Marc Cucurella - Hậu vệ cánh ảo: Bước ngoặt cho mùa giải của Chelsea-Pochettino

Kể từ hiệp 2 trận đấu trên sân Aston Villa hôm 28/4, Chelsea làm một đội bóng hoàn toàn khác. Đoàn quân của Mauricio Pochettino ghi 2 bàn trong 45 phút sau tại Villa Park để kết thúc trận đấu với tỉ số hòa 2-2. Và sau đó là 4 chiến thắng liên tiếp: 2-0 Tottenham, 5-0 West Ham, 3-2 Nottingham và mới nhất 2-1 Brighton.

Trong khoảng 1 tháng qua, Chelsea có lại 1 số trụ cột (như thủ quân Reece James) nhưng cũng mất đi một số ngôi sao (như Enzo Fernandez). Về cơ bản, số lượng nhân lực mà Pochettino có thể sử dụng không nhiều hơn so với giai đoạn khó khăn trước đó. Vậy tại sao The Blues lại lột xác?

Chúng ta có thể kể ra nhiều lý do, nhưng quan trọng nhất có lẽ là quyết định mang tính bước ngoặt về chiến thuật của Pochettino: sử dụng Marc Cucurella trong vai trò một Inverted fullback (hậu vệ cánh ảo). 

Hiểu đơn giản, Cucurella vẫn xuất phát ở vị trí hậu vệ trái, khi đội nhà ở trạng thái KHÔNG BÓNG anh vẫn thực hiện các hoạt động phòng ngự của một hậu vệ cánh, nhưng khi đội nhà ở trạng thái CÓ BÓNG, anh sẽ bó vào trong chơi như một tiền vệ trung tâm trong giai đoạn triển khai bóng từ hậu tuyến, đồng thời tìm kiếm những vị trí tốt ở trung lộ và hàng lang trọng (lệch trái) khi Chelsea đưa bóng sang 1/3 sân đối phương.

Ví dụ như hình ảnh sau đây, trong những phút đầu tiên hiệp đấu thứ 2 trận hòa 2-2 Aston Villa

Khi Cucurella bước lên hàng tiền vệ gần như ngang hàng với Caicedo, kết cấu build-up bóng của Chelsea sẽ có hình dạng 3-2 (3 hậu vệ - 2 tiền vệ), đồng thời giải phóng không gian cho Conor Gallagher, cho phép cầu thủ này được tự do tiến lên phía trước nhiều hơn

Trong nhiều trường hợp, Cucurella không nhất thiết phải là người nhận bóng khi sắm vai tiền vệ trung tâm bonus. Nhưng sự hiện diện của anh ở đó, trong khu vực trung tâm, giúp Chelsea đảm bảo được số lượng quân số khi thực hiện bài vở phát triển bóng.

Cảm quan không gian nhạy bén và tư duy di chuyển không bóng thông minh của Cucurella cho phép anh kéo 1 đến 2 cầu thủ trong hệ thống gây áp lực của đối phương về phía mình, mở ra các giải pháp chuyền bóng cho hậu vệ Chelsea.

Chúng ta có thể thấy rõ điều đó trong tình huống sau đây ở trận Chelsea thắng Brighton 2-1 vài ngày trước. Thủ môn Petrovic và trung vệ (lệch trái) Badiashile chuyền bóng qua lại để nhử khối pressing của Brighton dâng lên, ở phía trên Cucurella – lúc này trong vai trò 1 tiền vệ - thực hiện di chuyển khôn ngoan theo chiều ngang, để gây rối lớp pressing thứ 2 của đối thủ.

Khoảng trống được mở ra cho Caicedo, một đường chuyền từ Badiashile cho tiền vệ người Ecuador và Chelsea thoát khỏi 2 lớp gây áp lực đầu tiên của Brighton. Caicedo sau đó thực hiện 1 đường chuyền tịnh tiến bóng lên cho Gallagher ở vị trí thoáng trong vòng tròn giữa sân, và The Blues bắt đầu một miếng đánh có chất lượng cao.

