sức nhất.
| Abel và Juande Ramos đều cố gắng tận dụng triệt để sức mạnh tập thể |
Hồi đầu mùa giải, Real gần như không vận dụng chính sách xoay vòng cầu thủ, một phần vì HLV Schuster thường ưu ái những cá nhân mà ông trọng dụng, một phần vì Real gặp phải quá nhiều chấn thương. Nhưng sau khi HLV người Đức bị sa thải, Real dưới triều đại Juande Ramos đã bắt đầu gặt hái những thành quả ban đầu từ sách lược “xoay tua” hợp lý. Ông đã đánh tan mọi lời đàm tiếu về hội chứng phục thuộc Robben – Robbendependencia, khi tận dụng khá tốt Marcelo và Higuain như một sự thay thế ở hành lang hai bên cánh. Trong khi Huntelaar cũng sẵn sàng “chia lửa” với Raul trên hàng công. Nhưng có lẽ điểm đáng chú ý nhất trong chiến thuật của Juande Ramos là kế sách thay người của ông. Real thường có những đột biến khi Ramos tung ra sự điều chỉnh trong hiệp hai (Guti, cầu thủ phá vỡ thế bế tắc trong trận thắng Espanyol là ví dụ điển hình nhất).
Tương tự tình trạng “đội bóng bệnh viện” của Real hồi đầu mùa, Villarreal và Sevilla cũng vướng phải trở ngại lớn trong chiến thuật xoay vòng cầu thủ. HLV Pellegrini của Tàu ngầm vàng vốn nổi tiếng với việc khai thác triệt để các cầu thủ trong đội hình, cũng phải bó tay trước hàng loạt chấn thương của Diego Lopez, Angel, Godin, Gonzalo, Capdevilla; Pires, Eguren, Senna, Cazorla, Rossi và Llorente. Tuy nhiên, khi đã nắm trong tay đội hình lành lặn, ông ngay lập tức đưa Villarreal trở lại cuộc chiến tốp 4. Tuần trước, Ibagaza đã tỏa sáng ở Champions League bằng bàn thắng vào lưới Panathinaikos, nhưng vẫn phải đóng thể trong trận đấu gặp Atletico. Đó là nhân chứng rõ ràng nhất cho ý đồ xoay tua của Pellegrini, nhằm lấy lại điểm rơi phong độ cho các cầu thủ khác như Pires, Cazorla và Matias trước khi Tàu ngầm vàng bước vào chặng đua nước rút.
- Vân Thăng (Tổng hợp)