Có phải Liverpool đang quá phụ thuộc vào Mohamed Salah?

Mohamed Salah đã đóng góp tới 62% số bàn thắng của Liverpool tại Premier League mùa này. Đội chủ sân Anfield hưởng lợi lớn từ phong độ bùng nổ của ngôi sao người Ai Cập nhưng liệu có phải họ đang phụ thuộc thái quá vào chân sút xuất sắc nhất của mình?

Khi Salah đang “làm tất ăn cả”

Một trận đấu có bàn thắng, pha kiến ​​tạo hoặc cả hai từ Mohamed Salah đã trở thành thói quen của Liverpool mùa này.

Salah lại làm như vậy trước Everton vào thứ Tư, khi anh chuyền bóng cho Alexis Mac Allister để cân bằng tỷ số trong hiệp 1 và tự mình ghi bàn trong hiệp hai. Đây là lần thứ 9 Salah ghi được cả bàn thắng và kiến ​​tạo tại Premier League 2024/25 - một kỷ lục.

Như thường lệ, những con số của Salah thật đáng nể. Ngôi sao người Ai Cập đã có 22 bàn thắng và 14 pha kiến ​​tạo tại Premier League mùa này (27 bàn và 19 kiến ​​tạo nếu tính mọi đấu trường) và không có dấu hiệu nào cho thấy phong độ của anh đang chậm lại khi Liverpool bước vào giai đoạn quan trọng của mùa bóng.

Nhưng vì Salah giỏi thế, nên câu hỏi hiển nhiên là: liệu Liverpool có nguy cơ trở nên quá phụ thuộc vào tài năng của anh không?

Khi nói đến các tiền đạo khác của Liverpool, số liệu thống kê cho thấy một sự thật đáng lo ngại. Đã 10 trận kể từ khi Luis Diaz ghi bàn cho Liverpool trong khi Darwin Nunez đã “im tiếng” ở 6 lần ra sân mới nhất trên mọi đấu trường – chân sút người Uruguay thực ra cũng chỉ có 3 bàn trong 19 trận gần đây).

Số liệu của Diogo Jota ổn hơn, nhưng cầu thủ người Bồ Đào Nha không có pha lập công nào trong 3 trận vừa qua và trung bình “nổ” 1 bàn sau mỗi 3 lần ra sân kể từ đầu mùa. Cái tên tiệm cận gần nhất với Salah là Cody Gakpo – người đã in dấu giày vào tổng cộng 21 bàn (16 pha lập công và 5 kiến tạo).

Tất nhiên, với thống kê đó, không thể chê trách năng lực của Cody Gakpo, nhưng anh cũng chỉ đóng góp chưa bằng phân nửa Salah (46). Nhìn vào bảng thống kê số bàn thắng và kiến ​​tạo của các tiền đạo Liverpool mùa này (ảnh dưới) có thể thấy tầm quan trọng của ngôi sao người Ai Cập với đội bóng lớn như thế nào.

Một bảng thống kê khác (ảnh dưới) cũng cho thấy không có CLB Ngoại hạng Anh nào phụ thuộc nhiều vào một cầu thủ tấn công hơn Liverpool - Salah, người đã đóng góp 62% số bàn thắng của đội tại giải đấu từ đầu mùa.

Đây là những con số cao thứ nhì lịch sử Premier League về mức độ đóng góp của một cầu thủ chủ-công ở một đội bóng, bằng với Alan Shearer ở mùa giải thần kỳ của tiền đạo này tại Blackburn, mùa 1995/96. Trong lịch sử giải đấu, chỉ có Matt Le Tissier 1993/94 có thống kê cao hơn: 34 lần đóng góp vào các bàn thắng của Le Tissier đã giúp anh tham gia vào 69% trong số 49 pha lập công của Southampton.

Khi cả hệ thống được thiết kế để Salah tỏa sáng

Rốt cuộc, Salah là một trong những tiền đạo giỏi nhất thế giới và đương nhiên không có gì khó hiểu khi HLV Arne Slot thiết kế đội bóng của mình nhằm phát huy hết khả năng của anh.

