Chắc chắn không một ai muốn bắt đầu một ngày mới như Patrick Vieira, người nhận trát sa thải qua một cuộc điện thoại lúc 7 giờ sáng ngày thứ Sáu.
Với nhiều người, quyết định đó gây ra sự ngạc nhiên. Chúng ta đang nói về chiến lược gia đã giúp Crystal Palace thắng 8 trong 16 trận gần nhất trên mọi đấu trường, bao gồm cả việc đưa họ vào đến bán kết FA Cup. Tuy nhiên, trên thực tế, việc Vieira rời Selhurst Park đáng lẽ phải diễn ra từ lâu.
Cách đây một mùa giải, Vieira không phải sự lựa chọn đầu tiên của Palace để thay cho Roy Hodgson hồi tháng 7/2021 (Palace ban đầu nhắm đến những HLV giàu kinh nghiệm như Lucien Favre và Nuno Espirito Santo). Người hâm mộ cũng tỏ ra nghi hoặc về việc liệu cựu đội trưởng từng vô địch World Cup có kinh nghiệm huấn luyện cần thiết để dẫn dắt một đội bóng Premier League hay không.
Những nghi ngờ đó dường như đã bị xua tan, khi đội bóng của Vieira chỉ thua 2 trong số 12 trận mở màn, bao gồm cả chiến thắng ấn tượng 2-0 trước nhà vô địch Manchester City. Tuy nhiên, Palace chỉ thắng 2 và bị đánh bại 6 lần trong 12 trận kế tiếp.
Thời điểm Palace làm khách trên sân của Watford hồi cuối tháng Hai, chiếc ghế của Vieira đang lung lay dữ dội. Nhưng thay vào đó, chiến thắng 4-1 đã giải tỏa áp lực và giúp Palace kết thúc mùa giải theo cách khó tin: Đánh bại Arsenal 3 bàn không gỡ, đồng thời có những kết quả ấn tượng trước Wolves, Manchester United và Manchester City.
Mùa giải đầu tiên của Vieira tại Selhurst Park chứng kiến Palace phá vỡ hàng loạt kỷ lục của đội bóng tại Premier League: Hiệu số bàn thắng bại dương lần đầu tiên, ít trận thua nhất, ít bàn thua nhất và có số bàn thắng, chiến thắng và số điểm cao thứ hai. Cộng thêm việc lọt vào bán kết FA Cup và thứ bóng đá tấn công rực lửa được chơi bởi một tập thể trẻ trung, năng động, Vieira hoàn toàn có quyền xoa tay hài lòng trong năm đầu tiên dẫn dắt The Eagles.
| Patrick Vieira cũng có năm đầu tại Crystal Palace tương đối ổn |
Nhưng năm thứ hai chứng kiến một Palace tụt dốc thê thảm, ngay cả khi không phải tất cả thất bại đều do lỗi của Vieira.
Việc không bổ sung những bản hợp đồng cần thiết trong kỳ chuyển nhượng mùa hè năm ngoái, cụ thể là không thay thế Conor Gallagher, người đã trở lại Chelsea khiến Palace phải trả giá đắt. Năng lượng mà cầu thủ xuất sắc nhất năm của Palace cung cấp là chìa khóa cho hệ thống thi đấu của Vieira. Sự ra đi của Gallagher đã tạo ra một lỗ hổng chưa bao giờ được lấp đầy.
Cheick Doucoure được đưa về từ Lens, nhưng anh được coi là sự thay thế trực tiếp cho Cheikhou Kouyate. Không có bản hợp đồng mùa hè nào khác của Palace được đá chính ở đội một. Những cầu thủ trẻ như Malcolm Ebiowei và Luke Plange được đem cho mượn. Chris Richards, hậu vệ chuyến đến từ Bayern Munich thường xuyên phải vật lộn với chấn thương.
Hàng tiền vệ cũng là khu vực đáng lưu tâm, trong bối cảnh Will Hughes không thể ra sân thường xuyên. Nó được khắc phục một phần nhờ 2 bản hợp đồng tháng Giêng mang tên Albert Sambi Lokonga và Naouirou Ahamada. Nhưng cả 2 cầu thủ này đều không có nhiều kinh nghiệm ở Premier League - điều Vieira đã nhiều lần yêu cầu.
Tai hại nhất là việc ban lãnh đạo Palace không chiêu mộ thêm bất cứ tiền đạo nào, dù họ đã bán Christian Benteke vào tháng 8. Nghĩa là Vieira sẽ chỉ làm việc với Wilfried Zaha, một biểu tượng của Palace nhưng sẽ hết hợp đồng vào cuối mùa này. Không ai trong số những Odsonne Edouard, Jordan Ayew và Jean-Philippe Mateta đủ khả năng để được đá chính thường xuyên.
Crystal Palace mùa này quá thiếu những nhân tố để tạo nên sự khác biệt như Gallagher hay Benteke ở mùa trước |
Vấn đề không chỉ gói gọn trong công tác chuyển nhượng. Có một trò hề diễn ra vào mùa hè năm ngoái, khi Vieira buộc phải chia đội một để hoàn thành lịch thi đấu trước mùa giải.