Chúng ta cũng có thể dễ dàng thấy Cucurella hoàn toàn thoải mái trong vai trò một tiền vệ trung tâm ở các trận đấu trước đó của Chelsea, như trước 2 đối thủ thành London, Tottenham và West Ham, qua một vài hình ảnh minh họa dưới đây:

Inverted fullback hay phương pháp sử dụng một hậu vệ biên trong vai trò một tiền vệ khi thực hiện quá trình triển khai bóng từ hậu tuyến, tất nhiên không hẳn là một ý tưởng mới. Khái niệm này đã tồn tại ít nhất một thập kỷ, kể từ khi Pep Guardiola “làm chuyện ấy” với Philipp Lahm tại Bayern. Tại Brighton trước đây và trong một số trận đấu kể từ khi khoác áo Chelsea, Cucurella cũng đã từng chơi trong vai trò này.

Tuy nhiên, vì nhiều lý do khác nhau, phải đến những tuần cuối cùng của mùa giải 2023/24, Pochettino mới quyết định sử dụng Cucurella đá “hậu vệ biên ảo”. Có lẽ chấn thương của Enzo Fernandez là “điểm nút” khiến Pochettino phải nhìn về phía Cucurella như một giải pháp cho hàng tiền vệ.

“Bất kỳ ý tưởng chiến thuật nào hay sự điều chỉnh nào cũng phải dựa trên sự tin tưởng và thấu hiểu giữa các cầu thủ với nhau và giữa cầu thủ với BHL. Đó là một quá trình cần nhiều thời gian, để tạo dựng sự liên kết.

Tôi đã chứng kiến Marc (Cucurella) có thể làm được những gì trong vai trò đó, trong nhiều buổi tập của đội. Nhưng để Marc có thể đá tốt khi tiến lên hàng tiền vệ từ vị trí hậu vệ cánh, thì các đồng đội của cậu ấy, toàn đội cũng phải có sự thích ứng và phát triển về khía cạnh kỹ-chiến thuật.

Những gì Marc đang thể hiện, đội bóng này đang thể hiện, những chiến thắng vừa qua là một bước tiến lớn. Và đó là bước tiến mà chúng tôi luôn cố gắng để đạt tới”.

Đó là lý giải của Pochettino về việc tại sao phải tới cuối tháng Tư Chelsea mới chơi thứ bóng đá chất lượng ổn định với một Cucurella trong vai trò Inverted full back.

Dù sao, muộn còn hơn không. Bước ngoặt Cucurella không nghi ngờ gì nữa đã tạo ra bước ngoặt quan trọng nhất trong mùa giải bão táp 2023/24 của Chelsea.

Trong thắng lợi mới nhất của Chelsea, 2-1 trên sân Brighton – đội bóng Cucurella từng khoác áo, chàng trai tóc xù này tiếp tục tạo ra một màn trình diễn đẳng cấp cao nữa, không chỉ giúp The Blues triển khai bóng mượn mà từ hậu tuyến với tỷ lệ chuyền chính xác hơn 93%, mà còn tạo ra những đóng góp trực tiếp ở 1/3 cuối sân, như pha di chuyển xuyên hành lang trong lệch trái, và thực hiện đường tạt bóng cho Cole Palmer đánh đầu ghi bàn.

4 trận rưỡi kể từ khi Cucurella đá inverted full back, tương đương 405 phút, Chelsea ghi 14 bàn, từ hơn 9.1 xg, thống kê tốt hơn rất-rất nhiều so với chuỗi trận trước đó.

Từ một vị trí ở giữa BXH, The Blues với màn ngược dòng giành 1 điểm tại Villa Park và 4 chiến thắng liên tiếp sau đó, đã giành “pole” trong cuộc đua Top 6 Ngoại hạng Anh. Vòng cuối Premier League, Chelsea đá sân nhà tiếp Bournemouth và thêm 1 chiến thắng nữa là đủ để đoàn quân của Pochettino giành vé Europa League. 

Những gì tập thể Chelsea và cá nhân Cucurella đã và đang làm được trong tháng cuối cùng của mùa bóng này, vì thế, chính là nền tảng tích cực cho một tương lai xán lạn hơn mùa tới.