"Magic Moyes" & dấu hiệu tái sinh cho Everton

David Moyes chỉ mới đảm nhiệm lại công việc huấn luyện viên trưởng ở Everton được một tháng, nhưng ba chiến thắng liên tiếp tại Premier League đã khiến người hâm mộ Everton mơ về những ngày tươi sáng phía trước cùng với vị huấn luyện viên gạo cội từng gắn bó rất lâu với họ

Rất nhiều điều đã thay đổi kể từ ngày dự kiến sẽ diễn ra trận derby vùng Merseyside  đầu tiên ở mùa giải 2024/25.

Khi cơn bão Darragh tràn qua nước Anh khiến trận derby vùng Merseyside buộc phải hoãn trận đấu ngày 7/12, Sean Dyche chỉ giúp Everton giành được ba chiến thắng trong 14 trận đấu đầu tiên của họ ở Premier League. Giờ đây, khi Dyche đã ra đi, và cựu HLV David Moyes đã trở lại sau 11 năm vắng bóng, Everton đã ở một vị thế rất khác sau chuỗi 3 chiến thắng liên tiếp. Và họ đang rất sẵn sàng để trở thành một kẻ ngáng đường với đối thủ cùng thành phố.

Và thật trùng hợp khi David Moyes (HLV duy nhất còn tại vị từng dẫn dắt Everton ít nhất 500 trận) sẽ cùng Everton bước vào trận derby vùng Merseyside cuối cùng tại sân đấu Goodison Park (kể từ mùa giải 25/26, Everton sẽ chuyển sang thi đấu tại sân  vận động mới với sức chứa lớn hơn đã được xây dựng xong).

Mặc dù vị trí của Everton trên bảng xếp hạng có thể khiến họ trông như đang đối mặt với nguy cơ xuống hạng, nhưng số điểm họ giành được cho thấy tình hình không tệ như vậy.

Ba chiến thắng mà David Moyes giành được trước Tottenham Hotspur, Brighton và Leicester City giúp họ đứng trên nhóm xuống hạng hai bậc, nhưng thực tế, khoảng cách giữa Everton và đội xếp thứ 18 là Leicester lên tới 9 điểm. Hơn nữa, họ còn một trận chưa đấu với Liverpool và tất nhiên trận derby sắp tới sẽ là cơ hội để thầy trò David Moyes nới rộng khoảng cách đó lên 12 điểm nếu họ đả bại được Liverpool của Arne Slot.

Khi Dyche bị sa thải vào ngày 9/1, quyết định được đưa ra chỉ vài giờ trước trận đấu vòng ba FA Cup với Peterborough United. Lúc này, khoảng cách giữa Everton và nhóm xuống hạng chỉ là một điểm. Khi đó, chỉ có đội bét bảng Southampton thắng ít trận và ghi ít bàn hơn (1 trận thắng, 12 bàn) so với Everton (3 trận thắng, 15 bàn).

Tất nhiên, đây không phải lần đầu tiên Moyes trở lại dẫn dắt một đội bóng cũ ở Premier League. Vị chiến lược gia giàu kinh nghiệm từng có hai giai đoạn làm việc tại West Ham United và thậm chí còn làm tốt hơn trong lần thứ hai với đội bóng của thành London (với trung bình 1,36 điểm/trận) so với lần đầu (1,22 điểm/trận). Ông cũng đã dẫn dắt "Búa tạ" đến ngôi vương tại châu Âu khi giành chức vô địch Conference League 2023 sau chiến thắng trước Fiorentina tại Prague.

Không có nhiều kỳ vọng rằng Moyes sẽ làm tốt hơn trong lần trở lại Everton, bởi CLB hiện tại rất khác so với giai đoạn ông dẫn dắt từ năm 2002 đến 2013. Trong 11 năm đó, David Moyes đã giúp Everton đạt thành tích cao nhất tại Premier League (hạng 4 mùa 2004-05) và có 9/13 mùa giải giành số điểm cao nhất trong lịch sử đội bóng tại giải đấu hàng đầu nước Anh.

Sự ổn định là điều mà Everton cần nhất vào lúc này. Và tính đến thời điểm hiện tại, David Moyes đã mang lại điều đó và thậm chí còn nhiều hơn thế rất nhiều. Tạm thời gác thất bại trước Bournemouth tại vòng 4 FA Cup, chúng ta sẽ thấy được sự thay đổi gì từ Everton khi David Moyes trở lại từ ngày 11/1?

Thật khó để đánh giá quá nhiều về Everton chỉ qua bốn trận đấu tại Premier League, nhưng có vẻ như David Moyes đã thúc đẩy Everton chơi tấn công chủ động ngay từ đầu trận.

