Sau một mùa giải thất bại khi trắng tay trên mọi đấu trường, HLV Tata Martino đã phải ra đi như lẽ tất yếu. Cùng với đó, Cesc Fabregas và Alexis Sanchez đã nói lời chia tay dù họ đã thi đấu không đến nỗi tồi trong mùa vừa rồi nhưng Enrique đã chính thức loại cả hai ra khỏi kế hoạch chuẩn bị cho mùa giải mới, nhất là sau thương vụ mua ngôi sao "lắm tài nhiều tật" Luis Suarez từ Liverpool. Chắc chắn, với đẳng cấp, vị thế và năng lực hiện tại, Barca không được phép "thảm bại" thêm một mùa bóng nữa. Tuy vẫn còn quá sớm để đưa ra nhận định chính xác về Blaugran bởi mùa giải còn gần 1 tháng nữa mới chính thức khởi tranh nhưng nhiều khả năng, dựa trên tình hình hiện tại, Barca sẽ trình diễn một bộ mặt mới, thậm chí có thể hoàn toàn khác so với truyền thống tiki-taka được duy trì bao năm qua từ thời Josep Guardiola. Hãy xem, những khó khăn Barca phải đối mặt sẽ ra sao cũng như đội bóng sẽ điều chỉnh như thế nào cho hợp thời
Tầm ảnh hưởng của Victor Valdes
Thật sự, Barca chẳng hề muốn chia tay thủ thành Valdes dù sớm muộn họ cũng phải tăng cường thêm "thần gác đền", đặc biệt trong bối cảnh kể cả Valdes có ở lại thì cũng phải đến cuối năm nay mới có thể ra sân do đang dính chấn thương. Kể từ mùa giải 2003-2004, Valdes luôn là chốt chặn cuối cùng đáng tin cậy của đội bóng. Sức ảnh hưởng của Valdes không chỉ được chứng tỏ thông qua phong độ cực kỳ ổn định trong một thời gian dài (xét trong phạm vi TBN, may ra Valdes chỉ chịu thua kém Iker Casillá của Real mà thôi và anh đã giành 5 danh hiệu Zamora dành cho thủ thành hay nhất La Liga trong mùa giải) ngay cả khi Valdes công khai ý định ra đi từ mùa hè 2013 mà còn nằm ở dòng máu Barca thuần chủng (Valdes trưởng thành từ chính lò đào tạo La Masia danh tiếng), giúp Valdes dễ dàng nắm bắt cái tinh tuý, cốt lõi làm nên thương hiệu Barca cũng như tố chất lãnh đạo, chỉ huy hàng phòng ngự của thủ thành này.
| Bravo không phải một thủ môn lớn dù đã 31 tuổi |
Để lấp vào chỗ trống to đùng do Valdes để lại, Barca đã đưa về hai thủ môn mới: Claudio Bravo và Marc-Andre ter Stegen nhưng liệu họ có thể toả sáng ở Nou Camp hay không với tư cách thủ môn đơn thuần (chưa nói gì đến phải làm thủ lĩnh hậu phương) vẫn là dấu hỏi lớn. Bravo đã chơi khá ấn tượng trong màu áo tuyển Chile ở World Cup 2014 nhưng thủ thành 31 tuổi này chưa từng khoác áo một CLB lớn nào trong quá khứ nên rõ ràng còn thiếu đẳng cấp, kinh nghiệm thi đấu bóng đá đỉnh cao. Cũng may, với 8 năm thi đấu tại La Liga (chỉ khoác áo duy nhất Sociedad), Bravo không còn xa lạ gì với các đấu trường ở TBN nhưng Champions League là một câu chuyện khác. Trong khi đó, Marc-Andre ter Stegen dù rất tiềm năng nhưng anh còn quá trẻ (22 tuổi), lại không hẳn nằm trong nhóm những thủ thành giàu triển vọng nhất châu Âu mà thi đấu cho một đại gia tầm cỡ như Barcelona luôn là thử thách khủng khiếp cho bất cứ một gương mặt chưa thật sự thành danh nào.
