Hãy xem đoạn video dưới đây mà không có âm thanh, không cần tìm hiểu trước về bối cảnh của nó, và bạn chắc hẳn sẽ tự hỏi chính xác thì chuyện quái gì đang diễn ra vậy.
Video Joao Neves thuở nhỏ
Đó là một bản tin truyền hình vào năm 2019. Nó phát cảnh đội tuyển U15 Bồ Đào Nha đang tập luyện. Buổi tập diễn ra rất sôi nổi và căng thẳng. Các cầu thủ xô đẩy nhau, tranh chấp bóng quyết liệt. Tuy chỉ là những đứa trẻ, nhưng chúng đã thể hiện năng lực thể chất vượt xa độ tuổi của mình. Đứa nào cũng thế, ngoại trừ một cậu bé.
Trên sân đấu, cậu ấy trông như thể một chú thỏ đuôi bông nhỏ nhắn đang chạy nhảy giữa một khu rừng đầy hiểm trở. Trông cậu ấy cứ như còn chưa đến tuổi dậy thì vậy. Bảo rằng cậu ấy đang mặc chiếc áo số 10 thì nghe không đúng cho lắm, phải là nó đang “nuốt trọn” lấy cậu ấy mới hợp lý hơn. Nhưng hãy quan sát cho thật kỹ. Cậu bé ấy không hề lép vé chút nào trước những gã khổng lồ xung quanh mình.
Đoạn video chuyển cảnh sang một cuộc phỏng vấn. Nhân vật được hỏi chuyện chính là cậu bé đó, người nhạc trưởng tí hon mang tên Joao Neves, năm ấy 14 tuổi nhưng nhìn cứ như chỉ mới 8 tuổi, mái tóc bồng bền, đôi mắt sáng như hai ngọn nến.
“Đôi khi mọi người đánh giá thấp cháu vì vóc dáng nhỏ bé và thể chất yếu ớt,” cậu bé chia sẻ. “Nhưng bóng đá cũng là một cuộc chơi của trí tuệ nữa. Khi bạn không có được một thể hình uy lực, bạn phải thật thông minh. Trong bóng đá, sức mạnh không phải là tất cả. Quan trọng nhất là những thứ ẩn chứa trong đầu bạn.”
Hiện tại thì tất cả chúng ta đều biết rằng Neves đã trở thành một ngôi sao trẻ của thế giới bóng đá chuyên nghiệp. Từ năm 18 tuổi anh đã là một gương mặt thường trực trong đội hình đá chính của Benfica, sau đó trở thành một tuyển thủ quốc gia ở tuổi 19. Anh đã gia nhập Paris Saint-Germain vào mùa hè năm ngoái với mức phí chuyển nhượng có thể lên tới 70 triệu Euro nếu các điều khoản phụ phí đủ điều kiện để kích hoạt. Phong độ của chàng trai này kể từ đó tới nay tuyệt vời và ổn định đến mức anh trông giống như một món hời lớn của PSG.
Nhưng vào hồi ấy thì sao? Sự chững chạc của Neves trong cuộc phỏng vấn đó thật đáng kinh ngạc. Một năm trước đó, cậu đã bị gạch tên khỏi đội hình “Liên minh Lisbon” tham dự một giải bóng đá trẻ liên khu vực nổi tiếng vì vóc dáng nhỏ con của mình. Ngay cả ở Benfica, CLB mà Neves lần đầu tham gia vào hệ thống đào tạo cầu thủ trẻ của họ khi mới 8 tuổi, cậu bé này cũng đã làm dấy lên rất nhiều luồng ý kiến trái chiều.
“Cậu ấy luôn được xem là một cầu thủ trẻ mang tiềm năng to lớn, nhưng chiều cao và thể hình đã khiến nhiều người nghi ngờ về khả năng vươn mình lên thế giới bóng đá đỉnh cao của cậu ấy,” cựu giám đốc Nuno Gomes của học viện Benfica hồi tưởng.