Gần như có một quy tắc bất thành văn ở Liverpool để từ đó, cho phép giữ Salah ở những khu vực cao nhất trong đội hình, và gần hơn với khung thành đối phương. Khi có bóng, mục tiêu của các cầu thủ Liverpool thường là chuyền cho Salah để anh kết thúc pha dàn xếp tấn công, như đồ họa so sánh đóng góp của các cầu thủ Ngoại hạng Anh với thành tích tấn công của đội họ thể hiện.

Trong số tất cả các cầu thủ chơi hơn 900 phút mùa này ở Ngoại hạng Anh, chỉ có Antoine Semenyo của Bournemouth (4,1) và Noni Madueke của Chelsea (4) có nhiều pha dứt điểm mỗi 90 phút hơn Salah (3,9).

Khi không có bóng, Salah, xuất phát từ cánh phải hàng công Liverpool thường được giao nhiệm vụ gây sức ép lên trung vệ lệch trái của đối phương thay vì hậu vệ cánh. Nếu bóng được chuyền qua hoặc xung quanh anh, thì trách nhiệm bảo vệ khu vực đó thuộc về cầu thủ “số 10” của Liverpool - Dominik Szoboszlai hoặc Curtis Jones  hoặc hậu vệ phải.

Mô tả đó không phải là một sự chỉ trích đối với Salah, trái lại nhằm nhấn mạnh vai trò mà anh đang được triển khai, giảm bớt khối lượng công việc ở trạng thái không bóng, cho phép tiền đạo này không phải lùi quá sâu khi đội của anh bắt đầu tấn công.

Phong độ bùng nổ của Salah là lý do chính giúp Liverpool tiến lên đỉnh Premier League, vào chung kết Carabao Cup và vòng 16 đội Champions League mùa này ở vị trí Top 1 BXH, nhưng liệu điều đó có ảnh hưởng đến các tiền đạo khác không? Câu trả lời rất phức tạp.

Gakpo đã âm thầm trở thành một phát hiện ở cánh trái. Dưới thời Jurgen Klopp, tiền đạo người Hà Lan hiếm khi được triển khai ở vị trí sở trường của mình nhưng khi Slot đến Anfield, ông gần như đã xác định Gakpo sẽ chơi bên trái hàng công. Điều đó đã được đền đáp khi Gakpo đã có được số bàn thắng bằng toàn bộ mùa trước.

Tuy nhiên, sự lột xác của Gakpo cũng chỉ là một phần của việc các cầu thủ chạy cánh tiến bộ mạnh mẽ dưới thời Slot. Có thể kể thêm Luis Diaz, người đã bắt đầu mùa giải với phong độ tuyệt vời ở cánh trái. Tuy nhiên, nói đến vị trí “số 9” thì câu chuyện rất khác: Diog Jota đã có những màn trình diễn ấn tượng nhưng lại phải gián đoạn một mùa giải nữa vì chấn thương và trong khi Darwin Nunez đã có những bước tiến trong lối chơi toàn diện của mình nhưng bàn thắng vẫn là một vấn đề nan giải với tiền đạo người Uruguay này.

So sánh số liệu thống kê của các tiền đạo Liverpool với mùa giải trước, chúng ta có thể thấy sự sụt giảm về tổng số pha dứt điểm, số cú sút trúng đích và chạm bóng trong vòng cấm đối phương. Số bàn thắng dự kiến ​​của Nunez mỗi 90 phút cũng giảm trong khi của Jota lại tăng, cho thấy cầu thủ người Bồ Đào Nha có nhiều cơ hội hơn nhưng ít đều đặn hơn.

Một số thử nghiệm của Slot chưa đem lại kết quả như ý

Trước khi Liverpool đối đầu với Crystal Palace vào tháng 10, HLV Slot thừa nhận rằng ông đã cân nhắc đưa các tiền đạo của mình vào những vị trí có giá trị ghi bàn cao hơn. Ông thậm chí còn nhắc đến việc hai bàn thắng của Jota (ở Carabao Cup trước West Ham) khi cầu thủ này đảm nhiệm vai trò cao nhất trên hàng công.

