Ở tuổi 40, Cristiano Ronaldo là ai?

Cristiano Ronaldo không hề trầm lắng dần theo tuổi tác. Thời gian chẳng thể làm giảm bớt khát khao cạnh tranh, cũng chẳng làm chậm lại động lực không ngừng nghỉ của anh. Ngọn lửa ngày nào vẫn cháy rực, với những tia lửa bùng lên mãnh liệt như chưa từng phai nhạt giữa buổi hoàng hôn sự nghiệp.

Một minh chứng rõ ràng: Cuối tháng trước, Ronaldo cùng các đồng đội tại Al Nassr đang tận hưởng chiến thắng dễ dàng trước Al Fateh tại giải VĐQG Saudi Arabia. Trận đấu đang bước vào những phút bù giờ khi Ronaldo tìm thấy khoảng trống trong vòng cấm của Al Fateh.

Ronaldo lắc người, thực hiện động tác giả và tăng tốc – một động tác mà sau ngần ấy năm vẫn mang dấu ấn đặc trưng của riêng anh. Góc sút rất hẹp nhưng điều đó không quan trọng: Cú đá của anh mạnh đến mức trái bóng như thể đi xuyên qua thủ môn Peter Szappanos của Al Fateh.

Nhưng khi quay đi ăn mừng, Ronaldo nhìn thấy lá cờ từ trọng tài biên: Đã có lỗi việt vị ở tình huống trước đó. Điều này không ảnh hưởng đến kết quả trận đấu. Al Nassr vẫn thắng 3-1 thay vì 4-1. Nhưng Ronaldo không hề che giấu sự giận dữ của mình.  

Khi trọng tài thổi còi mãn cuộc, Ronaldo tiến đến trọng tài thứ tư để phản đối quyết liệt về quyết định này. “Lúc nào các người cũng chống lại tôi,” anh hét về phía máy quay truyền hình. “Lúc nào cũng hủy bàn thắng của tôi.” Khi bước vào đường hầm trong sự tức giận, anh nhìn thấy người dẫn chương trình Piers Morgan, người đang coi mình là một trong những người bạn của Ronaldo.

“Cậu bị cướp trắng trợn rồi,” Morgan nói với giọng đầy tán thành.

“Họ không muốn tôi ghi bàn,” Ronaldo đáp lại.

Việc Ronaldo tức giận đến mức tin rằng có một thế lực chống lại mình phần nào lý giải vì sao anh có thể ở trên đỉnh cao lâu đến vậy. Anh trở thành một biểu tượng lâu đến nỗi khán giả dường như quên mất anh đã chơi bóng bao nhiêu năm rồi. Anh ra mắt bóng đá chuyên nghiệp trước khi Facebook ra đời. Anh gia nhập Manchester United 4 năm trước khi Apple ra mắt chiếc iPhone đầu tiên.  

Từ đó đến nay, anh đã chơi gần 1.300 trận đấu cho CLB và ĐTQG. Anh đã ghi gần 1.000 bàn thắng. Anh đã phá vỡ nhiều kỷ lục đến mức có lẽ anh đang nắm giữ cả kỷ lục về số lượng kỷ lục bị phá vỡ. Anh là cầu thủ vĩ đại nhất từng xuất hiện – ít nhất là theo nhận định của chính anh và của một bộ phận lớn khán giả. “Tôi là người giỏi nhất trong lịch sử,” anh nói với nhà báo Edu Aguirre trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình Tây Ban Nha tuần này. “Tôi thực sự tin như vậy. Tôi chưa từng thấy ai như tôi. Những con số không biết nói dối.”

Theo logic tương tự, có lẽ anh cũng là người nổi tiếng nhất thế giới: Ronaldo có nhiều người theo dõi nhất trên Instagram (648 triệu người); con số này thậm chí đủ để biến anh thành quốc gia đông dân thứ ba hành tinh. Thật phi lý nhưng cũng thật chính xác khi nói rằng Ronaldo là một trong những người nổi tiếng nhất từng tồn tại.