Giờ thì Neves đã không còn mang dáng dấp của một kẻ yếu thế nữa - ở tuổi 20, hiện chàng trai này đang được xem là một “cậu bé vàng” của bóng đá Bồ Đào Nha, đồng thời là một hiện thân của dự án mới đang được triển khai ở PSG – nhưng thật đáng nể khi mà bản thân cậu lại nhìn nhận những năm tháng ban đầu phủ đầy sự nghi ngờ ấy chính là bệ phóng thành công của mình.
“Tôi đã phải cố gắng tìm cách thoát khỏi cái định kiến bảo rằng mình là một cầu thủ mong manh dễ vỡ,” anh chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn gần đây với tờ tạp chí Pháp Onza Mondial. “Nó thúc đẩy tôi phải chuẩn bị cho thật tốt. Các đối thủ thường xem thường tôi vì vóc dáng nhỏ bé. Họ nghĩ rằng: ‘Tên này yếu nhớt, mình sẽ có một trận đấu vui vẻ đây.’ Và tôi đã tận dụng điều đó vì tôi luôn muốn dốc hết sức mình.
“Sự khinh địch của đối thủ đã luôn mang tới lợi thế cho tôi.”
SỰ KHỞI ĐẦU
Joao Neves lớn lên ở Tavira, một thành phố nhỏ bên bờ biển Algarve. Mẹ anh là giáo viên thể dục, còn cha anh làm nghề cảnh sát, đồng thời ông cũng là một huấn luyện viên ở Casa Benfica, một trường dạy bóng đá tại địa phương có chút liên kết với Lisbon Club.
Cuộc hành trình của Neves khởi đầu tại nơi ấy, sau đó anh được mời tới tập luyện ở trung tâm đào tạo trẻ khu vực của Benfica. Năm 11 tuổi, anh rời quê nhà để chuyển đến sống ở Học viện Benfica Campus, nằm ở vùng ngoại ô của thủ đô Bồ Đào Nha.
Những bức ảnh từ thuở ban đầu ấy cho thấy cậu bé Neves luôn “sơ vin” trang phục thi đấu rất nghiêm túc, chỉnh tề, và thói quen đó đã được duy trì cho đến ngày nay. Việc này đã trở thành một thương hiệu cá nhân của anh, một phong cách mà Neves cho rằng nó phản ánh giá trị bản thân anh thay vì chỉ đơn thuần là một sở thích thẩm mỹ.
“Bố tôi luôn bảo rằng tôi nên tiếp tục làm vậy vì đó là dấu hiệu của sự tôn trọng – dành cho cả bản thân và đối thủ,” Neves kể với Onza Mondial. “Đó là chiếc áo đấu của bạn và nó đại diện cho bạn. Khi áo bị tuột ra, tôi sẽ chỉnh lại ngay lập tức. Tôi sẽ cảm thấy không thoải mái khi nó không được ‘sơ vin’ đàng hoàng.”
Trong hệ thống các đội trẻ của Benfica, Neves nổi bật chủ yếu nhờ trí thông minh và thái độ thi đấu. Theo Luis Castro, một người thầy từng huấn luyện anh ở các đội U19 và đội B, thì làm việc với chàng trai này là một niềm vui lớn.
“Cậu ấy là một cầu thủ đa tài, nhưng chính khía cạnh tinh thần của cậu ấy mới là điều tạo nên sự khác biệt,” Castro chia sẻ với The Athletic. “Cậu ấy luôn nỗ lực tối đa, luôn dốc hết sức mình cả trong tập luyện và thi đấu. Tôi tin rằng không một HLV nào từng làm việc với Joao không coi cậu ấy là một đứa trẻ phi thường. Cậu ấy mang một tinh thần hiếm thấy, triệu người có một.”
