Andrea Pirlo: Thanh lịch và tinh tế

 

Có lẽ bạn ít nghe đến tên của Baldassare Castiglione. Ông sống ở thế kỷ 16 và các du khách đến bảo tàng Louvre sẽ nhìn thấy bức tranh chân dung ông ở đó. Castiglione là một người bạn của họa sĩ Raphael, người luôn coi Castiglione là một chủ đề thú vị để thể hiện đam mê hội họa của mình.

 

Trong bức tranh của Raphael, Castiglione ngồi chắp tay, nhìn thẳng vào bạn bằng đôi mắt xanh sắc sảo. Nhìn bộ trang phục mà ông mặc - mũ beret, khăn turban - có thể đoán khi đó là thời điểm mùa đông. Raphael bị hấp dẫn bởi Castiglione không chỉ vì vẻ ngoài khác biệt mà còn vì sau khi đọc cuốn “The Book of the Courtier”, ông nghĩ Castiglione chính là một người tạo ra xu hướng và có tầm ảnh hưởng, đặc biệt trong cách ăn mặc và hành xử.

 

Di sản từ cuốn sách của Castiglione vẫn còn cho đến ngày nay và có thể gói gọn trong 1 từ: sprezzatura. Nếu muốn dịch nghĩa từ này, bạn nên đặt nó vào bối cảnh. Nó có thể dịch là “sự bất cẩn/thời ơ/lãnh đạm có chủ ý”, hay nói cách khác là nghệ thuật trình diễn sao cho thật duyên dáng mà nhìn thì thấy không cần phải cố gắng gì.

 

Ngày nay trong thế giới bóng đá cũng có một hình mẫu như thế, một người đồng hương của Castiglione. Mất 1 giờ đồng hồ đi về phía bắc thành phố Brescia của vùng Lombardy, ta sẽ thấy một ngôi nhà cổ ở Casatico. Quay ngược thời gian trở lại đầu thập niên 90, ở đó là hình ảnh một bà mẹ nhìn đồng hồ, gọi con đến khản tiếng vì sợ cậu con trai sẽ khiến bà bị trễ giờ. Trong lúc đó, cậu bé Andrea Pirlo thì vẫn ở trong phòng và ngắm nghía tủ quần áo của mình.

 

“Tôi thường dành hàng giờ đồng hồ trước gương, chỉnh lại tóc tai, cổ áo, các nếp nhăn trên áo quần. Lúc đó mẹ sẽ la lên ‘Andrea, thôi nhìn ngắm bản thân đi! Đủ rồi đấy!’”, Pirlo nhớ lại. Với nhiều người, đó có thể giống như hội chứng ái kỷ như chàng Narcissus trong thần thoại Hy Lạp. Nhìn vẻ ngoài của Pirlo, ta có cảm giác anh giống như một người ngái ngủ vừa bị lôi ra khỏi giường. Tuy nhiên, trong những sự không hoàn hảo này Pirlo lại tìm thấy điều hoàn hảo.

Nếu David Beckham có thể thay đổi kiểu tóc hàng tuần, từ hai mái sang mohican cho tới tẩy vàng thì Pirlo không như vậy. Trong thế hệ của mình, cựu tiền vệ người Italy không phải là cầu thủ bóng đá đẹp trai nhất theo kiểu cổ điển. Các nhà thiết kế thời trang cũng thường chọn các cầu thủ khác để làm người mẫu đi catwalk.

 

Tại AC Milan trước đây, Giorgio Armani thường lựa chọn Andriy Shevchenko cho những chiến dịch của mình vì xương gò má rất đẹp. Ngoài ra không thể không nhắc đến Kaka, một gương mặt quen thuộc. Tuy nhiên, Armani khẳng định rằng “sự thanh lịch không phải thứ nổi bật ra nhưng sẽ được nhớ đến”.

 

Xu hướng là những gì Pirlo chống lại. Bạn sẽ không thấy anh đi đôi giày của Balenciaga mà nhìn như những chiếc tất. Anh không quan tâm Fendi hợp tác với Fila hay không. Bạn sẽ không thể thấy anh đi những đôi giày mới nhất của Yeezy hay Off-White x Converse. Các mốt thời trang áo phông quá cỡ hay hoodie có thể là một sự xúc phạm với một người biết số đo vòng eo, cổ áo và chân phía trong rõ như là mã PIN của thẻ tín dụng. Như nhà thiết kế thời trang huyền thoại Karl Lagerfeld từng nói: “Xu hướng là giai đoạn cuối cùng trước khi thời trang lỗi thời”.

