Khủng hoảng ở Dortmund: Vấn đề trước tiên nằm ở vị trí huấn luyện?

Khi những dòng này viết ra, số phận chiếc ghế của HLV Edin Terzic đã được định đoạt. Vị chiến lược gia sinh năm 1982 sẽ tiếp tục tại vị ít nhất cho đến tháng 1 năm 2024. Hoàn cảnh của Borussia Dortmund lúc này vô cùng ảm đạm. 27 điểm cùng vị trí thứ năm là không đủ để giành vé dự Champions League mùa giải năm sau. Thậm chí điểm số vẫn chưa phải là điều đáng lo nhất ở Dortmund lúc này.

Terzic đã không còn gì để mất

Một mặt, đội bóng đang thể hiện một lối chơi mong manh dễ đoán. Đội bóng dễ dàng sụp đổ trước đối thủ pressing ở cường độ cao, và hiếm khi tạo ra đột biến khi đưa bóng qua vạch vôi giữa sân. Họ đã lép vế khi đối đầu với tất cả đối thủ ở tốp đầu, dù phải nói một cách công bằng rằng việc mất người từ sớm trước Leipzig đã có những ảnh hưởng nhất định

Mặt khác, nghiêm trọng hơn, Terzic đã mất kiểm soát phòng thay đồ. Khi truyền thông nước Đức biết rằng các cầu thủ không chỉ trao đổi chiến thuật với HLV mà còn ‘méc’ lên BLĐ, thì hồi chuông cảnh báo đã vang lên. Hiệp hai trận gặp Mainz trước kỳ nghỉ đông đã cho thấy những người đứng trên sân đã không còn an tâm với phương pháp chiến thuật của nhà cầm quân.

Khi những vấn đề nghiêm trọng như vậy xảy ra, sa thải HLV là điều hết sức bình thường. Mọi người có thể chê trách sự tàn nhẫn của ‘cơ chế thị trường’ nhưng thay đổi HLV là cách đầu tiên và nhanh chóng nhất thượng tầng có thể xoay chuyển tình hình đội bóng. Việc sa thải HLV trở thành một phần trong bóng đá, và mỗi HLV khi theo đuổi sự nghiệp huấn luyện đã xác định trước chỉ gắn bó với CLB trong thời gian nhất định và sẽ là người đầu tiên ra đi khi CLB chịu thất bại. Về mặt này, việc sa thải Terzic là điều dễ hiểu. Chỉ xét riêng về những nhiệm vụ mà CLB giao ra, có nhiều thứ ông không làm được hoặc làm được một cách thiếu nhất quán. Việc đội bóng trở nên mong manh trước các đối thủ chơi pressing cường độ cao cùng những bước chạy loạn khi tấn công là những ví dụ. Không ai dám đảm bảo đội bóng sẽ ổn nếu thay đổi một HLV khác, nhưng mọi thứ có thể tốt hơn trong thời gian ngắn.

Tuy vậy việc sa thải Terzic có phần phức tạp và bi đát hơn so với nhiều HLV khác ở BVB. Có lẽ do kỷ nguyên Jurgen Klopp đã để lại ấn tượng quá đậm nét về một HLV chia sẻ sự đồng cảm sâu sắc với CLB, khát khao chiến thắng vượt lên trên động lực từ việc nhận những đồng lương cắt cổ hàng tháng. Terzic thậm chí còn hơn thế. Trước khi được cổ động viên Dortmund biết tên, Terzic đã là ‘một trong số chúng ta’ (one of us). Terzic đứng ở Sudtribune trong một thời gian dài, khi nói chuyện vẫn còn vỗ nhẹ lên logo trên ngực áo, nhắc nhở trái tim này đang đập vì Borussia Dortmund. Khi một câu chuyện như vậy kết thúc, nó còn cho thấy nhiều vấn đề, lần này là ở những kiến trúc sư của thành công trước đó.

Bộ sậu của Watzke và những cầu thủ cần loại bỏ

Một HLV mới có thể cải thiện vấn đề ở ngắn hạn, nhưng trung và dài hạn thì không. Tóm lại: hệ thống Watzke, hệ thống đã mang lại cho BVB một trong những thời kỳ thành công nhất lịch sử, đã đi đến hồi kết. Các quyết định nhân sự của ông ngày càng tỏ ra sai lầm; và khi xuất hiện trước công chúng, ông ngày càng tỏ ra thiếu tự tin và phản ứng với ý kiến trái chiều bằng sự bướng bỉnh không phù hợp với vai trò giám đốc một công ty được niêm yết.

