Có một câu nói bằng tiếng Ý rất phù hợp với thế giới bóng đá tuần vừa qua: “Minestra riscaldata”. Nó có nghĩa là “Súp hâm lại không bao giờ ngon như ban đầu” và thường ám chỉ những cặp đôi tái hợp sau khi chia tay. Đây là cách diễn đạt bay bổng và tinh tế hơn so với câu nói bằng tiếng Anh: “Never go back” (Đừng bao giờ quay lại).
Ý tưởng này hẳn đã xuất hiện trong đầu David Moyes khi ông quay trở lại Everton, nơi ông từng làm nên tên tuổi để đảm nhận vai trò HLV lần thứ hai. Trong nhiệm kỳ đầu tiên tại Goodison Park, Moyes đã giúp CLB trụ hạng thành công và dẫn dắt họ hơn một thập kỷ, đưa đội bóng trở thành gương mặt quen thuộc ở nhóm trên của bảng xếp hạng trước khi ra đi. Thời gian ông dẫn dắt chiếm 5 trong 7 lần có thứ hạng tốt nhất của Everton trong kỷ nguyên Premier League, bao gồm cả vị trí cao nhất (thứ tư mùa giải 04/05) kể từ lần cuối cùng họ giành chức vô địch giải đấu này năm 1987.
Làm sao Moyes có thể vượt qua những thành tích đó? Chẳng phải bất kỳ điều gì ông làm trong lần trở lại này cũng sẽ dễ dẫn đến thất vọng sao? Tại sao lại làm hoen ố những ký ức tươi đẹp trong quá khứ bằng một sự trở lại nhạt nhòa? Có rất nhiều ví dụ cho thấy các HLV trở lại nơi từng làm nên thành công của họ, để rồi thất bại thảm hại.
Nhiệm kỳ thứ hai của Kevin Keegan tại Newcastle United đến vào năm 2008, kéo dài 22 trận và kết thúc bằng những bất đồng, khiến ông thậm chí từ chối dự khán các trận đấu tại sân St James’ Park. Từ người từng vô địch World Cup cùng Brazil năm 2002, Luiz Felipe Scolari trở thành kẻ thất bại sau thất bại kinh hoàng 1-7 trước Đức tại bán kết World Cup 2014. Louis van Gaal rời Barcelona năm 2000 sau khi giành 2 chức vô địch giải quốc nội trong 3 mùa giải, nhưng lần trở lại thứ hai vào tháng 1/2003 đã chứng kiến đội bóng của ông gần khu vực xuống hạng.
Mikel Arteta và David Moyes |
Có thể coi việc quay lại đội bóng cũ như một hành động tuyệt vọng, một sự thừa nhận rằng sự nghiệp của bạn không được suôn sẻ kể từ khi rời đi, vì vậy đã đến lúc cần một điều gì đó quen thuộc hơn. Việc Moyes quay lại Everton là lần thứ 15 một chiến lược gia Premier League (chính thức, không tính tạm quyền) trở lại CLB mà họ từng dẫn dắt. Trong hầu hết các trường hợp đó, tỷ lệ chiến thắng ở lần trở lại thấp hơn so với lần đầu.
Vậy câu ngạn ngữ “Đừng bao giờ quay lại” ở đầu bài là đúng ư? Không hẳn.
Hầu hết các trường hợp đó, mặc dù số liệu thống kê thô cho thấy nhiệm kỳ thứ hai là một sự thất vọng, trên thực tế lại diễn ra khá tốt hoặc ít nhất đã hoàn thành được một mục đích nào đó.
Nhiệm kỳ thứ hai của Jose Mourinho tại Chelsea kết thúc không mấy vui vẻ, nhưng ông đã giành chức vô địch Premier League. Kenny Dalglish không thể tái hiện vinh quang tại Liverpool khi trở lại năm 2012, nhưng ông đã ổn định đội bóng và giúp người hâm mộ cảm thấy tốt hơn sau những ngày tháng u ám dưới kỷ nguyên Roy Hodgson/Tom Hicks và George Gillett.