Javier Mascherano sẽ trở lại tuyến giữa
Với màn trình diễn siêu đẳng trong màu áo tuyển Argentina tại ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh vừa rồi (thậm chí, nhiều chuyên gia cho rằng Mascherano mới là cầu thủ xuất sắc nhất Albiceleste chứ chẳng phải Lionel Messi), rõ ràng sẽ là sự phí phạm cực lớn nến Mascherano lại phải đảm nhận vị trí trung vệ không đúng sở trường giống như những mùa gần đây dù về cơ bản, cầu thủ 30 tuổi đã "đóng thế" quá hoàn hảo. Thêm vào đó, Barca lại vừa chiêu mộ Jeremy Mathieu với số tiền "khủng" 20 triệu Euro nên ít nhất trong giai đoạn đầu mùa, trung vệ người Pháp sẽ là đối tác của Pique ở hàng thủ chứ chẳng ai bỏ ra từng đấy tiền để mua một "dự bị chiến lược". Như vậy, Mascherano sẽ có nhiều cơ hội được trở lại tuyến giữa ưa thích trong bối cảnh Busquets vẫn chưa hề có dấu hiệu suy giảm phong độ đồng nghĩa, có khả năng, sau nhiều năm trời chỉ xài một tiền vệ trụ, Barca sẽ ra sân với hai tiền vệ đánh chặn trong đội hình. Ngoài ra, cần lưu ý, Enrique vốn không phải người thích phiêu lưu mạo hiểm hay quá hâm mộ bóng đá tấn công nên chưa biết chừng, ông sẽ làm cuộc cách mạng ở khu vực giữa sân. Với cách bố trí này thì Enrique sẽ chẳng phải lo ngại nhiều về khả năng phòng ngự mà có thể vẫn đảm bảo sức mạnh cho hàng công bởi Mascherano đâu phải tiền vệ không biết phát động tấn công từ xa.
Barca sẽ còn phải "nhờ cậy" Xavi
Mặc cho đã 34 tuổi, thể lực không còn sung mãn và từng phải đối diện với nguy cơ rời khỏi Nou Camp hồi đầu mùa hè 2014 nhưng rốt cục, tiền vệ người TBN vẫn kéo dài mối tình với Barca. Song không vì thế mà vội nghĩ, Xavi sẽ đánh mất chỗ đứng thường xuyên trong đội hình Barca, bất chấp mùa trước, dấu hiệu suy giảm phong độ đã xuất hiện. Đúng là Barca đã đưa về Ivan Rakitic từ Sevilla cũng như có ý định giữ lại Rafinha (em trai của tiền vệ Thiago Alcantara đã gia nhập Bayern Munich. Tiền vệ sinh năm 1993 này đã thi đấu khá ổn ở Celta Vigo mùa vừa rồi theo diện cho mượn dưới sự dẫn dắt của chính ... Luis Enrique) mà ai cũng rõ mục đích chính là nhằm thay thế Xavi trong cả ngắn hạn lẫn dài hạn. Tuy nhiên, cần phải khẳng định, không dễ tìm ra một nhạc trưởng tài ba thứ hai như Xavi với khả năng điều phối, tổ chức lối chơi siêu hạng cùng các đường chuyền sát thủ. Do đó, nếu đặt mục tiêu cần đoạt danh hiệu bằng mọi giá thì chắc chắn Barca không thể không dựa vào Xavi bởi Rakitic và cả Rafinha (dù tiền vệ này cũng mang gốc gác La Masia) cần thêm không ít thời gian để hoà nhập vào đội 1. Ngay cả bản thân Enrique cũng vẫn rất đề cao Xavi và quyết định giữ anh lại chứ không "tiễn lên đường" chính là minh chứng cho điều đó. Song Barca mà không thể dần dần thoát khỏi sự phụ thuộc vào Xavi thì rõ ràng cũng chẳng phải chuyện gì đáng mừng bởi đơn giản, giỏi lắm Xavi chỉ đủ sức chơi bóng đỉnh cao thêm một mùa nữa là cùng.