Ngày hôm nay, khi bước sang tuổi 40, anh hoàn toàn có thể cho phép mình nghĩ đến chuyện nghỉ ngơi. Di sản của anh đã được khẳng định. Anh đã đạt được nhiều thành tựu hơn cả những giấc mơ tham vọng nhất mà anh từng ấp ủ khi lớn lên tại hòn đảo Madeira của Bồ Đào Nha. Thế nhưng, ngay cả khi bị từ chối một bàn thắng vô nghĩa trong một trận đấu đã an bài, anh vẫn không ngừng chiến đấu. Mọi trận đấu, mọi bàn thắng, mọi khoảnh khắc vẫn rất quan trọng. Ngọn lửa ngày nào vẫn cháy, mãnh liệt và rực rỡ đến mức thật khó tưởng tượng khi nào nó mới lụi tàn.

____________________________________________________________________________

Cách diễn đạt có thể thay đổi đôi chút, nhưng câu trả lời vẫn luôn như cũ: Chưa phải lúc. Mỗi khi Ronaldo tham gia phỏng vấn, anh đều được hỏi về việc giải nghệ. Gần 1/4 thế kỷ kể từ ngày ra mắt, anh biết đó là câu hỏi mà người ta phải đặt ra. Và chắc chắn, đó cũng là câu hỏi mà chính anh đang tự hỏi bản thân.

“Tôi không thực sự nghĩ về nó,” anh nói với Aguirre. “Tôi biết nó đang đến gần. Tôi nói chuyện rất nhiều với Pepe. Pepe nói rằng cậu ấy đang đạt phong độ tốt nhất từ trước đến nay. Tôi nghĩ đến việc chơi bóng lâu nhất có thể cho đến khi không thể cống hiến thêm nữa, để tôi có thể tự hào về bản thân.”  

Điều đó có thể nghĩa là thi đấu đến “40 hoặc 42 tuổi”. Nhưng trên thực tế, thời điểm giải nghệ có lẽ sẽ không phải là một ngày tháng cụ thể, mà là một cảm giác: Trước đây anh từng nói rằng mình sẽ lập tức treo giày vào khoảnh khắc anh không còn cảm thấy có động lực chơi bóng nữa.

Điều đó có vẻ chưa xảy ra ngay. Thật khó để xác định chính xác điều gì khiến Ronaldo tiếp tục tiến bước. Dù anh từng nói rằng sẽ rời khỏi ĐT Bồ Đào Nha ngay khi cảm thấy mình “không còn đóng góp gì nữa”, khoảnh khắc đó vẫn chưa đến; và có vẻ như anh vẫn mong muốn chơi thêm một kỳ World Cup nữa, ít nhất là để không kém cạnh Lionel Messi, người năm nay 37 tuổi và đã góp mặt trong mọi kỳ World Cup kể từ năm 2006.

Ngoài ra, trong cuộc phỏng vấn với Aguirre, Ronaldo tỏ ra không quá hào hứng về mục tiêu 1.000 bàn thắng trong sự nghiệp. Hiện tại, anh đã ghi 923 bàn. “Mọi người cứ nói về 1.000 bàn thắng,” anh nói. Nhưng với việc Ronaldo luôn rất quan tâm đến những thông số của mình, thật khó để tin rằng anh không tự đếm từng bàn thắng, hoặc anh sẽ treo giày khi số bàn thắng mới dừng lại ở con số 987 chẳng hạn.

Có thể còn một yếu tố khác, điều mà bất kể cầu thủ nào cũng phải đối mặt dù họ có danh tiếng ra sao: Giải nghệ đồng nghĩa với việc Ronaldo sẽ rời xa không chỉ công việc duy nhất anh từng làm, mà còn là danh tính duy nhất khán giả biết về anh. Hẳn anh sẽ cảm thấy choáng ngợp trước viễn cảnh phải xác định mình là ai khi không còn là một cầu thủ bóng đá nữa.

Trong những năm qua, ít nhất anh đã phần nào thu hẹp các lựa chọn của mình. Anh không muốn làm HLV. “Tôi không thấy mình phù hợp,” anh nói với Aguirre và trước đây anh cũng đã nhiều lần khẳng định điều đó. “Nó là điều gần như không thể với tôi.”

Ngoài ra, anh quá nổi tiếng để dành thời gian nghỉ hưu của mình cho việc ngồi trong trường quay truyền hình, tranh luận về hệ thống phòng ngự của Crystal Palace với Gary Neville. Nếu tiếp tục gắn bó với bóng đá, con đường khả thi duy nhất có lẽ là trở thành chủ sở hữu một CLB. “Tôi không loại trừ khả năng đó,” anh nói với Aguirre, nhưng giọng điệu của anh cũng không thể hiện sự hào hứng.