Harry Redknapp rời Portsmouth năm 2004, đến với đối thủ truyền kiếp Southampton và gần như đẩy họ xuống hạng, rồi trở lại Fratton Park và giành cúp FA 07/08. Watford từng rơi xuống hạng 3 sau thời kỳ huy hoàng thập niên 80, nhưng Graham Taylor đã quay lại sau thời gian làm việc ở ĐT Anh và đưa họ trở lại Premier League. Roy Hodgson đã ổn định con tàu đắm Crystal Palace sau khi ông nhận lại công việc cũ vào tháng 3/2023.
Và sau đó là chính Moyes, người đã giành chức vô địch Europa Conference League – danh hiệu lớn đầu tiên của West Ham sau 43 năm – khi trở lại sau 18 tháng kể từ lần rời đi đầu tiên. Ông cũng có thể mở cờ trong bụng, khi cả hai người kế nhiệm ông, Manuel Pellegrini và Julen Lopetegui đều thất bại.
Còn nhiều ví dụ hơn nữa ngoài Premier League. Carlo Ancelotti đã giành 2 chức vô địch La Liga và 2 Champions League trong lần tái hợp với Real Madrid. Cũng tại CLB này, Zinedine Zidane đã giành La Liga sau khi quay lại. Brendan Rodgers đang trên đường đến với chức vô địch Scottish Premiership lần thứ hai trong lần trở lại Celtic. Claudio Ranieri là người hùng tại Roma vì ông liên tục quay lại và giúp đội vượt qua khủng hoảng; hiện ông đang làm điều đó lần thứ ba. Còn Fatih Terim là “vua của những lần trở lại”: Ông đã dẫn dắt Galatasaray 4 lần (3 lần giành chức vô địch) và ĐT Thổ Nhĩ Kỳ ba lần.
Những lần trở lại đó có tốt hơn lần đầu không? Phần lớn là không. Nhưng đó không phải lý do thuyết phục để không thử lại.
Dù sao đi nữa, liệu có thực sự quan trọng không – ít nhất là về mặt danh tiếng – nếu nhiệm kỳ thứ hai của một HLV diễn ra không suôn sẻ? Khi bạn nghĩ về Keegan tại Newcastle, bạn nhớ nhiệm kỳ nào trong hai nhiệm kỳ của ông ấy? Hẳn bạn đã có câu trả lời.
Quyết định quay lại một CLB cũ có thể được đưa ra vì những lý do sai lầm. Thật khó để tái hiện lại những điều kiện, cảm xúc hay lối chơi như lần đầu tiên. Trong những tình huống này, hẳn là bạn sẽ rất khó cưỡng lại việc quay về với điều gì đó quen thuộc, để những ký ức tồi tệ phai mờ và chỉ nghĩ đến những kỷ niệm đẹp, để sự ấm áp mơ hồ và cảm xúc hoài niệm dẫn lối.
Moyes về cơ bản đã thừa nhận rằng đây là một yếu tố trong quyết định của ông lần này, khi nói trong một buổi họp báo hôm thứ Hai rằng “Everton khác biệt” và “đây là một điều gì đó khác biệt đối với tôi so với các CLB khác.”
Điều đó không nhất thiết phải là điều tồi tệ. Có nhiều lý do tệ hơn để chọn một bước đi sự nghiệp nào đó hơn là vì cảm xúc. Đúng vậy, Moyes có thể thất bại khi quay lại Everton, nhưng nếu ông thành công thì sao?
Bất kỳ nhà cầm quân nào đối mặt với khả năng trở lại nơi từng làm nên vinh quang của mình có lẽ nên nghĩ theo cách này: Nếu bạn thành công, bạn sẽ là người hùng. Còn nếu thất bại, hầu hết mọi người cũng chỉ nhớ đến nhiệm kỳ đầu tiên mà thôi.
Theo The New York Times
Nhận định Everton vs Tottenham nghiêng một chút về phía đội khách, nhưng đánh bại Everton trên sân nhà của họ là điều không hề dễ dàng.