Chỉ có duy nhất 1 lần Neves mắc sai lầm. Một buổi tối nọ, anh và một nhóm bạn cùng nội trú ở Benfica Campus đã nhảy qua cổng an ninh để lấy về một mớ… nước tăng lực Powerade được giấu kín. Tuy đã lẩn trốn thành công khỏi một bảo vệ nhưng cuối cùng “phi vụ” của họ vẫn bị phát hiện qua camera vào sáng hôm sau. Sau đó cả bọn bị Gomes phạt dọn dẹp thêm vài chiếc giường ở ký túc xá và không được dự khán một trận đấu của đội một Benfica với Porto ở Estadio da Luz.
NẮM BẮT HOÀN HẢO CƠ HỘI BỨT PHÁ
Bước ngoặt sự nghiệp đầu tiên đã đến với Neves vào thời điểm kỳ World Cup 2022 tổ chức ở Qatar diễn ra. Một nửa đội hình Benfica đã rời CLB để cùng ĐTQG của mình tham dự giải đấu bóng đá lớn nhất hành tinh. Vì cần thêm người để đảm bảo chất lượng cho các buổi tập của những cầu thủ còn lại, HLV trưởng Roger Schmidt đã yêu cầu Castro đề xuất một số cầu thủ từ đội B.
Neves, cầu thủ trẻ vừa ký kết với Benfica một bản hợp đồng mới với điều khoản giải phóng lên tới 120 triệu Euro, chính là cái tên đầu tiên trong danh sách.
“Tôi đã khẳng định với các cộng sự rằng chúng tôi sẽ không còn được gặp lại cậu ấy nữa,” Castro kể lại. “Tôi tin chắc rằng cậu ấy sẽ không chỉ lên đội một để cho đủ quân số.”
Schmidt ngay lập tức mê mẩn Neves và quyết định giữ anh lại đội một kể cả khi World Cup 2022 đã kết thúc. Sau vài lần vào sân từ băng ghế dự bị, tiền vệ người Bồ Đào Nha đã có lần đá chính đầu tiên trong chiến thắng 1-0 trước Estoril vào tháng 4 năm 2023. “Quyết định này không phải là một canh bạc,” Schmidt khẳng định trong buổi họp báo sau trận đấu. “Cậu ấy đã luôn chơi bóng với sự vui vẻ, tự tin và tài năng rõ rệt. Cậu ấy đã sẵn sàng đá chính.”
Kể từ đó, Neves hiếm khi vắng mặt trong đội hình đá chính của Benfica, trở thành người khỏa lấp khoảng trống mà Enzo Fernandez bỏ lại. “Cậu ấy đã mang tới cho chúng tôi những tố chất đặc biệt, thổi vào đội một làn gió mới,” Schmidt chia sẻ sau chiến thắng trước Braga vào tháng 5/2023. “Neves kiểm soát và xử lý bóng tốt, hoạt động không bóng tốt, tư duy chiến thuật nhanh nhạy. Cậu ấy cũng thi đấu rất xông xáo, máu lửa nữa. Tuy chỉ mới 18 tuổi nhưng cậu ấy đã là một cầu thủ toàn diện rồi.”
Neves và Benfica đã khép lại mùa giải đó với chức vô địch quốc gia Bồ Đào Nha. Anh cũng đã bước vào mùa giải tiếp theo với một phong độ bùng nổ. Minh chứng rõ ràng nhất chính là màn trình diễn chói sáng trong trận Derby kịch tính với Sporting CP vào tháng 11 năm ấy, khiến giới truyền thông địa phương hoàn toàn phát cuồng. Neves đã ghi bàn thắng gỡ hòa ở phút 94 trước khi Casper Tengstedt lập công mang về chiến thắng cho Benfica. “Là cầu thủ trẻ nhất và nhỏ con nhất trên sân đấu nhưng lại có thể nhìn ra những giải pháp mà nhiều người không thể thấy,” Bruno Roseiro ca tụng anh trên trang Observador.
