Chúng ta đang nói về một đội bóng đã thăng hạng lên Premier League, đứng cuối bảng vào Giáng sinh trước khi trụ hạng với màn trình diễn đáng kinh ngạc trong nửa sau của mùa giải. Sau đó, họ ngay lập tức… sa thải HLV giúp họ thoát hiểm, thuê một nhà cầm quân mới và… vô địch Premier League. Đúng vậy, đó chính là Leicester City.
Và đó mới chỉ là một phần ba câu chuyện. Mùa giải tiếp theo, Leicester để N'Golo Kante, cầu thủ xuất sắc nhất Premier League khi đó gia nhập Chelsea. Họ xếp thứ 12, sa thải HLV nhưng bằng cách nào đó vẫn lọt vào tứ kết Champions League.
Sau đó là một mùa giải khá giống với tiêu chuẩn của Leicester: Họ lại rơi xuống khu vực vị trí cầm đèn đỏ vào Giáng sinh, sa thải chiến lược gia đã đưa họ vào tứ kết Champions League và cuối cùng xếp thứ 9. Họ bán cầu thủ tấn công tốt nhất đội (Riyad Mahrez) với giá 60 triệu USD vào mùa hè năm đó, trước khi chủ sở hữu của họ qua đời trong một vụ tai nạn trực thăng tại sân vận động.
Vài tháng sau khi chủ sở hữu Vichai Srivaddhanaprabha qua đời, họ đã mời một HLV mới khác, Brendan Rodgers. Mặc dù tiếp tục bán máu, khi để hậu vệ xuất sắc nhất của họ (Harry Maguire) ra đi với giá gần 100 triệu USD vào mùa hè năm sau, họ đứng trong top 4 vào tháng 2, trước khi Covid-19 hoành hành khiến giải đấu phải hoãn lại trong vài tháng. Khi Premier League trở lại, họ sụp đổ hoàn toàn và cuối cùng kém vị trí thứ tư tới 4 điểm. Sau đó, một lần nữa, họ bán hậu vệ xuất sắc nhất của mình (Ben Chilwell) với giá hàng chục triệu USD, và một lần nữa họ có được vị trí trong top 4 trước khi lại văng ra khỏi top 4 với 1 điểm ít hơn.
Điều đó đưa chúng ta đến hoàn cảnh của Leicester hôm nay: Sau một mùa giải năm ngoái đáng quên, Leicester hiện đang ở vị trí cuối cùng, với 1 điểm sau sáu trận. Từ một đội bóng đua top 4 lâu năm, Bầy cáo đã trở thành ứng cử viên cho vị trí xuống hạng chỉ trong vòng hơn một năm.
Chuyện quái gì đã xảy ra vậy?
Mọi thứ đã sụp đổ như thế nào?
Hãy cùng tới với mùa giải 20/21, thời điểm Leicester có những màn trình diễn thuyết phục cuối cùng. Mặc dù họ về đích với nhiều điểm hơn mùa 19/20 và đến gần vị trí thứ tư hơn, đã có những dấu hiệu cho thấy sự sa sút của đội bóng này. Hiệu số tỉ lệ bàn thắng kì vọng (lấy xG trừ đi xGA – NV) mỗi trận giảm xuống còn 0,25 - vẫn trên mức trung bình, nhưng gần vị trí thứ 10 hơn là thứ 4.
Sự ra đi lớn duy nhất là việc Chilwell tới Chelsea với giá 55 triệu USD. Theo chiều ngược lại, trung vệ 19 tuổi Wesley Fofana chuyển đến từ Saint-Etienne với giá 38,5 triệu USD và hậu vệ cánh 24 tuổi Timothy Castagne đến từ Atalanta với giá 23 triệu USD.
Leicester bắt đầu chơi tệ hơn chủ yếu là do các cầu thủ tốt nhất của họ không còn thi đấu quá thường xuyên. Với Chilwell và Ricardo Pereira, họ có một trong những cặp hậu vệ cánh xuất sắc nhất châu Âu. Thế rồi Chilwell ra đi, còn Pereira chỉ chơi 28% tổng số phút trong giai đoạn 20/21 do dính chấn thương đầu gối. Jonny Evans cũng đá 72% tổng số phút (người đá cặp với anh, Caglar Soyuncu thậm chí còn ít hơn với 53%); bù lại Fofana đã lấp đầy khoảng trống khi chơi 66% tổng số phút. Ở những vị trí khác cũng có những sự sụt giảm nhất định: Jamie Vardy từ việc đá 89% xuống còn 83% tổng số phút, Winfred Ndidi từ 78% xuống 64% và Maddison từ 77% xuống 61%.
Tất cả cộng dồn trong một mùa giải, để rồi sự sụt giảm về chất lượng cuối cùng khiến họ đánh mất vị trí thứ tư trong năm thứ hai liên tiếp.
Ở góc độ nhân sự, rõ ràng họ cần sự bổ sung ở cả hàng công lẫn hàng tiền vệ. Đó là lí do Bầy cáo bỏ ra những số tiền không nhỏ: 33 triệu USD cho tiền đạo Patson Daka và 22 triệu USD cho tiền vệ Bakary Soumare từ các đội bóng đang thi đấu ở Champions League như RB Salzburg và Lille. Vấn đề là họ chơi không tốt, hoặc không được HLV đánh giá cao.