| Ai bảo vai trò của Xavi ở Barca sẽ suy giảm |
Trung vệ Pique sẽ tìm lại phong độ
Trong thời kỳ Barca phiên bản Guardiola thống trị TBN và châu Âu thì Pique được mặc nhiên thừa nhận là một trong những trung vệ hàng đầu thế giới. Song vài năm gần đây khi đối tác thân cận Carles Puyol ngày một già đi, liên tục mắc chấn thương và xuống phong độ rõ rệt thì cầu thủ từng có thời gian khoác áo Man Utd cũng trở nên kém hơn hẳn, thường xuyên mắc phải sai lầm và không còn đáng tin cậy. Mascherano rất giỏi phòng ngự nhưng lại không xuất thân từ trung vệ nên khó có thể là sự kết hợp hoàn hảo với Pique. Thêm vào đó, Pique lại chỉ là dạng trung vệ "chỉ đâu đánh đấy" và thiếu tố chất lãnh đạo nên rất cần được chơi bên cạnh một người mang tư tưởng thủ lĩnh như Puyol thì mới mong phát huy hết tố chất. Tuy nhiên, sự có mặt của Mathieu hứa hẹn sẽ cực kỳ giúp ích cho trung vệ 27 tuổi vì Mathieu được cho là mẫu cầu thủ biết chỉ huy đồng đội. Chỉ cần họ hiểu nhau hơn cũng như Pique chấp nhận lắng nghe một người thua kém anh hoàn toàn về mọi mặt mà nhẹ nhàng nhất là thâm niên khoác áo Barca (cũng may Mathieu hơn Pique 3 tuổi nên có thể tạm xếp ở bậc "đàn anh") thì người hâm mộ có thể tin rằng, ít nhất Pique sẽ tìm lại được hình ảnh đích thực.
Barca kiểu gì cũng phải tham dự TTCN mùa Đông
Mấy năm trở lại đây, Barca tỏ ra khá thờ ơ với giai đoạn chuyển nhượng giữa mùa tuy nhiên quan điểm này có thể không còn được duy trì ở mùa tới, dù rằng trên thực tế, các cầu thủ được đưa về trong thời kỳ này chưa chắc đã có thể mang lại hiệu quả như mong muốn. Lịch sử đã chứng minh tỷ lệ thành công của các bản hợp đồng "mùa Đông" là khá thấp và không chỉ riêng Barca mà nhiều ông lớn khác cũng không còn quá mặn mà với việc chiêu mộ cầu thủ vào dịp tháng 1 hàng năm. Song đặt vào bối cảnh Blaugrana mùa tới thì chưa biết chừng, mùa Đông sẽ là cứu cánh cho họ. Cần lưu ý, với những động thái vừa qua thì rõ ràng trong tay Enrique vào lúc này là một đội hình có sự phân tách rõ rệt giữa chính thức và dự bị. Dàn trụ cột của Barca tất nhiên toàn cầu thủ tầm cỡ song số lượng không quá đông đảo và tuổi đời trung bình lại khá cao. Do đó, nguy cơ dính chấn thương hoặc quá tải khi phải dàn sức trên nhiều đấu trường trong một mùa giải dài dằng dặc rất dễ xảy ra. Trong khi đội ngũ dự bị thì đa phần còn quá trẻ, chưa thật sự thành danh và thua kém xa về mọi mặt từ đẳng cấp, trình độ, bản lĩnh cho đến kinh nghiệm. Bởi thế, trừ phi Barca đột ngột chơi như lên đồng trong nửa đầu mùa giải 2014-2015, bằng không Enrique phải sẵn sành "đánh bạc" trong mùa Đông để đưa về những sự bổ sung hợp lý, tăng chiều sâu của đội hình.
Thần đồng Alen Halilovic sẽ được trình làng
Ngay khi TTCN hè 2014 chính thức mở cửa vào ngày 1/7, Barca đã công bố việc chiêu mộ thành công tiền vệ sinh năm 1997 được mệnh danh là "Lionel Messi vùng Balkan". Thực ra, họ đã để mắt tới ngôi sao tuổi teen này từ cách đây hơn 1 năm khi Halilovic "làm mưa làm gió" trong màu áo đội 1 CLB Dinamo Zagreb của Croatia và đã đạt được thoả thuận sơ bộ từ hồi đầu năm 2014. Khi nhận thấy Halilovic vẫn không ngừng thăng tiến thì Barca chẳng có lý do gì để lật kèo. Dẫu vậy, để cẩn thận cũng như giảm bớt áp lực cho Halilovic và giúp thần đồng này có thể dễ dàng làm quen, hội nhập vào Barca, ban huấn luyện đã thống nhất tạm thời đưa Halilovic xuống đội trẻ Barcelona hiện thi đấu tại giải hạng 2 TBN. Tuy nhiên, khả năng Halilovic được chính thức lên đội 1 Barca trong mùa tới là vô cùng sáng sủa bởi đơn giản, giới chuyên môn đều phải công nhận tài năng, trình độ hiện tại của Halilovic vượt xa so với các bạn đồng trang lứa còn cụ thể thời điểm nào Halilovic ra mắt đội 1 sẽ phụ thuộc vào mức độ thích ứng với môi trường mới. Song rất có thể, các cules sẽ được chứng kiến gương mặt được kỳ vọng sẽ thay thế Lionel Messi trong tương lai đặt chân lên thảm cỏ Nou Camp trong các trận đấu chính thức của Barcelona.
