Van Dijk & Konate: Nền tảng cho bức tường không thể xuyên thủng của Liverpool

Một dòng trạng thái “Locked In” trên Instagram của Van Dijk kèm tấm ảnh chụp chung với Ibrahima Konate đã gói gọn hoàn hảo màn trình diễn của bộ đôi này trước Man City tại Etihad.

Van Dijk và Konate đã thực sự đã khóa chặt đội bóng của Pep Guardiola và có thể là đã "nuốt luôn" chìa khóa để hoá giải chính họ khi rời sân Etihad. Cặp trung vệ này là nền tảng cho bức tường đỏ vững chắc không thể xuyên thủng của Liverpool - bức tường đã giúp họ khẳng định vị thế của một đội bóng xuất sắc nhất của mùa giải 2024/25.

Konate tin rằng Van Dijk xứng đáng với vị thế đó và anh cũng đã thẳng thắn chia sẻ trong một cuộc họp báo trước trận đấu với PSV rằng: “Ở mùa này, Van Dijk là xuất sắc nhất. Mọi người đều biết Virgil, mọi người đều biết anh ấy là cầu thủ chất lượng như thế nào. Với tôi, anh ấy là trung vệ xuất sắc nhất, không ai giỏi hơn anh ấy ở vị trí này.”.

Trong bóng đá, phòng ngự cũng là một bộ môn nghệ thuật. Để phòng ngự hay, phòng ngự xuất sắc không phải là cứ xoạc bóng dũng mãnh hay thực hiện những pha cản phá ấn tượng là xong. Nghệ thuật ở đây lại chính là sự ổn định trong lối chơi đơn giản - điều tạo ra sự khác biệt giữa những người giỏi nhất và phần còn lại.

Điều làm cho màn trình diễn của Van Dijk và Konate trước Man City trở nên ấn tượng là sự điềm tĩnh và khả năng kiểm soát trong lối chơi. Họ không bao giờ rơi vào tình trạng hỗn loạn hay phải đưa ra những pha can thiệp vào phút chót để ngăn cản cầu thủ đối phương dứt điểm. Thay vào đó, cả Van Dijk và Konate luôn có vị trí thích hợp để xử lý bất cứ điều gì mà đối thủ vẽ ra hướng về khung thành của Alisson.

Trong 20 trận mà họ cùng nhau đá cặp ở vị trí trung vệ, Liverpool chỉ để thủng lưới trung bình 0,9 bàn mỗi trận (thông số thấp hơn khá nhiều so với 1,3 bàn trong 7 trận mà một trong hai không có mặt trong đội hình xuất phát). Ngoài ra, Van Dijk và Konate đã cùng nhau góp mặt trong 9/11 trận giữ sạch lưới của đội bóng ở Premier League mùa này.

Xét về từng cá nhân, cả hai đều đang có một mùa giải xuất sắc và có được sự áp đảo về thông số ở hàng phòng ngự. Van Dijk (69,4%) và Konate (68%) lần lượt xếp thứ 3 và thứ 7 về tỷ lệ thắng tranh chấp trong số các hậu vệ Premier League đã chơi ít nhất 1.000 phút mùa này. Konate là cầu thủ có tỷ lệ thắng tranh chấp bóng bổng cao nhất với 77,3%, trong khi Van Dijk xếp thứ 5 với 71,7%.

Sự lo lắng với người hâm mộ Liverpool khi hành quân đến Etihad chủ yếu xoay quanh việc đoàn quân của Arne Slot hay mất tập trung vào những thời điểm quan trọng. Dù Man City có những khó khăn riêng, nhưng thực tế, họ vẫn là đội có thể tận dụng những sơ hở trong khâu phòng ngự.

Chiến thắng 2-0 của Liverpool trước Man City tại Anfield vào tháng 12 là trận giữ sạch lưới thứ 7 của họ sau 13 trận đầu tiên của mùa giải. Nhưng trong 13 trận sau đó, Liverpool của Arne Slot chỉ giữ sạch lưới được đúng 3 lần.

Mặc dù số trận giữ sạch lưới giảm, nhưng điều đó không có nghĩa là hàng thủ của Liverpool có sự đi xuống hoàn toàn. Vấn đề chính là đội bóng của HLV Arne Slot thường để thủng lưới những bàn thua quá đơn giản hoặc đôi khi có thể phòng tránh được. Chính những bàn thua kiểu như này đã dẫn đến việc họ đánh rơi điểm số trước Everton và Aston Villa trong 2 trận gần đây. 

