Jamie Gittens: "Cậu bé vàng" mới của Borussia Dortmund

Jamie Gittens đang trỗi dậy. Một chàng trai trẻ đang lấy lại đà phát triển ở Bundesliga đã một lần nữa bùng nổ hôm thứ Bảy.

 

Tuy Borussia Dortmund không thể đánh bại được Bayern Munich trên sân nhà Westfalenstadion – trận đấu kết thúc với tỷ số 1-1 – nhưng Jamie Gittens đã thắp sáng cuộc đối đầu lớn nhất nền bóng đá cấp CLB của Đức bằng một pha ghi bàn tuyệt đẹp trong hiệp 1, qua đó trở thành cầu thủ duy nhất chọc thủng lưới được Bayern trong 8 trận gần nhất của đội bóng này.

Dortmund đã không thể bảo toàn được lợi thế tỷ số vì bàn gỡ hòa đưa trận đấu về lại vạch xuất phát của Jamal Musiala vào cuối hiệp hai, qua đó giúp Bayern tiếp tục duy trì được thành tích bất bại ở đấu trường quốc nội. Tuy nhiên, Gittens đã tạo nên một khoảnh khắc vô cùng đáng nhớ đối với bản thân anh nói riêng và lịch sử cuộc đối đầu này nói chung – đánh bại Konrad Laimer với kỹ thuật cá nhân, sau đó dẫn bóng với tốc độ cao hết nửa chiều dài sân đấu rồi tiếp tục hạ gục Manuel Neuer để đưa bóng vào lưới.

Một bàn thắng tuyệt đẹp. Một khoảnh khắc phi thường.

Dĩ nhiên là chàng trai này đã thu hút sự chú ý của truyền thông Đức: Bild, tờ báo lá cải lớn nhất đất nước này, đã gọi anh là một “goldjunge” – Cậu Bé Vàng. Kicker, một trang web bóng đá lớn, thì ca ngợi anh là “unterschiedsspieler” – chuyên gia tạo sự khác biệt. Vì thế, đây rõ ràng là một khoảnh khắc trọng đại.

Gittens sinh ra ở London, lớn lên tại Reading, một thị trấn nằm ở phía Tây thủ đô nước Anh, và hiện mới chỉ 20 tuổi. Tính đến nay anh đã khoác áo Dortmund 4 mùa giải kể từ sau khi chuyển tới CLB này từ Manchester City với mức phí chuyển nhượng 90 nghìn Euro (74.900 bảng Anh) vào mùa hè năm 2020, và đã âm thầm phát triển bên ngoài “nhà kính” lộng lẫy mang tên Premier League.

Thỉnh thoảng, những bàn thắng và các đoạn “highlight” của Gittens đã thu hút sự chú ý ở quê nhà. Thậm chí đã vài lần anh gõ nhẹ được vào cánh cửa dẫn lên đội tuyển quốc gia Anh.

Nhưng giờ thì chúng sẽ không chỉ là những cú gõ nhẹ nữa. Tân HLV trưởng Thomas Tuchel của Tam Sư sẽ bắt đầu làm việc ở St George’s Park sau 1 tháng nữa, và một trong những nhiệm vụ đầu tiên của ông có lẽ sẽ là đưa ra kết luận rằng năng lực của Gittens – kỹ thuật cá nhân bắt mắt, có thể dứt điểm bằng cả 2 chân và  tốc độ nhanh như chớp – quá hấp dẫn để có thể bỏ qua chàng trai này.

Thực ra Gittens đã không có được một sự khởi đầu suôn sẻ ở Dortmund. Sau khi gia nhập CLB này trong giai đoạn đại dịch hoành hành, những chấn thương vai và mắt cá chân xảy đến liên tiếp đã khiến tổng thời lượng phải nghỉ chơi bóng của anh lên đến gần 1 năm.

Nhưng Dortmund vẫn không ngừng đánh giá cao cầu thủ trẻ này cũng như luôn lạc quan về triển vọng của anh. Tuy nhiên, phải đến khoảng thời gian 18 tháng qua, “giả thuyết” của họ mới trở thành sự thực. Từ mùa giải trước tới đầu mùa giải này, tài năng tuyệt vời của chàng trai 20 tuổi đã ngày càng hiện ra rõ ràng hơn. Suất đá chính của Gittens cũng đã trở nên ổn định hơn nhiều dưới thời Nuri Sahin, người được bổ nhiệm vào chiếc ghế HLV trưởng của Dortmund vào mùa hè, và anh đã đáp lại niềm tin của người thầy mới bằng phong độ, sự tự tin, và trên hết là hiệu suất tạo “thành phẩm” trên sân đấu.

“Sự phát triển của cậu ấy thật tuyệt vời,” Lars Ricken, giám đốc thể thao của Dortmund chia sẻ với The Athletic trước cuộc đối đầu Bayern.