Neymar sẽ chưa thể bứt phá dữ dội
Xét trên nhiều phương diện, Neymar đích thực là một "nhân tài kiệt xuất" thuộc thế hệ 9x của làng túc cầu giáo mà đủ sức vươn lên tầm cỡ của Messi và Ronaldo trong tương lai. Phong độ xuất sắc của anh ở World Cup 2014 vừa rồi chính là bằng chứng hùng hồn. Song từ đây tất cả đã đều nhận ra một vấn đề cốt lõi: Sự nghiệp của Neymar sẽ chỉ thật sự "thăng" nếu như anh được đặt vào vị trí trung tâm của đội bóng mà điều này e rằng quá xa xỉ ở Barca vì còn đó cái bóng khổng lồ của Lionel Messi. Chắc chắn, đến khi nào M10 vẫn bám trụ ở Nou Camp và chưa bước qua thời kỳ đỉnh cao (Messi mới 27 tuổi đồng nghĩa tối thiểu phải 3-4 năm nữa, may ra anh mới bước sang sườn dốc bên kia của sự nghiệp) thì Neymar đừng mơ trở thành "hạt nhân" của Blaugrana, nhất là khi họ quá giống nhau về cách chơi. Chưa dừng lại ở đó, Barca lại còn vừa chiêu mộ Luis Suarez, một tiền đạo cực kỳ tài năng và thuộc vào diện tốp đầu thế giới hiện nay, khiến cho đất diễn của Neymar vốn đã ít ỏi, nay buộc phải chia sẻ tiếp cho chân sút người Uruguay. Gần như tại Barcelona mùa tới, Neymar sẽ không được phép chơi tự do và có đặc quyền được toàn đội "phục vụ" giống như khi khoác áo ĐTQG Brazil. Như thể, kể cả Neymar có được sự tiến bộ, khá khẩm hơn mùa đầu tiên khoác áo Barca thì đó vẫn sẽ là thất bại với cá nhân tiền đạo sinh năm 1992, trừ phi anh được đội bóng tôn lên ngang hàng với Messi. Đừng quên, Neymar là một cầu thủ cực kỳ tham vọng (từng không ít lần tuyên bố sẽ quyết tâm vươt mặt Messi và Ronaldo) nên sẽ không dễ hài lòng với chút ít thành tựu đạt được mà cái Neymar mong chờ phải là sự phát triển mãnh liệt.