Thay vào đó, Ronaldo nói rằng anh muốn “học hỏi về các lĩnh vực khác, làm những điều tôi chưa từng biết.” Anh đã có nhiều khoản đầu tư vào các lĩnh vực kinh doanh khác nhau: Từ chuỗi khách sạn đến các trung tâm cấy tóc, từ thương hiệu rượu sâm banh và nước hoa mang tên Ronaldo đến một dòng đồ lót và công ty quản lý thể thao. Anh còn tham gia vào một tập đoàn mua lại một nhà xuất bản Bồ Đào Nha. Không chỉ là đại sứ thương hiệu, anh còn là nhà đầu tư của Whoop, một công ty công nghệ thiết bị đeo thông minh.  

Anh hoàn toàn có thể tận hưởng những năm tháng hậu bóng đá bằng cách sống dựa vào lợi nhuận từ các khoản đầu tư của mình, đồng thời giao cho cố vấn tài chính Miguel Marques nhiệm vụ sinh lời chúng. Cơ hội hợp tác quảng cáo cũng sẽ không bao giờ thiếu, giống như hàng chục hợp đồng anh đã có trong suốt sự nghiệp của mình.

Nhưng khả năng đó rất thấp. Không chỉ vì Ronaldo không phải kiểu người sẽ lặng lẽ biến mất sau hậu trường, dành những ngày tháng của mình cho việc xem xét các báo cáo tài chính quý và dự báo lợi nhuận, mà còn bởi câu hỏi về việc Ronaldo sẽ làm gì khi giải nghệ thực chất là một câu hỏi sai lầm.

Từ lâu, Ronaldo đã vượt xa khái niệm chỉ là một cầu thủ bóng đá; bóng đá chỉ là một phần trong thương hiệu của anh. Anh không chỉ là một VĐV, mà còn là một người nổi tiếng và một nhân vật có tầm ảnh hưởng. Danh tiếng của anh lớn đến mức anh không thể thực sự “giải nghệ”. Anh chỉ có thể tìm một cách khác để duy trì, kiểm soát và phát triển nó.

____________________________________________________________________________

Dễ hiểu khi Ronaldo xuất hiện trên YouTube và lập tức phá kỷ lục. Chỉ trong vòng 90 phút sau khi ra mắt kênh UR Cristiano vào tháng 8 năm ngoái, anh đã đạt 1 triệu người đăng ký – tốc độ tăng trưởng chưa từng có trong lịch sử nền tảng này. Chỉ trong một ngày, con số đó đã tăng lên 15 triệu. Sau 5 tháng, anh đã thu hút 73,5 triệu người theo dõi.

Mặc dù tần suất đăng tải của Ronaldo có phần thất thường – anh đã đăng tổng cộng 90 video, nhưng phần lớn được đăng theo từng đợt, sau đó là những khoảng thời gian tương đối yên ắng– không ai có thể phủ nhận nỗ lực mà anh đã bỏ ra.  

Nội dung của kênh không hề mang phong cách tự nhiên hay ngẫu hứng. Các sản phẩm được trau chuốt đến mức bóng bẩy. Anh cử phóng viên đi phỏng vấn các đồng đội cũ, tự mình trò chuyện với Rio Ferdinand, đưa vợ anh, Georgina và con trai cả Cristiano Jr. tham gia nội dung. Anh thậm chí còn cố gắng hòa nhập với những ngôi sao thực thụ của nền tảng này – một thế giới hoàn toàn mới với anh – khi hợp tác với MrBeast và trao đổi tin nhắn với ít nhất một trong hai anh em nhà Paul.

Trên thực tế, Ronaldo không nhất thiết phải đầu tư nhiều đến vậy vào dự án này. Anh đã có Instagram để kết nối với công chúng. Ngay cả khi chỉ đơn giản xuất hiện trên YouTube mà không quá chú trọng đến nội dung, lượng khán giả khổng lồ vốn có của anh cũng đủ để đảm bảo lượt xem.