Mùa trước, Daka chỉ đá 34% tổng số phút, còn Soumare là 32%. Khá kì lạ, trong bối cảnh số phút của Vardy cũng giảm xuống còn 53% và của Ndidi giảm xuống dưới 50%. Fofana đã bỏ lỡ phần lớn mùa giải vì chấn thương, còn Evans chỉ chơi 39% tổng số phút. Trong khi đó, Pereira một lần nữa chỉ thi đấu 29% tổng số phút vì chấn thương.
Điều này có nghĩa là những cầu thủ như Luke Thomas, Kiernan Dewsbury-Hall và Daniel Amartey - những cái tên không thể sánh với bộ khung ở mùa giải 19/20 có cơ hội chơi bóng ít nhất một nửa mùa giải. Leicester kết thúc mùa giải với vị trí thứ 8 và hiệu số bàn thắng bại dương 3, nhưng các thông số cho thấy kết quả tệ hơn thế. Hiệu số xG của họ là âm 18,6 (tức là âm 0,48/trận), đứng thứ 14 tại Premier League.
Tại sao mọi thứ có thể trở nên tồi tệ hơn?
Ở thời điểm hiện tại, Leicester là đội duy nhất ở Premier League chưa biết mùi chiến thắng và là đội duy nhất có ít hơn 4 điểm. Mọi thứ không tệ đến mức đấy: Họ có hiệu số bàn thắng bại là âm 8 so với hiệu số xG là âm 4,6 - nhưng những con số đó vẫn kém thứ tư tại giải đấu. Với tính chất ngẫu nhiên của môn thể thao này, đội bóng tệ thứ tư tại giải đấu thường sẽ xuống hạng, đặc biệt là khi họ bắt đầu chỉ với 1 điểm sau sáu trận đấu đầu tiên.
Hệ thống dự đoán của FiveThirtyEight tin rằng Leicester có 26% cơ hội xuống hạng - cao thứ tư trong giải đấu. Trong khi đó, Caesars Sportsbook đưa ra tỷ lệ xuống hạng cho họ cao thứ ba, chỉ sau Bournemouth và Nottingham Forest.
Điều tồi tệ ở chỗ, hầu hết các trụ cột từ vài mùa trước của đội chủ sân King Power đều đã ra sân mùa này. Evans đá đủ cả 6 trận, trong khi đó Ndidi, Youri Tielemans, James Maddison và Vardy đều đã đá chính 5 trong 6 trận đấu (thật đáng buồn khi Pereira lại đứt gân Achilles trong giai đoạn tiền mùa giải). Tuy nhiên, sau sự ra đi của Fofana (đến Chelsea với giá 88,4 triệu USD), chấn thương của Soyuncu và sự xuất hiện muộn màng của bản hợp đồng trị giá 18,7 triệu USD Wout Faes từ Stade Reims, Ndidi một lần nữa phải chơi ở vị trí trung vệ.
Trên hàng công, Vardy đã có mặt trên sân, nhưng anh tỏ ra vô hại. Cầu thủ 35 tuổi mới chỉ có 5 pha dứt điểm sau 6 lần ra sân. Nói cách khác, có tới 106 cầu thủ Premier League có nhiều pha dứt điểm hơn Vardy mùa này.
Trớ trêu là đội bóng hiện đang đứng cuối bảng xếp hạng Premier League lại đang dựa vào một cầu thủ bước sang tuổi 36 vào đầu năm sau trên hàng công. Trong khi đó, một trong những trụ cột khác từ đội hình đã giành chức vô địch mùa giải 15/16, Kasper Schmeichel đã chuyển sang chơi cho Nice mùa hè vừa qua. Người thay thế anh, Danny Ward chưa có kinh nghiệm thi đấu ở giải đấu hạng cao nhất nước Anh dù đã 30 tuổi. Qua 6 trận, Ward đã để lọt lưới nhiều hơn 2,5 bàn so với dự kiến, con số tệ thứ hai giải đấu.
Một loạt những vấn đề dồn lại, từ tuổi tác, chấn thương, mất tích trên TTCN, kết hợp với phong độ kém cỏi ở cả hai đầu khung thành và đó là cách bạn đi từ việc có thể dự Champions League đến bờ vực của Giải hạng Nhất Anh.
Đó chưa hẳn đã là một lời giải thích thỏa đáng, nhưng đây là cách giải đấu vận hành hiện tại. Theo dữ liệu từ công ty Off the Pitch, Leicester đã ghi nhận doanh thu cao thứ bảy tại Premier League cho năm 2021. Đó cũng là con số cao nhất đội bóng đạt được trong những năm gần đây. Chỉ có điều, với 305 triệu USD, họ đứng gần West Brom (144 triệu USD) ở vị trí cuối cùng hơn là Chelsea (586 triệu USD) ở vị trí thứ tư.
Rất nhiều điều có thể xảy ra để Leicester tiến tới vị trí thứ tư trong hai năm liên tiếp. Thật không may, họ đã mắc quá nhiều sai lầm, để rồi nhìn thấy chính mình ở vị trí chót bảng như hiện tại.
Lược dịch, có chỉnh sửa bài viết “Leicester City's collapse: How the Foxes went from top four to being relegation candidates” của Ryan O'Hanlon (ESPN)