| Trong bộ ba siêu đẳng này, Neymar sẽ chịu thiệt thòi nhất |
Luis Enrique sẽ thử nghiệm sơ đồ 3-4-3
Ai cũng biết, từ thời Guardiola, Barca luôn theo đuổi sơ đồ 4-3-3, bất kể biến động ra sao. Tất nhiên, Enrique sẽ phải trung thành với chiến thuật này khi mà nhiều trụ cột đã quá quen với nó, ngay từ khi còn rèn luyện ở lò La Masia song trong bối cảnh, Barca ngày một bị đối thủ bắt bài và dựa trên đội ngũ nhân sự hiện tại thì phải chăng vị HLV này nên nghĩ tới chuyện đổi mới đấu pháp hòng tạo ra đột biến và 3-4-3 có vẻ là sự lựa chọn phù hợp. Với một đội bóng không sở hữu hàng thủ dồi dào (nếu hậu vệ phải Daniel Alves thực sự ra đi thì Barca càng phải đối diện với tình trạng thiếu người ở hậu phương) và nắm trong tay quá nhiều cầu thủ tấn công trung tâm như Barca thì việc chuyển sang chơi 3-4-3 sẽ giúp giải quyết được nhiều vấn đề. Thứ nhất, Barca không cần phải lo lắng nhiều về tình trạng thiếu hậu vệ (hoàn toàn có thể bố trí Pique - Mathieu - Alba ở phía dưới) và có thể sắp xếp Mascherano - Busquets bên cạnh nhau như đã đề cập ở phía trên mà không lo sức mạnh hàng công bị giảm đi bởi xét về mặt số lượng, Barca vẫn chỉ đưa ra sân đúng 5 cầu thủ thiên về phòng ngự. Thứ hai, đặc trưng của 3-4-3 vẫn là tấn công trung lộ nên sẽ không làm thay đổi nhiều cách chơi bấy lâu nay của Barca mà lại còn giúp Enrique giải bài toán dư thừa "số 10" (tức là những cầu thủ mang thiên hướng tổ chức, dẫn dắt chơi ở trung lộ. Hiện họ đang sở hữu tối thiểu 3 cầu thủ dạng này: Xavi, Iniesta và Rakitic) và tiền đạo trung tâm (Luis Suarez, Messi, Neymar thậm chí cả Pedro đều là mẫu tiền đạo chơi ở giữa và đâu giỏi chạy cánh). Dĩ nhiên nếu đã chơi 3-4-3, sơ đồ đậm chất tấn công thì Barca phải chấp nhận hàng thủ yếu ớt và dễ bị tổn thương, đặc biệt từ hai biên nhưng nó lại tuân theo đúng triết lý "bóng đá đẹp mắt, cống hiến" mà ban lãnh đạo hằng theo đuổi. Phải chăng, quyết định bán Alexis Sanchez, một cầu thủ biết chơi cánh, chính là dấu hiệu cho thấy Enrique đang nung nấu một chiến thuật mới.
Luis Suarez ghi nhiều bàn hơn Lionel Messi
Đẳng cấp săn bàn của Suarez đã được công nhận rộng rãi và với một tiền đạo giàu kỹ thuật như anh thì việc được thi đấu tại giải đấu vốn cởi mở, phóng khoáng như La Liga khác gì "cá gặp nước". Trong quá khứ, không ít chân sút gốc Nam Mỹ đã thất bại thảm hại ở Premier League nhưng khi chuyển sang TBN thì thi đấu vô cùng xuất sắc (Diego Forlan là một điển hình. Mờ nhạt ở Man Utd nhưng khi khoác áo Villarreal rồi Atletico Madrid, đồng hương của Suarez đã hai lần đoạt danh hiệu "Vua phá lưới La Liga"). Đằng này, Suarez lại đến xứ sở bò tót với tư cách cầu thủ ghi nhiều bàn nhất Premier League 2013-2014 và đồng sở hữu "Chiếc giày vàng châu Âu" với Ronaldo (31 bàn). Như thế, hoàn toàn có cơ sở để tin rằng, Suarez sẽ còn đạt thành tích ấn tượng hơn thế tại Barcelona ngay từ mùa tới, kể cả trong trường hợp án phạt cấm thi đấu không được dỡ bỏ (tức là phải đến đầu tháng 11, Suarez mới được phép ra sân ở Barca). Để phát huy hết năng lực của Suarez thì kiểu gì, Enrique cũng phải đề nghị Messi chịu nhường nhịn, thi đấu thấp hơn, chịu khó làm bóng nhiều hơn và tích cực kiến tạo cho người đồng đội mới thay vì ham hố lập công. Chỉ cần M10 thông suốt và chấp nhận hy sinh vì thành tích chung thì Suarez cứ yên tâm mà chờ đốt lưới đối phương và chưa biết chừng còn ghi nhiều bàn hơn Messi. Hãy nhớ, hiệu suất ghi bàn (tỷ lệ bàn thắng/tổng số cú dứt điểm được tung ra) của Suarez mùa vừa rồi thuộc diện cao nhất Premier League nên không lo sát thủ này sẽ bỏ lỡ nhiều cơ hội ăn bàn.
Bảo Phương