Lời hứa của Mancini

Năm 2012, sau chức vô địch Premier League lịch sử mà Manchester City giành được một cách nghẹt thở ở những giây phút cuối cùng ở vòng đấu cuối cùng trong mùa giải, cây bút Matt Dickinson viết trên The Times: “Năng lực của Mancini ư? City biết họ có một HLV có mục tiêu, khát khao nghiêm túc và họ quả quyết với điều đó. Đó là người có thể mường tượng ra con đường sẽ biến City thành nhà vô địch Champions League dù cho ông ấy có dẫn dắt họ tới vinh quang đó hay không. Điều không thể phủ nhận cũng là điều quan trọng nhất: một sự tiến bộ ổn định”.

 

Đọc những câu chữ này, bạn có cảm thấy quen hay không? Đúng, nếu thay đổi một vài tên riêng ở đây, ví dụ như City được thay bằng đội tuyển Italy còn World Cup/Euro thay thế Champions League, bạn vẫn sẽ có một đoạn văn hợp lý với bối cảnh hiện tại. Một thập kỷ trước, Roberto Mancini đưa Manchester City giành FA Cup và Premier League, những thành công tiền đề mở ra kỷ nguyên rực rỡ cho họ. Một thập kỷ sau, Mancini lại giúp Italy giành danh hiệu đầu tiên sau 15 năm và là chức vô địch Euro thứ hai trong lịch sử Azzurri sau lần đầu tiên từ tận năm 1968.

 

Đó là một lời hứa mà Mancini đã hoàn thành khi mới nhậm chức vào tháng 5 năm 2018: “đưa Italy trở lại nơi mà chúng ta xứng đáng - trên đỉnh châu Âu và thế giới. Chúng tôi chưa đoạt Euro suốt nhiều năm nên đó sẽ là mục tiêu đầu tiên”. Và người ta tin Italy của Mancini sẽ không dừng lại, với mục tiêu tiếp theo là World Cup ở Qatar vào năm sau. Đó là một niềm tin có cơ sở.

 

Trong cuốn tiểu sử “Roberto Mancini, A Football Life: The Full Story” được xuất bản vào tháng 1 năm 2013, chiến lược gia người Italy chia sẻ rằng: “Với tôi, bóng đá trước hết phải vui”. Hơn 8 năm sau, trong một chương trình truyền hình trực tiếp ở Italy trước thềm vòng chung kết Euro 2021, đứng trên sân khấu, Mancini nói: “Chúng tôi (đội tuyển Italy) sẽ thu hút người hâm mộ bằng sự vui vẻ”. 

 

Và để thay đổi cả một bộ nhận diện, cả một lề lối suy nghĩ không hề đơn giản. 4 năm trước, khi Italy thua Thụy Điển ở trận play-off tranh vé đi World Cup, Insigne ngồi dự bị suốt cả trận. Khi HLV Giampiero Ventura yêu cầu Daniele De Rossi ra khởi động, cầu thủ của AS Roma khi ấy “bật” lại: “Tôi khởi động để làm cái gì? Tôi vào sân thì có ích gì, tung tiền đạo vào đi” rồi chỉ tay về phía Insigne.

 

Giampiero Ventura vốn không phải là một HLV linh hoạt. Nhưng nhìn rộng ra, ông đại diện cho một lề lối suy nghĩ cũ của người Italy về bóng đá: không thua trước rồi mới thắng, và quẩn quanh với những suy nghĩ về phòng thủ. Tư tưởng phòng ngự, ngăn chặn đối thủ làm ưu tiên đã ngấm vào DNA của những người làm bóng đá Italy suốt nhiều thế hệ. Chúng ta đều biết catenaccio chính là bóng đá, là lối chơi làm nên thương hiệu của người Italy. HLV Carlo Ancelotti từng nói "Các đội bóng Italy thường đánh lén đối thủ. Họ không cố gắng chứng minh mình giỏi hơn mà họ cho đối phương thấy họ khôn ngoan hơn". 

 

Tất nhiên, không phải lúc nào Italy cũng có thể chơi ào ạt và thắng dễ. Ở Euro năm nay, càng về sau họ càng gặp nhiều khó khăn hơn. Ở vòng bán kết, Azzurri đã bị Tây Ban Nha áp đảo và tưởng như đã có lúc sẽ bị thủng lưới, còn bản thân họ cũng gặp khó để tìm đường vào lưới đối thủ. Thậm chí trung vệ Leonardo Bonucci phải thừa nhận đó là trận đấu khó khăn nhất anh từng tham gia.

 

Bước vào trận chung kết, thậm chí Italy đã bị thủng lưới từ rất sớm bởi một đường tấn công cực kỳ bài bản của Anh khi đoàn quân của HLV Gareth Southgate đã khai thác rất tốt những khoảng hở trong hệ thống của Italy. Suốt cả hiệp 1, Azzurri cầm bóng nhưng đã không bằng cách nào xuyên phá được cái boong-ke của Tam Sư.


Ở giữa sân, Jorginho liên tục giơ tay ra hiệu các đồng đội hãy tích cực di chuyển để tìm thấy không gian, nhưng Anh đã bịt hết những ngả đường, khiến những đường chuyền của Italy trở nên quẩn quanh mà không thể nào xuyên phá vào vòng cấm. Chỉ mình Federico Chiesa mang tới năng lực đột phá cần thiết, trong khi một người được kỳ vọng ở khía cạnh tương tự là Lorenzo Insigne lại không đáp ứng được.

 

Nhưng những sự không hoàn hảo ấy để thấy Italy chưa toàn diện, họ vẫn chưa lên tới đỉnh cao và dự án của họ vẫn còn việc phải làm. Còn có thể cải thiện tức là còn phải vận động và sẽ còn hướng về phía trước. Định hướng đã có, bộ khung của cỗ máy đã được xây nên, điều mà Mancini mà các cộng sự phải làm là hoàn thiện các chi tiết.

 

Chức vô địch của Italy là hoàn toàn xứng đáng, dù nếu một biến số nào đó xảy ra khiến họ không thể lên ngôi thì hành trình và năng lực của họ cũng sẽ được thừa nhận. Song, chiếc cúp là một cột mốc để thầy trò Mancini biết rằng con đường họ đi là đúng, để niềm tin và sự kiên nhẫn sẽ không bị lung lay.

 

“Năng lực của Mancini ư? Italy biết họ có một HLV có mục tiêu, khát khao nghiêm túc và họ quả quyết với điều đó. Đó là người có thể mường tượng ra con đường sẽ biến Italy thành nhà vô địch World Cup dù cho ông ấy có dẫn dắt họ tới vinh quang đó hay không. Điều không thể phủ nhận cũng là điều quan trọng nhất: một sự tiến bộ ổn định”. 

 

Câu chữ của ký giả Matt Dickinson nhiều năm trước hoàn toàn có thể sửa thành như thế để viết nên một bài tôn vinh Mancini và tập thể của ông hiện tại. Và sự vận động của cỗ máy sẽ không dừng lại.