“Trông cứ như thể cậu ấy đã có 10 năm kinh nghiệm chinh chiến ở cấp độ sân chơi này vậy,” Castro nói. “Màn trình diễn đó là một lời khẳng định đanh thép. Tất cả mọi người đều có thể thấy rõ đẳng cấp xuất chúng của Joao.”
NGHỆ SĨ, CHIẾN BINH, NGƯỜI TRUYỀN LỬA VÀ MỘT NHÂN CÁCH DỄ MẾN
Từ thuở bé Neves đã thần tượng Andres Iniesta. Bạn có thể thấy vài nét tương đồng với tiền vệ huyền thoại người Tây Ban Nha trong lối đá của anh: Những pha tăng tốc đầy tinh tế, luôn chơi bóng với tư thế ngẩng cao đầu.
Tuy nhiên, phong cách thi đấu của Neves có phần “công nhân” hơn so với người nghệ sĩ lừng lẫy mà anh hâm mộ. Anh pressing và đuổi bóng rất quyết liệt, không bao giờ bỏ cuộc trong bất kỳ pha bóng nào. Chính những phẩm chất này, hơn bất cứ điều gì khác, đã giúp anh mau chóng trở thành một trong những gương mặt được các fan Benfica yêu mến nhất.
“Người hâm mộ rất thích phong cách thi đấu của cậu ấy,” Gomes kể. “Sự nhiệt huyết, cần mẫn và tận tuỵ của cậu ấy là điều mà ai cũng có thể dễ dàng nhìn thấy. Cậu ấy mang một nguồn năng lượng rất dễ ‘lây lan’, qua đó tiếp thêm sức mạnh cho các đồng đội và thổi bùng sức sống trên khán đài.”
Neves còn là một chàng trai không ngần ngại bộc lộ cảm xúc của mình. Mẹ anh đã qua đời vào tháng 2 năm ngoái, ở tuổi 50. Một ngày sau đám tang của bà, Neves đã tham gia trận đấu với Toulouse ở Europa League và khóc nức nở trên sân sau khi tiếng còi mãn cuộc cất lên. Hình ảnh ấy đã chạm đến trái tim những người hâm mộ môn thể thao vua trên khắp Bồ Đào Nha.
“Rất dễ để nhận ra cậu ấy là một con người chân thành và giàu tình cảm,” Castro nói. “Neves là mẫu cầu thủ luôn tạo ra những mối liên kết sâu sắc ở bất cứ đâu cậu ấy đặt chân đến. Ai cũng yêu mến cậu ấy cả – từ các đồng đội đến người hâm mộ. Không một CĐV Benfica nào muốn cậu ấy ra đi. Cả các thành viên trong ban huấn luyện cũng vậy.”
Bản thân Neves cũng đã thừa nhận rằng anh không muốn chia tay CLB mà mình đã gắn bó từ thuở thơ ấu này vào năm 2024. Anh đã bật khóc khi chủ tịch Benfica Rui Costa thông báo rằng PSG đã đưa ra một lời đề nghị mà ông không thể từ chối. “Thật đáng sợ khi phải rời khỏi vùng an toàn,” anh chia sẻ với Benfica TV sau khi thương vụ chuyển nhượng này được xác nhận chính thức. “Tôi không chắc là mình có thể làm nên chuyện ở Paris không.”
Tuy nhiên, thực tế là kể từ khi chuyển tới thủ đô nước Pháp Neves đã gần như không mắc phải bất kỳ sai lầm nào. Có thể nói chàng trai này, vượt trên tất cả những người khác, chính là biểu tượng đại diện cho cuộc cách mạng xoay quanh những người trẻ mà Luis Enrique đang triển khai – một cầu thủ đầy khao khát, ngoan cường và không bao giờ chùn bước.
“Triết lý bóng đá của ông ấy cũng y hệt như tôi,” Neves khẳng định trên PSG TV sau khi gia nhập CLB và sự “hợp cạ” của hai thầy trò này đã càng ngày càng rõ rệt hơn kể từ đó.