Arne Slot từng đề cập đến chỉ số bàn thắng kỳ vọng (xG) của Liverpool trong giai đoạn khó khăn hồi tháng 1. Ông cho biết đội bóng của mình thường xuyên giành lợi thế, nhưng điều đó không phải lúc nào cũng chuyển hóa được thành chiến thắng. Trong 9/13 trận trước khi đối đầu Man City, các đối thủ của Liverpool đều có thể ghi bàn vượt quá mức bàn thắng kỳ vọng mà họ tạo ra.

Trước Man City, Liverpool cần hai trung vệ trụ cột của mình đứng ra làm gương để các đồng đội có thể nhìn vào và nhận ra sự lỏng lẻo mà họ đã từng mắc phải trong những trận trước đó. Và cả hai đã không phụ lòng người hâm mộ để có một trong những màn trình diễn hay nhất mùa giải. 

Rất hiếm khi chúng ta thấy Liverpool thua trong cuộc chiến kiểm soát bóng. Nhưng ở trận đấu này, họ buộc phải tập trung cao độ khi Man City luân chuyển bóng và phải kiên nhẫn chờ đợi khoảng trống xuất hiện để khai thác.

Việc Man CIty mất đi một trung phong quan trọng như Erling Haaland đã tạo ra một lợi thế lớn cho Liverpool trong ngày đối đầu tại Etihad. Nhưng để nhìn nhận thực tế, Van Dijk và đối tác ở hàng phòng ngự của mình vẫn thường xử lý khá tốt khi đối đầu với tiền đạo người Na Uy trong các cuộc đối đầu trước đây. Chính vì vậy, việc có hay không có Haaland cũng không hẳn ảnh hưởng quá nhiều đến tâm lý thi đấu ở hàng phòng ngự của Van Dijk và Konate.

Chính vì mất đi mũi nhọn tấn công quan trọng nhất nên đội bóng của Pep Guardiola đã buộc phải sử dụng một hệ thống khác. Pep Guardiola ở trận này đã sử dụng Phil Foden và Omar Marmoush theo cách tương tự như Liverpool triển khai Dominik Szoboszlai và Curtis Jones trong vai trò của hai tiền vệ công. Điều này đòi hỏi Van Dijk sẽ phải tuân thủ chỉ đạo của Arne Slot một cách chuẩn chỉnh nhất có thể.

Phil Foden là người thường xuyên lùi sâu bên Man City, và có những lúc Van Dijk theo sát cầu thủ số 47 tới tận khu vực giữa sân.

Trong tình huống đầu tiên, Van Dijk đã lao lên giữa sân để phạm lỗi với Foden...

… trong khi ở tình huống thứ hai, Van Dijk lại buộc Kevin De Bruyne phải chuyền ngược về phía sau.

Việc Slot chỉ đạo Van Dijk đá dâng cao và chủ động áp sát Foden tất nhiên sẽ đi kèm với rủi ro bởi khi trung vệ người Hà Lan dâng lên, khoảng trống ở hành lang cánh trái của Liverpool sẽ bị lộ ra. Alexis Mac Allister thường sẽ là người được sử dụng để bọc lót phía sau nếu Van Dijk không thể giành lại quyền kiểm soát bóng trong pha áp sát.

Khi Manchester City có thể đưa bóng xuống hai hành lang trong của Liverpool, Van Dijk và Konaté đã có sự tương trợ lẫn nhau rất tốt.

Sau khi Jeremy Doku xoay người vượt qua Trent Alexander-Arnold, anh đã thả một đường bóng thuận lợi theo đà băng xuống của Omar Marmoush. Nhưng ở tình huống trả ngược sau đó của cầu thủ người Ai Cập, Van Dijk đã có mặt kịp thời để đánh đầu giải nguy.

Khi Van Dijk buộc phải dạt biên để đối đầu với Savinho (cầu thủ đang giữ bóng trong tình huống dưới đây), Konaté đã có một pha cắt bóng cực kỳ quan trọng để ngăn bóng đến được vị trí của Marmoush - người đang băng vào vòng cấm mà không bị ai kèm cặp.