“Bản hợp đồng với cậu ấy là thành quả từ sự phối hợp giữa các bộ phận tuyển trạch, ban huấn luyện đội một và ban phát triển cầu thủ trẻ. Khi ấy, chúng tôi nhận định rằng tuy có lẽ cậu ấy không ở cùng đẳng cấp với Jadon Sancho (người cũng đã chuyển tới Dortmund từ học viện của Man City, vào mùa hè năm 2017), nhưng chúng tôi tin rằng chúng tôi hoàn toàn có thể phát triển cậu ấy thành một cầu thủ tuyệt vời. Cậu ấy đã có màn ra mắt dưới thời Marco Rose (vào tháng 4 năm 2022), và sau đó là một hành trình phát triển tuyệt vời, đặc biệt là ở mùa giải này. Tôi nhớ là hồi mùa trước cậu ấy hiếm khi nào chơi trọn 90 phút, nhưng thời lượng thi đấu của cậu ấy đã cải thiện và, thành thật mà nói, giờ đây cậu ấy đã trở thành một chuyên gia tạo sự khác biệt.”

Vài giờ sau, khi trả lời phỏng vấn sau trận đấu, Ricken đã càng ca ngợi chàng trai trẻ này nhiệt tình hơn.

“Jamie đang thể hiện vô cùng xuất sắc,” ông khẳng định. “Cậu ấy là một cầu thủ tuyệt vời, bao gồm cả cách cậu ấy hỗ trợ Ramy (Bensebaini, hậu vệ trái của Dortmund) phòng ngự nữa. Cậu ấy đã phát triển thành một chuyên gia tạo khác biệt thực thụ với những bàn thắng và những pha kiến tạo của mình.”

Thuật ngữ ấy đã tiếp tục được nhắc đến: Unterschiedsspieler.

Gittens đang chơi cho một Dortmund không hoàn hảo – họ vẫn đang trong quá trình cố thích nghi với phong cách huấn luyện của Sahin. Anh và họ vẫn còn rất nhiều việc phải làm. Nhưng, xét riêng khả năng xử lý các tình huống 1 chọi 1, chàng trai này chính là một trong những cầu thủ “khủng” nhất châu Âu lúc này.

Tần suất Gittens góp dấu ấn vào các bàn thắng của Dortmund bằng những pha qua người (trung bình 0,33 lần mỗi 90 phút) hiện đang được Fbref.com ghi nhận đạt “bách phân vị” 99 (tức là chỉ có 1% số cầu thủ đã chơi ở Top 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu,  Champions League và Europa League tốt hơn anh trong thống kê này). Thống kê 4,08 lần qua người thành công trung bình mỗi 90 phút thì đang đặt anh vào “bách phân vị” 98. Còn tần suất kéo bóng, dẫn bóng vào khu vực 1/3 cuối sân đối thủ và dẫn bóng  vào vòng cấm đối thủ thì hiện đang đạt “bách phân vị” lần lượt là 93, 93 và 95.

Gittens sẽ cần bổ sung thêm sự sắc bén vào bộ kỹ năng của mình để trở thành một ngôi sao hoàn thiện, nhưng quỹ đạo phát triển của anh lúc này thực sự là rất đỗi ấn tượng. Những gì mà chàng trai này đang thể hiện thú vị đến mức sự so sánh với những “Cậu Bé Vàng” trước đây ở Dortmund là điều không thể tránh khỏi.

Là một tài năng trẻ người Anh thăng hoa ở Dortmund – không khó để đoán ra chàng trai này sẽ được đặt lên bàn cân với những tiền bối nào ở CLB này. Càng thu hút về nhiều sự chú ý, khả năng sắp tới Gittens được gắn mác là một “phiên bản mới” của một danh thủ nào đó sẽ càng cao. Những ký ức về Jadon Sancho và Jude Bellingham thuở khoác áo Dortmund vẫn còn rất mới mẻ và sống động. Nhưng thật ra chúng ta không  nên so sánh chàng trai này với 2 người tiền bối kia – họ là 3 kiểu cầu thủ hoàn toàn khác nhau, 3 con người khác nhau.

Gittens là một chuyên gia phá thế bế tắc. Sức ảnh hưởng của anh lên các trận đấu lớn hơn bất kỳ ai trong đội hình Dortmund hiện tại – thường là xuất hiện một cách bất ngờ với những khoảnh khắc bùng nổ đầy phấn khích. Thứ bóng đá của chàng trai này có những  nét khá cổ điển. Nếu Westfalenstadion vẫn còn những chiếc ghế gỗ, bạn sẽ nghe thấy tiếng lạch cạch phát ra từ chúng mỗi khi anh chạm bóng, bởi các cổ động viên sẽ đứng bật dậy để ngóng chờ một khoảnh khắc ngoạn mục. Các pha xử lý bóng của Gittens thường mang theo những tham vọng to lớn và táo bạo.