 

Pirlo thích những thứ vượt thời gian và ít được chú ý. Quá trình trưởng thành của anh trùng với Slow Movement (Tạm dịch: Phong trào sống chậm) ở Italy, theo đó họ tìm cách để những văn hóa địa phương, không chỉ là ẩm thực mà cả nghề nghiệp, không bị mất đi. Trong thời đại sản xuất hàng loạt, phát hành nhanh và đồng nhất đầu ra thì Slow Movement khuyến khích các nhà sản xuất hãy chậm lại, chú trọng vào chất lượng, đầu tư thêm chất xám, sự tận tâm và chuẩn xác.

 

Anh thợ may có thể cần 2 tuần lễ để cắt và đo bộ vest cho bạn với sự tỉ mỉ tính đến từng milimet. Tuy nhiên, quá trình này sẽ kéo dài chừng nào những số đo của bạn phù hợp với kích cỡ chuẩn. Nguyên lý ở đây rất đơn giản: những điều này đáng để chờ đợi vì chúng vô giá với thời gian.

 

 Điều đó cũng khá giống với vị trí của Pirlo ở trên sân. Nhiều người nghĩ vị trí regista đã là một “di tích” thuộc về quá khứ, không ai có thể chơi thứ bóng đá như thể là một vị đạo diễn ngồi ở ghế và chỉ đạo toàn bộ lối chơi. Trận đấu diễn ra với cường độ rất cao nhưng Pirlo vẫn luôn xử lý đúng nhịp, đúng thời điểm và luôn tạo ra không gian. Những thứ xung quanh dù có nhanh đến mấy cũng không thể làm gián đoạn nhịp độ cũng như suy giảm nhãn quan của anh. Pirlo có thể thi đấu chậm trong một môi trường tốc độ là nhờ đôi mắt sáng tinh anh của một thiên tài.

 

Cách anh ăn mặc cũng giống cách anh thi đấu: đẳng cấp, tinh tế và đơn giản. Những biệt danh trong suốt sự nghiệp thi đấu của Pirlo như il Maestro (Nhạc trưởng) và l’Architetto (Kiến trúc sư) thể hiện sự chú tâm của Pirlo với cấu tạo, thiết kế và cách sắp xếp. Ngoài ra anh cũng không hề lúng túng khi phải đứng cạnh kiến trúc sư Renzo Piano trong buổi khánh thành một tòa nhà mới hay đứng cạnh Toni Servillo trong lễ ra mắt bộ phim mới nhất của Paolo Sorrentino. Điều đó thể hiện một khía cạnh khác của Pirlo, đó là thần thái.

Anh có một khuôn mặt lạnh lùng, bí ẩn. Khi nói chuyện, anh sử dụng chất giọng Brescia đều đều. Ấn tượng này vẽ ra hình ảnh một người điềm tĩnh và hơi xa cách. Tuy nhiên nếu bạn đã đọc cuốn sách “I Think Therefore I Play” sẽ biết đó là một con người luôn chọc ghẹo, đùa cợt người khác. Anh có thể khiến tất cả bật cười chỉ bằng một trò nào đó. Các đồng đội của Pirlo cũng khẳng định điều này. 

 

Cộng thêm sự kết hợp của bộ râu và mái tóc đã giúp cựu tiền vệ Italy có một vẻ ngoài đạo mạo phù hợp với lối chơi điềm tĩnh, tinh tế của anh. Tình huống sút Panenka để hạ gục thủ thành Joe Hart ở Euro 2012 là minh chứng cho sự điềm tĩnh ấy. Người lạnh lùng nhất đã sử dụng cách lạnh lùng nhất để loại bỏ một cái đầu nóng ở giải đấu lớn.

 

Sau tất cả, di sản về lối chơi của Pirlo buộc chúng ta phải đánh giá lại danh tính của một trong những nền văn hóa bóng đá vĩ đại nhất thế giới. Những người hâm mộ bình thường sẽ nói rằng bóng đá Italy nhàm chán, tiêu cực, không mang tính xây dựng. Nhà báo huyền thoại Gianni Brera, người đã có công quảng bá catenaccio, nhấn mạnh người Italy thi đấu như vậy vì ảnh hưởng từ quá khứ: suốt nhiều thế kỷ, họ đã phải bảo vệ đất nước, chống lại xâm lăng.

 

Tuy vậy, bạn hãy tự hỏi mình một cách thành thật: đó có phải điều bật ngay ra trong đầu khi bạn nghĩ về Italy nói chung hay không? Hay bạn sẽ nghĩ tới vẻ đẹp; sự sáng tạo; sự thanh lịch? Đây mới chính là Italy. Đường cong của một chiếc Ferrari 250 GT, chất lượng của một chai rượu Super Tuscan hay ánh nhìn của Andrea Pirlo,… là những gì mà Baldassare Castiglione gọi là sprezzatura.