Những gì Slot thực hiện kể từ đó là một quá trình liên tục. Diaz được đưa vào vai trò này để Slot có thể tiếp tục luân chuyển. Tiền đạo người Colombia đã thích nghi tốt lúc đầu, ghi bàn vào lưới Tottenham và West Ham, nhưng thành tích “nổ súng” của anh không còn đến từ vị trí số 9 kể từ đầu năm 2025.

Diaz bắt đầu ở vị trí “số 9” trong các trận đấu với Nottingham và Brentford vào tháng 1 nhưng không tạo ra được nhiều mối đe dọa và lần lượt bị thay thế bởi Jota và Nunez, cả hai đều ghi bàn .

Diaz thường chơi tốt nhất ở vị trí tiền đạo cắm khi Liverpool gặp các đối thủ chơi vế hệ thống phòng ngự dâng cao khi anh có nhiều khoảng trống và cơ hội để tấn công vào sau lưng hàng thủ đối phương. Đối với các đội phòng ngự lùi sâu, khi không gian bó hẹp hơn, Diaz gặp khó khăn.

Slot từng chia sẻ với các phóng viên trong cuộc họp báo trước trận đấu với Plymouth: "Tôi nghĩ nhìn chung chúng tôi đã sử dụng ‘số 9’ tốt hơn và tốt hơn những gì chúng tôi đã làm vào đầu mùa giải".

Nhưng thực ra, cho đến lúc này chỉ có 12 trong số 56 bàn thắng của Liverpool đến từ các cầu thủ khác, ngoài Salah, khi họ được chơi ở vị trí “số 9”. Và nếu nhìn đây là bảng phân tích của cả 4 cầu thủ đã chơi ở vị trí đó - bao gồm cả Federico Chiesa trong trận đấu với Bournemouth vào tháng 9 (ảnh dưới), có thể thấy Slot vẫn còn nhiều việc phải làm.

 Trong số 3 người thường xuyên được chọn, số liệu của Jota nổi bật hơn và anh đang vào vị trí ghi bàn tốt nhất, gần khung thành nhất. Tỷ lệ bàn thắng mỗi phút của Jota tốt hơn nhiều so với các trung phong khác.

Bản đồ những tình huống dứt điểm bên dưới đây kết hợp tất cả các cú dứt điểm của cả 4 cầu thủ.

Có rất ít cú sút từ bên trong vòng 5m50 nhưng có rất nhiều nỗ lực ở khoảng không gian giữa khu vực này và chấm phạt đền. 5 trong số đó đã trở thành bàn thắng, nhưng nó cũng chỉ ra một số cơ hội chất lượng tốt đã bị bỏ lỡ.

Với 6 tiền đạo trong tay, Arne Slot có thể quay lại với chiến lược 2 cầu thủ cho mỗi vị trí, chiến lược mà ông đã sử dụng vào đầu mùa và đã thành công rực rỡ. Diaz có thể hưởng lợi khi trở lại vị trí sở trường của mình, còn chìa khóa với Nunez và Jota là tìm được phong độ và nhịp độ.

Còn Salah dù anh không có dấu hiệu gì sẽ gục ngã, nhưng chắc chắn anh cũng rất mong nhận được sự chia sẻ nhiều hơn trong nhiệm vụ ghi bàn, thay vì phải một mình gánh vác trọng trách này như những gì bài viết đã phân tích.

Đấy không phải nhận định võ đoán, bởi chính ngôi sao người Ai Cập từng nhấn mạnh trong một lần trả lời phỏng vấn Sky Sport hồi đầu tháng 1 rằng, anh “thực sự muốn giành chức vô địch Premier League cùng Liverpool vì đây là năm cuối cùng của tôi ở CLB” và để làm được điều đó, Salah hy vọng cả đội đều đạt phong độ cao. “Bởi vì bạn không thể một mình giành chức vô địch được”, chân sút 32 tuổi nhấn mạnh.     

Nguồn tham khảo: Have Liverpool become too reliant on Mohamed Salah? (The Athletic)