Việc anh nghiêm túc với nền tảng này cho thấy YouTube có thể đóng vai trò trung tâm trong cách anh nhìn nhận giai đoạn tiếp theo của sự nghiệp. Những ngày tháng chơi bóng của anh có thể đang đếm ngược, nhưng không có giới hạn nào cho khoảng thời gian anh trở thành một người có tầm ảnh hưởng.

“Sự hợp tác giữa Ronaldo và MrBeast đánh dấu sự thay đổi trong cách các huyền thoại tiếp cận khán giả kỹ thuật số,” Louise Johnson, GĐĐH của Fuse, một công ty tiếp thị thể thao và giải trí cho biết. “Đây là cách mới để những ngôi sao đã thành danh tự tái tạo bản thân trong nền kinh tế kỹ thuật số. Việc họ hợp tác với nhau cho thấy những người nổi tiếng truyền thống buộc phải chủ động tham gia vào nền văn hóa kỹ thuật số.”

Điều đó rõ ràng đi kèm với những lợi ích thương mại: Với kênh YouTube như hiện tại, Ronaldo có một tài sản hấp dẫn đối với các thương hiệu, qua đó có thể kiếm tiền trực tiếp. “Chắc chắn nó có thể làm tăng giá trị của các hợp đồng tài trợ,” Richard Gillis, người dẫn chương trình podcast The Unofficial Partner, kênh chuyên phân tích sự kết hợp giữa thể thao, kinh doanh và tiếp thị nhận định.

Tuy nhiên, giá trị cốt lõi có lẽ nằm ở chỗ khác. “Các thương hiệu có thể nóng hoặc lạnh,” Gillis nói. “Khi nói một thương hiệu ‘lạnh’, tức là mối quan hệ mang tính giao dịch nhiều hơn là cá nhân. Và tôi nghĩ thương hiệu của Ronaldo thiên về ‘lạnh’. Anh ấy có rất nhiều hợp đồng với nhiều công ty, nhưng chúng không thực sự cho bạn biết anh ấy đại diện cho điều gì.”   

YouTube mang lại cơ hội để thay đổi điều đó. Dù chất lượng sản xuất nội dung trên nền tảng này đã thay đổi – video của MrBeast giờ đây có thể tốn hàng triệu USD để thực hiện – YouTube vẫn giữ được tinh thần mà Gillis gọi là “tính minh bạch”, nghĩa là khán giả cảm thấy mọi thứ trên đó chân thật và không bị kiểm duyệt như truyền hình, ngay cả khi thực tế không hoàn toàn như vậy.

“YouTube cho phép người sáng tạo nội dung kiểm soát hình ảnh của họ, nhưng vẫn tạo ra cảm giác rằng nội dung ấy là chính họ,” Gillis nói. Với Ronaldo – người đã quen với việc sống cả đời dưới ánh mắt công chúng – điều đó rõ ràng rất hấp dẫn.

Quan trọng không kém, YouTube giúp anh không chỉ tiếp tục kết nối với khán giả đã theo dõi anh suốt hai thập kỷ sự nghiệp, mà còn xây dựng mối quan hệ với thế hệ trẻ hơn, nghĩa là không chỉ duy trì danh tiếng mà còn mở rộng nó.  

“Truyền thông kỹ thuật số đã khiến các ngôi sao truyền thống phải suy nghĩ lại về cách họ kết nối với khán giả,” Johnson nói. “Đặc biệt là những thế hệ trẻ, những người có thể chỉ biết đến Ronaldo từ thời anh thi đấu cho Al Nassr, chứ không phải di sản của anh tại Manchester United hay Real Madrid.”

Ronaldo hiểu rằng một ngày nào đó, sự nghiệp cầu thủ của anh sẽ kết thúc. Nhưng anh cũng hiểu rằng điều đó không đồng nghĩa với việc anh giải nghệ. Từ lâu, anh đã không còn chỉ là một cầu thủ bóng đá. Anh còn đại diện cho nhiều thứ khác nữa – những thứ sẽ không thay đổi, dù anh có tiếp tục thi đấu hay không.

Cuối cùng, anh vẫn phải rời khỏi sân cỏ. Nhưng anh đang làm tất cả để đảm bảo rằng đó không phải là khoảnh khắc tiếng vỗ tay dừng lại.

Theo The New York Times