“Với tôi, cậu ấy là một nguồn năng lượng hoàn hảo dành cho đội bóng này,” Luis Enrique từng nói vậy hồi tháng 8 năm ngoái. Một tháng sau đó, trong cuộc họp báo trước trận đấu với Rennes ở Ligue 1, ông đã một lần nữa nhấn mạnh quan điểm đó. “Cậu ấy phù hợp một cách hoàn hảo với lối chơi của tôi. Cậu ấy đã thích nghi rất nhanh.”
Các đồng đội cũng đã rất mau chóng bị Neves chinh phục hoàn toàn. “Cậu ta là một tên quái vật,” đội trưởng Marquinhos chia sẻ trước trận đấu với Girona ở Champions League hồi tháng 9 năm ngoái. “Triết lý bóng đá của chúng tôi không hề đơn giản, nhưng cậu ấy đã hoà nhập được với nó ngay từ trận đấu đầu tiên. Dù còn rất trẻ, nhưng cậu ấy đã vô cùng chín chắn rồi. Cậu ấy đã đến đây với trạng thái hoàn toàn sẵn sàng bước vào cuộc chơi mới.”
CHINH PHỤC TRÁI TIM NGƯỜI PARIS
“Cậu ấy có thể chơi ở mọi vị trí của trung tuyến,” Castro khẳng định. Tại Benfica, Neves thường được bố trí đá ở ngay phía trước hàng thủ; người ta thường thấy anh lui xuống giữa hai trung vệ để nhận bóng từ thủ môn và phát động các pha tấn công.
Cựu HLV Schmidt của Benfica đã tận dụng tối đa sự đa năng của Neves, thậm chí ông còn có vài lần xếp anh chơi wingback. Tuy nhiên, việc mà ông chú trọng nhất là thách thức Neves hãy mạnh dạn chơi mạo hiểm hơn khi cầm bóng. “Ông ấy muốn tôi chuyền ngắn an toàn ít đi,” Neves chia sẻ trên Benfica TV vào tháng 8. “Ông ấy muốn tôi ngẩng đầu lên và thực hiện những đường chuyền phát triển bóng, những đường chuyền xuyên tuyến thường xuyên hơn.”
| Những cầu thủ thường xuyên góp dấu giày vào các tình huống tấn công của PSG ở Champions League mùa này nhất |
Tại PSG, Neves đã có 4 pha kiến tạo trong 2 trận đấu đầu tiên ở Ligue 1; sau đó, anh đã có thêm 4 pha kiến tạo nữa ở giải VĐQG Pháp cùng 1 lần dọn cỗ cho đồng đội lập công ở Champions League. Thành tích này được tạo nên một phần là nhờ vào việc tiền vệ người Bồ Đào Nha đã được bố trí chơi cao hơn trước đây một chút – tiền vệ đá thấp nhất thường là Vitinha, còn Neves và Fabian Ruiz chơi hai bên – và, thẳng thắn mà nói, có thể xem đây là một “món phụ” mà bộ kỹ năng của chàng trai này “tặng kèm” cho PSG bên cạnh những “món chính”.
HLV Luis Enrique dường như quan tâm nhiều hơn tới khả năng giữ bóng của Neves thay vì khâu tạo cơ hội ghi bàn cho các đồng đội. “Cậu ấy có một phẩm chất cực kỳ quan trọng: Không bao giờ để mất bóng,” nhà cầm quân người Tây Ban Nha bình luận vào tháng 9.
Khi hoạt động không bóng, Neves thực sự là một nỗi kinh hoàng đối với các đối thủ: Một cao thủ pressing và pressing chống phản công hàng đầu. Hãy nhìn vào bản đồ thể hiện các pha tắc bóng và cắt bóng của anh tại đấu trường Champions League mùa này: Không một ai có thể tránh được cảnh bị truy đuổi quyết liệt bởi chàng trai này.