10 cầu thủ đội một sang Singapore và Australia để tham dự các trận giao hữu với Liverpool, Manchester United và Leeds. Trong khi những cầu thủ còn lại - những người không đáp ứng yêu cầu thị thực nhập cảnh hoặc không đủ sức khỏe - ở lại để thi đấu với các đội hạng dưới. Sự gián đoạn đó khiến công việc kết nối cả đội của Vieira trở nên phức tạp hơn rất nhiều.
Palace khởi đầu mùa giải mới không tệ, với 1 điểm trước Liverpool và chiến thắng 3-1 trước Aston Villa trong 3 trận đầu tiên. Nhưng với bối cảnh trước giải như vậy, dễ hiểu khi kết quả của họ liên tục trồi sụt trong 8 tháng qua. Họ chỉ thắng 2 trận liên tiếp đúng một lần mùa này. Vieira bắt đầu bị chỉ trích vì không trở nên thực dụng hơn, khi cách chơi dựa trên khả năng kiểm soát bóng của nhà cầm quân 46 tuổi không phù hợp với những cầu thủ mà ông hiện có trong tay.
Phản ứng của Vieira khi được hỏi sau thất bại đáng xấu hổ 0-3 trước một Everton đang gặp khó khăn vào tháng 10, rằng liệu ông có cân nhắc việc chơi hai tiền vệ phòng ngự do không có Doucoure hay không, đã tóm tắt cách tiếp cận thiếu linh hoạt của HLV người Pháp. “Không,” Vieira nói gọn lỏn.
Đoàn quân của Vieira không thắng trong 11 trận đấu kể từ đêm giao thừa. Palace rơi vào cuộc chiến trụ hạng dù đứng thứ 12.
Dù đứng thứ 12 nhưng khoảng cách của Palace với nhóm trụ hạng chỉ là 3 điểm |
Đội chủ sân Selhurst Park không biết đến khái niệm làm bàn mùa này. Trước trận đấu với Arsenal, 2 bàn thắng duy nhất trong 7 trận sân nhà gần nhất của họ là sai lầm của thủ môn trước Brighton và quả đá phạt trực tiếp được Michael Olise thực hiện trong trận đấu với Man United.
5 trong số 8 HLV ở nhóm trụ hạng đã mất việc và Vieira không phải ngoại lệ. Không ai muốn Vieira, một nhân vật vĩ đại trong lịch sử bóng đá Anh bị sa thải. Vincent Kompany, đồng đội cũ của Vieira cho rằng đó là điều phi lý nếu xét trên vị trí thứ 12 của Palace, lịch thi đấu khó nhằn hay chấn thương của Zaha. “Những gì họ đã làm,” Kompany nói, “là loại bỏ một HLV đang làm tốt hơn những gì có thể.”
Mặc dù vậy, nếu phong độ năm 2023 của Palace được coi là tốt, có lẽ họ sẽ đạt được mục tiêu ở Championship chứ không phải tại Premier League, nơi họ sẽ chạm trán Burnley của Kompany. Một đội không thể ghi bàn; thậm chí có chuỗi 3 trận không có bất cứ pha dứt điểm trúng đích trước trận gặp Brighton thứ Tư tuần trước, không phải là đội có cơ hội sống sót cao.
Lạc quan mà nói, Vieira vẫn có thể nhìn lại với niềm tự hào. Nhà cầm quân sinh năm 1976 đã có một mùa giải tuyệt vời trong hồ sơ, một điều có ý nghĩa lớn trong lá đơn xin việc của ông sau này.
Vieira vẫn có thể tự hào về những gì ông đã làm cho Crystal Palace |
Nhiệm vụ níu giữ những đội bóng hạng trung như Palace ở giải đấu cạnh tranh nhất thế giới là công việc không bao giờ kết thúc. Những biện pháp hiệu quả ở mùa giải trước không phải lúc nào cũng hiệu quả ở mùa giải tiếp theo. Về cơ bản, đó là một khởi đầu không tồi trong cuộc đời làm HLV ở bóng đá Anh của Vieira.
Trong quá khứ, cựu HLV của Vieira, Arsene Wenger từng bị xuống hạng trong mùa giải cuối cùng tại Nancy vào năm 1987. Mùa hè cùng năm, ông nhận công việc tại Monaco với tỷ lệ thắng trong sự nghiệp huấn luyện là 29%. Thực tế cho thấy điều đó không ảnh hưởng gì đến sự nghiệp của nhà cầm quân người Pháp.
Tuy nhiên, bóng đá hiện đại không cho phép việc xuống hạng là một sự thử nghiệm. Để tồn tại, một đội bóng cỡ Palace cũng không thể cho Vieira cơ hội để học hỏi. Đó là điều đáng tiếc.
Bài viết có dựa trên tư liệu từ:
“Crystal Palace and Patrick Vieira: The inside story of a reluctant sacking” của Matt Woosnam & David Ornstein (The Athletic)
“Why Crystal Palace had to sack Patrick Vieira” của Sam Wallace (The Telegraph)