Với việc Trent Alexander-Arnold gặp khó khăn khi đối đầu với Doku, Konaté cùng với các đồng đội như Ryan Gravenberch, Szoboszlai và Mohamed Salah đã phải chủ động lùi về để hỗ trợ phòng ngự nhiều hơn. Hậu vệ người Pháp liên tục dạt sang cánh phải để bọc lót cho đồng đội của mình.

Điều này giúp anh ngăn chặn những quả tạt…

… hoặc những đường chuyền vào vòng cấm từ cầu thủ chạy cánh người Bỉ.

Việc Konate phải dạt phải nhiều hơn cũng khiến Van Dijk phải gánh thêm trách nhiệm ở khu vực trung lộ. Và trung vệ người Hà Lan đã đứng vững trước thử thách khó khăn này trong suốt phần còn lại của trận đấu. Trung vệ sinh năm 1991 đã kết thúc trận đấu với 9 pha cản phá, trong đó có 8 pha đánh đầu phá bóng – thông số cao nhất mà anh đạt được trong một trận đấu tại Premier League mùa này.

Van Dijk có thể hóa giải những pha căng ngang tầm thấp…

… hoặc những quả tạt bổng. Như ví dụ dưới đây cho thấy Konaté đã dạt sang để hỗ trợ Alexander-Arnold, trong khi Van Dijk vẫn giữ vị trí và đứng ở trung tâm để đánh đầu phá bóng.

Trung vệ người Hà Lan cũng có những pha can thiệp kịp thời để chặn đứng những đường chuyền từ xa. Trong ví dụ dưới đây, đường chuyền thả xuống đáy biên của Doku cho Marmoush đã vượt qua được tầm kiểm soát của Konate nhưng đã bị Van Dijk chặn đứng ngay lập tức trong pha băng về bọc lọt. 

Tuy nhiên, hệ thống này không phải lúc nào cũng đạt để ngưỡng hoàn hảo. Một tình huống tương tự xảy ra chỉ vài phút sau khi Liverpool bị từ chối bàn thắng thứ 3, Marmoush đã tận dụng tốt sơ hở để buộc thủ môn Alisson phải trổ tài cứu thua. Nhưng đó cũng chỉ là một trong số ít cơ hội thực sự nguy hiểm mà Man City có thể tạo ra trước Liverpool.

Trong hầu hết thời gian diễn ra trận đấu, một trong hai trung vệ của Liverpool luôn kiểm soát tình huống rất tốt để vô hiệu hóa mối đe dọa về phía khung thành của Alisson. Nó giống như cách Van Dijk đã làm tronng ví dụ dưới đây khi thực hiện cú nhoài người để chặn đứng pha trả ngược của Savinho.

Mặc dù Man City kiểm soát bóng tới 66%, nhưng họ kết thúc trận đấu với tổng chỉ số bàn thắng kỳ vọng (xG) chỉ đạt 0.6 - con số thấp hơn so với 0.7 của Liverpool (đội chủ nhà có thông số cú sút gấp đôi so với Liverpool: 16 so với 8).

Van Dijk và Konaté đã tạo nên một cặp trung vệ vững chắc kể từ khi Konaté gia nhập vào năm 2021. Tuy nhiên, việc để cả hai cùng có mặt trên sân luôn là một thách thức, bởi họ chỉ đá chính cùng nhau trong 58/141 trận tại Premier League (trong đó có tới 20 trận diễn ra ở mùa giải này). Điều Liverpool cần ở thời điểm bây giờ chính là cả hai trung vệ trụ cột của họ thể duy trì thể trạng tốt cho phần còn lại của mùa giải. Tất nhiên việc tìm kiếm bàn thắng là điều quan trọng để tìm kiếm những chiến thắng, nhưng để có thể tiến "chậm mà chắc" tới danh hiệu Premier League thì Liverpool cần có sự chắc chắn cần thiết của cả Van Dijk và Konate.

Theo Andrew Jones (NY Times)

Sơ đồ 4-2-4-0 & cách Liverpool chứng minh không tiền đạo cắm vẫn sống khoẻ
Trong khi Arsenal và người hâm mộ vẫn đang bàn lên, bàn xuống về việc thiếu một trung phong cắm, Liverpool của Arne Slot đã chứng minh một đội hình không tiền đạo vẫn có thể chơi cực kỳ hiệu quả.