Bàn thắng vào  lưới Bayern hôm thứ 7 là một ví dụ điển hình. Khi tài năng trẻ người Anh quay lưng về phía khung thành và nhận một đường chuyền bên phần sân nhà, tưởng chừng sẽ chẳng có nguy hiểm  nào phát sinh với Konrad Laimer cả. Tuy nhiên, sau một động tác hạ vai, một cú đảo chân, Gittens đã thoát đi đầy dũng mãnh, băng băng lao về phía một Neuer đã phải đơn độc chống đỡ trước anh.

Chỉ trích Laimer thì dễ, vì đúng thật là cái cách anh bị Gittens đánh bại trông quá dễ dàng, nhưng trong khoảnh khắc đó, liệu có bất kỳ ai khác có khả năng thay đổi kết cục đã xảy ra? Tốc độ dẫn bóng của Gittens nhanh đến mức dù cho anh còn cách khung thành hơn 36 mét nhưng Bayern chỉ còn lại một niềm hy vọng duy nhất là Neuer sẽ cứu thua thành công.

Nhưng phép màu đã không diễn ra. Gittens đã hạ gục thủ môn người Đức bằng một cú sút uy lực về phía góc cao của cột xa khung thành. Một màn solo ghi bàn áp đảo tuyệt đối. Một sự kết hợp xuất sắc của kỹ thuật và thể chất tuyệt vời – và những pha bóng như thế đã thường xuyên được ngôi sao trẻ người Anh tạo nên ở mùa giải này.

Vào tuần trước, trong chiến thắng 3-0 trên sân khách trước Dinamo Zagreb ở đấu trường Champions League, Gittens đã ghi bàn mở tỷ số sau khi đi bóng cắt từ cánh trái vào phía trong sân đấu rồi tung ra một cú đại bác tuyệt đẹp tới góc cao khung thành. Vào tháng trước, trong trận thua đậm 5-2 trước Real Madrid, anh cũng đã kịp ghi dấu ấn bằng một tình huống bứt tốc tiếp cận cột xa rồi đệm bóng vào lưới trống. Khi chàng trai này đánh hơi thấy cơ hội trước hàng thủ của Real Madrid và lao vào khoảng trống để dứt điểm quả tạt của Donyell Malen, anh đã tạo nên một trong những khoảnh khắc đặc trưng của mình – thông minh và bùng nổ, bất ngờ rực sáng ở những thời điểm tưởng chừng chẳng có nhiều nguy hiểm.

“Chiêu thức thương hiệu” thực sự của Gittens đã xuất hiện 3 lần ở mùa giải này. Trước Frankfurt trong vòng đấu mở màn của Bundesliga 2024/25. Trước Club Brugge ở Champions League vào tháng 9. Và, gần đây nhất, là trong chiến thắng 4-0 trước Freiburg 3 tuần trước.

Ba bàn thắng, tất cả đều được ghi theo cùng một công thức: Đối đầu 1v1 với một hậu vệ, đảo chân qua bóng, giả vờ rẽ trái trước khi lách sang bên phải, rồi – không rút chân về phía sau quá nhiều – tung ra một cú sút rất căng đưa bóng đi băng qua thủ môn và vào lưới. “Chiêu thức thương hiệu” này của chàng trai trẻ người Anh chắc hẳn đã gợi nhớ đến hình ảnh Eden Hazard thời đỉnh cao trong ký ức của nhiều người. Đôi chân Gittens chuyển động rất nhanh, khiến các hậu vệ luôn có một khoảnh khắc chậm hơn anh và chẳng thể nào chặn được cú dứt điểm sau đó.

Tài năng trẻ 20 tuổi thực sự xứng đáng được khen ngợi nồng nhiệt, nhưng anh sẽ cần phải tỉnh táo giữ đôi chân trên mặt đất để tập trung vào nhiệm vụ tiếp tục cải thiện năng lực. Vào đầu hiệp hai trận đấu với Bayern, Gittens đã phung phí một cơ hội nhân đôi cách biệt cho Dortmund. Cũng đã có những lúc anh đưa Dortmund vào thế nguy hiểm vì quá ham rê bóng. Gittens vẫn chưa có được uy thế áp đảo lên toàn bộ các trận đấu, và anh vẫn chưa cho thấy mình có thể tạo nên một tầm ảnh hưởng mạnh mẽ, ổn định trong toàn bộ một mùa giải.

Nhưng đây sẽ là một thời điểm rất thú vị đối với sự nghiệp của chàng trai này. Một cầu thủ trẻ vẫn đang ở trong quá trình lựa chọn hướng đi tốt nhất để phát triển bản thân và học cách áp dụng tốt nhất những khả năng phi thường của anh. Điều đó có nghĩa là chúng ta sẽ thường xuyên được thấy những điều mới mẻ trong các trận đấu của Gittens.

Giờ đây, danh sách “nạn nhân” của anh đã được bổ sung thêm cái tên Bayern Munich.

Theo Sebastian Stafford-Bloor, The Athletic