Dưới thời vị HLV kỳ cựu của Premier League, màn trình diễn trong hiệp một của Everton rất ấn tượng. Họ có được 7 bàn thắng và chưa để thủng lưới lần nào trong 45 phút thi đấu đầu tiên. Ngay cả trong trận ra mắt của David Moyes (trận thua 0-1 trước Aston Villa) họ cũng giữ sạch lưới trong hiệp một. Ở ba chiến thắng gần nhất, Everton đều là đội chơi áp đảo đối thủ trong 45 phút đầu tiên.

Chiến thắng 4-0 trước Leicester tại Goodison Park vào ngày 1/2 chứng kiến Abdoulaye Doucouré mở tỷ số chỉ sau 10,18 giây – bàn thắng nhanh thứ tư trong lịch sử Premier League. Beto sau đó ghi bàn ở phút thứ sáu và tiếp tục lập công trong thời gian bù giờ hiệp một. Trước đó, trận thắng 3-2 trước Tottenham vào ngày 19/1 cũng chứng kiến họ dẫn trước 3-0 ngay trong hiệp một.

Dĩ nhiên, việc chơi tốt hơn trong hiệp một cũng giúp Everton cải thiện thế trận. Một trong những vấn đề của Everton dưới thời Sean Dyche là họ phòng ngự có chắc chắn, nhưng lại để lộ ra khả năng tấn công kém hiệu quả và phải phụ thuộc quá nhiều vào bóng chết để ghi bàn. Điều đó sẽ không quá tệ khi họ dẫn trước và không cần dồn lên tìm bàn thắng, nhưng trên thực tế, đội bóng của Sean Dyche hiếm khi ở trong tình thế có lợi như vậy.

Trong mùa giải 2024-25, Everton dưới thời Sean Dyche chỉ có tổng cộng 370 phút dẫn trước đối thủ, bao gồm cả thời gian bù giờ ở hai hiệp (tương đương 19,8% thời gian thi đấu). Nhưng chỉ sau bốn trận đấu dưới thời David Moyes, họ đã dẫn trước tổng cộng 257 phút, chiếm 63,1% tổng thời gian thi đấu. Đáng chú ý, họ không bị dẫn bàn trong bất kỳ trận nào trong ba chiến thắng gần nhất tại Premier League.

Việc vươn lên dẫn trước và kiểm soát thế trận ngay từ đầu cũng giúp Everton bình tĩnh hơn trong việc tận dụng cơ hội ghi bàn.

Kể từ khi David Moyes tiếp quản, Everton có chất lượng trên mỗi cú dứt điểm trung bình cao nhất giải đấu (0.15 xG mỗi cú sút, không tính penalty) và sở hữu tỷ lệ chuyển hóa cơ hội thành bàn thắng cao thứ hai tại Premier League (18,9%).

Dưới thời Sean Dyche trong 19 trận mùa này, tình hình hoàn toàn trái ngược. Everton có chất lượng trên mỗi cú dứt điểm tệ nhất giải đấu (0.08 xG mỗi cú sút) và tỷ lệ chuyển hóa cơ hội từ các pha bóng sống kém thứ hai (6,9%) - thông số của họ chỉ nhỉnh hơn đội bét bảng Southampton (6,4%).

Phong cách chơi bóng trong các tình huống bóng sống không có sự thay đổi quá lớn, nhưng việc so sánh chỉ bốn trận dưới thời Moyes với 19 trận dưới thời Sean Dyche có lẽ cũng chưa thực sự công bằng.

Dù vậy, những dấu hiệu tích cực đang xuất hiện kể từ ngày Moyes trở lại, đặc biệt với những người hâm mộ mong muốn thấy một Everton chơi bóng với cường độ cao hơn, phối hợp đập nhả nhanh hơn thay vì chỉ tập trung vào các đường chuyền dài.

Everton dưới thời David Moyes có trung bình số lần thu hồi bóng ở những vị trí cao trên sân nhiều hơn so với thời Sean Dyche (8,3 lần so với 7,2 lần mỗi trận), đồng thời thực hiện nhiều pha gây áp lực hơn gần 10 lần mỗi trận (205,3 lần so với 195,9 lần) trong 4 trận đấu mà Moyes dẫn dắt. Khoảng cách khởi đầu (tức là khoảng cách trung bình từ khung thành của đội nhà so với trái bóng mà đội bắt đầu các tình huống bóng sống) cũng cao hơn gần 2m so với thời Dyche.