Niềm tin mù quáng về việc những nhà quản trị luôn đưa ra những quyết định đúng đắn là điều tại hại với bất kỳ tổ chức nào. Những gì đã xảy ra trong vài năm qua đã cho thấy khoảng cách ngày càng lớn giữa tài chính và chuyên môn ở Dortmund, và sự bất ổn trong mùa giải này cho thấy họ đã phù thuộc rất lớn vào những ngôi sao đã rời đi như Jadon Sancho, Erling Haaland hay Jude Bellingham.

Thiếu những ngôi sao này, đội  một BVB chỉ còn lại những cầu thủ mà năng lực chiến thắng vẫn là dấu hỏi lớn. Công lao của việc bổ nhiệm Jurgen Klopp ngày nào đã dần chìm vào quên lãng, trong khi ai cũng biết Watzke đã lấn át GĐTT Michael Zorc trước đây và Sebastian Kehl hiện tại trong những vấn đề nhân sự. Chính CEO của Borussia Dortmund chứ không phải ai khác phải chịu trách nhiệm về tình hình hiện tại. Như vậy câu hỏi được đưa ra khi Watzke liệu có còn là người sáng suốt để đưa ra những quyết định trọng đại ở CLB.

Cấp dưới ngày trước của ông, Zorc, cũng phải chịu trách nhiệm nhất định. Ngoài việc thực hiện những vụ chuyển nhượng nổi bật kể trên, ông còn mang về hàng tà cầu thủ tầm thường được trả lương cao, từ đó quỹ lương bị phình to mà không đi kèm thể hiện trên sân. Hiện tại BVB vẫn còn trả lương cho những Thorgan Hazard và Thomas Meunier, những người từ lâu đã không còn nằm trong kế hoạch của HLV, nhưng không dễ gì rời đi vì do nhận lương cao.

Sebastian Kehl kế nhiệm Zorc với hy vọng giảm quỹ lương hay ít nhất là giúp nó cân bằng với trình độ trên sân cỏ. Tuy vừa nhậm chức nhưng về thời gian, cựu đội trưởng đã có một mùa giải làm thực tập sinh, phó tướng ngay bên cạnh Zorc. Theo nhiều nguồn tin, một vài kế hoạch chuyển nhượng của Kehl đã bị Terzic bác bỏ với sự hỗ trợ của Watzke. Và như vậy, thay vì thực hiện lý tưởng trở thành kiến trúc sư cho đội bóng ở thế hệ mới, anh hài lòng với vai trò ‘nhân viên thu mua’ đơn thuần và miễn trừ trách nhiệm với nội tình rối ren của đội bóng. Nếu một người chấp nhận lương cao để phớt lờ lý tưởng công việc, đó là biểu hiện của tinh thần làm việc tồi tệ, hoặc là anh ta đang tìm cách ra đi sớm nhất có thể.

BVB lúc này đang cần một người có thể đưa ra chỉ thị đúng đắn để đội bóng có thể an toàn cán đích trong tốp 4 để trở lại Champions League. Số tiền từ đấu trường này giúp CLB chỉ ‘trồi sụt’ thay vì ‘gián đoạn’. Nhiều cầu thủ sẽ phải chiến đấu vì vị trí trong tốp 4 trước khi chào tạm biệt đội bóng. Tàn nhẫn, nhưng bóng đá là thế. Bên cạnh màn thể hiện trên sân bóng, những cầu thủ nào bày tỏ sự không hài lòng với BHL cũng phải rời đi. Khát khao không phải chống đối HLV của mình, khát khao không thể hiện bằng những hành vi làm mình làm mẩy trước ống kính truyền hình hay lên gân trong những pha tranh chấp khi vừa được gia hạn hợp đồng. Dù cho sự chỉ trích dành cho HLV là chính đáng, nhưng các cầu thủ thân mến, không ai trong các bạn có thể thoái thác trách nhiệm. Các bạn đã chơi cực kỳ tệ hại với tỷ lệ mắc lỗi không thể chấp nhận được.

Kết luận

Câu hỏi về việc thay đổi HLV ngày càng được thảo luận rộng rãi, nhưng một đội bóng như BVB, muốn trở lại một cách ổn định trong trung và dài hạn cần có những cải tổ mang tính toàn diện hơn. Và những người hiện đang đứng đầu không phải là những người phù hợp cho việc đó.

(Tổng hợp từ bài viết Terzic am Scheideweg của tác giả Sascha đăng trên Schwatzgelb.de là trang web lớn nhất của cổ động viên Borussia Dortmund trên toàn thế giới)