Neves đã trở thành một bản hợp đồng mang tính bước ngoặt. Không phải ngẫu nhiên mà tuyến giữa của PSG mùa này đang hoạt động trơn tru hơn hẳn so với những mùa giải trước. Đặc biệt, anh và người đồng hương Vitinha đã sát cảnh với sự ăn ý như thể giữa hai người họ có “thần giao cách cảm với nhau”.
Cũng không phải ngẫu nhiên mà trận thắng tuyệt vời nhất của PSG mùa này – chiến thắng 4-2 trước Manchester City hồi tháng 1 – lại trùng với màn trình diễn xuất sắc nhất của Neves cho đến nay. Dù đã mắc một sai lần dẫn đến bàn thua ở phút thứ 53 (Erling Haaland là người ghi bàn), nhưng anh đã xốc lại tinh thần rất nhanh chóng, kéo cả đội tiến lên và trở thành người ghi bàn đưa PSG vươn lên dẫn trước ở phút 78 khi tỷ số đang là 2-2.
“Một kiệt tác đích thực trong một hình hài nhỏ bé,” Hugo Delom viết trên L’Équique. “Các cầu thủ của mấy đoàn quân PSG trước đây có lẽ đã ngã gục hoàn toàn trong hoàn cảnh đó rồi. Nhưng cậu ấy thì không!” đó là lời bình luận từ So Foot, một tờ tạp chí bóng đá Pháp nổi tiếng với lối viết lách hài hước. Trên mạng xã hội X, họ đã gọi Neves là “Marco Verratti mới, nhưng là một phiên bản không nghiện thuốc lá và những cuộc vui thâu đêm.”
Gần 2 tháng sau, tâm lý cứng cỏi trước nghịch cảnh đó đã tiếp tục được chàng trai mới 20 tuổi này tái hiện ở đấu trường danh giá nhất châu Âu: Anh đã có thêm một màn trình diễn đầy chững chạc, bản lĩnh khác để cùng PSG lội ngược dòng trước Liverpool trong tình thế bị dẫn trước 1 bàn ngay tại thánh địa Anfield của đối thủ, qua đó giành lấy tấm vé lọt vào vòng tứ kết của Champions League.
Nếu Neves cần thêm động lực cá nhân, có lẽ anh chỉ cần xem lại vài lần pha bỏ lỡ cơ hội đáng tiếc trong hiệp một của trận thua 1-0 trên sân nhà Parc des Princes trước The Reds – một cú dứt điểm đưa bóng bay vọt xà dù trước mặt là một cơ hội ghi bàn gần như không thể ngon ăn hơn.
Đó là một lời nhắc nhở rằng Neves vẫn còn một khía cạnh cần phải cải thiện nhiều: Khả năng săn bàn. Dù cho tất cả những lời ca ngợi mà chàng trai này đang nhận được là hoàn toàn xứng đáng, anh vẫn chưa hoàn hảo – ít nhất là lúc này.
Nhưng thời gian vẫn đang đứng về phía Neves. Anh mới chỉ 20 tuổi. Trước mắt anh là một cuộc hành trình còn rất dài, một bầu trời rộng lớn để vươn tới.
“Joao luôn biết cách vượt qua những giới hạn của bản thân bằng trí thông minh,” Gomes bình luận. “Tôi thực sự mừng cho cậu ấy; mừng vì cậu ấy đang từng bước biến giấc mơ của mình thành hiện thực.”
Castro cũng đang say mê tận hưởng những màn trình diễn mà cậu học trò cũ tạo nên. “Tôi chắc chắn cậu ấy sẽ trở thành một trong những tiền vệ xuất sắc nhất thế giới,” ông khẳng định. “À không, thực ra thì ngay lúc này cậu ấy vốn đã là một trong số đó rồi.”
Theo Jack Lang, The Athletic