Tốc độ Everton tịnh tiến trái bóng lên phía trước không có sự khác biệt quá lớn giữa David Moyes và Sean Dyche (1,77 mét/giây so với 1,91 mét/giây). Họ cũng thực hiện nhiều đường chuyền hơn trong mỗi chuỗi bóng sống dưới thời Moyes (3,1 đường chuyền so với 2,8). Nhưng một lần nữa phải khẳng đinh, 4 trận vẫn chưa thể cho chúng ta một cái nhìn toàn cảnh về cách chơi mà David Moyes áp dụng với Everton.

Một dấu hiệu tích cực cho những CĐV muốn thấy Everton ít chơi bóng bổng hơn đến từ trận đấu gần nhất gặp Leicester. Ở trận đấu ngày hôm đó. các cầu thủ của Everton đã thực hiện 5 đường chọc khe trong các tình huống bóng sống. Đáng chú ý nhất là pha kiến tạo tuyệt vời của James Garner từ phần sân nhà cho Beto ghi bàn nâng tỷ số lên 3-0. Đây là số lần chọc khe nhiều nhất họ thực hiện trong một trận kể từ tháng 10/2023.

Dưới thời Sean Dyche, Everton thường xuyên dồn bóng ra hai biên và tạt vào trong. Nhưng điều này đã thay đổi dưới thời David Moyes. Số quả tạt trong các pha bóng sống trung bình mỗi trận dưới thời David Moyes đã giảm từ 12,7 xuống còn 7,5.

Hai cầu thủ cầm bóng nhiều hơn đáng kể dưới thời David Moyes là hai trung vệ James Tarkowski và Jarrad Branthwaite. Cả hai đều gia tăng khá đáng kể về thông số chạm bóng trung bình mỗi 90 phút, với Tarkowski tăng 13 lần (65 so với 52) và Branthwaite tăng 12 lần (63 so với 51). Cả hai trung vệ này được khuyến khích dẫn bóng lên phía trước thay vì phất dài ngay khi có cơ hội. Đặc biệt, Tarkowski đã chủ động dẫn bóng lên phía trên thêm trung bình 15 mét mỗi 90 phút trong bốn trận gần nhất của David Moyes.

Ở vị trí hậu vệ phải, Jake O’Brien đã trở thành lựa chọn ưu tiên thay vì lão tướng Ashley Young. Hậu vệ người Ireland được Everton mua từ Lyon vào mùa hè và đã chơi 275 phút tại Premier League dưới thời David Moyes (thông số này nhiều hơn hẳn so với 34 phút dưới thời Sean Dyche).

Bên cánh trái, Vitalii Mykolenko cũng được khuyến khích dâng cao. Trong cả hai trận sân nhà dưới thời David Moyes, vị trí trung bình của cầu thủ người Ukraine đều nằm bên phần sân đối phương. Tuy nhiên, Mykolenko có thể sẽ vắng mặt trong trận derby Merseyside do chấn thương bắp chân.

Iliman Ndiaye là một cái tên khác đang hồi sinh dưới thời David Moyes. Anh đã ghi bàn trong cả ba trận thắng của Everton tại Premier League kể từ khi David Moyes trở lại. Ndiaye đã ghi 4 bàn trong 519 phút dưới thời David Moyes, còn dưới thời Sean Dyche, anh phải mất tới 1.688 phút thi đấu mới đạt được thành tích kể trên. Được bố trí chơi ngay phía sau Beto hoặc Dominic Calvert-Lewin ở vai trò số 10, Ndiaye là một cầu thủ nhanh nhẹn, khéo léo và có thể gây khó khăn cho hầu hết các hàng phòng ngự tại Premier League khi có cơ hội.

Một trong những màn trình diễn ấn tượng nhất của Everton dưới thời Sean Dyche đến ở trận derby Merseyside mùa trước tại Goodison Park - thời điểm họ đã giành chiến thắng 2-0 và khiến đối thủ cùng thành phố phải choáng váng ngay từ đầu. Những tiếng hô vang "Bạn đã mất chức vô địch tại Goodison Park" đã vang khắp sân trong những phút cuối trận derby ngày hôm đó.

David Moyes có thành tích không tốt trong các trận derby Merseyside ở Premier League khi chỉ thắng 3/22 lần đối đầu với Liverpool từ 2002 đến 2013 (hòa 7, thua 12). Nhưng với những gì ông đã làm trong thời gian ngắn vừa qua đủ để khiến Liverpool phải dè chừng trong chuyến làm khách cuối cùng đến Goodison Park.

Không có danh hiệu nào sẽ được quyết định vào rạng sáng mai, nhưng David Moyes và Everton hoàn toàn có thể khiến cuộc đua vô địch hấp dẫn hơn bằng cách ngáng chân Liverpool. Một cú shock cuối cùng tại Goodison Park sẽ khiến cuộc đua đến ngôi vô địch năm nay trở nên căng thẳng hơn bao giờ hết.

Theo Matt Furniss (The Analyst)