Bayern vs Atletico: Khi chạy cũng bước lên tầm nghệ thuật

Trận hòa nhạt nhẽo của Man City và Real vào đêm qua càng làm các tín đồ túc cầu giao mong chờ trận bán kết thứ 2 giữa Bayern vs Atletico hơn. Nơi mà ở đó chúng ta sẽ được chứng kiến hai trong số những đội bóng có chiến thuật hay nhất hiện nay.

Cách đây khoảng 10 năm trở về trước, chiến thuật của bóng đá tôn vinh sự trí tuệ và phần nào đó là kỹ thuật. Đội bóng nào thi đấu có mưa mẹo và đầu óc hơn thì thường là người thắng cuộc. Sau đó đến thời đỉnh cao của Tiki-Taka là sự lên ngôi của lối chơi tập thể, tiếp tục là những pha ban ngắn ăn ý là chìa khóa thành công. Chiến thuật giúp Barca và Tây Ban Nha thống trị bóng đá thế giới suốt nhiều năm qua tưởng như là công thức hoàn hảo trong môn thể thao vua, tuy nhiên cuối cùng nó cũng bị hóa giải. Và trong quá trình nghiên cứu khắc chế Tiki-Taka người ta đã sử dụng rất nhiều máy móc công nghệ để phân tích từ những thử nhỏ nhất. Để rồi kết luận cuối cùng khiến tất cả phải ngớ người, muốn đá Tiki-Taka thì phải chạy rất nhiều, chạy liên tục, ở thời đỉnh cao thì tiền vệ Xavi luôn là số 1 với khoảng 10km di chuyển mỗi trận.

Một cầu thủ được coi là đá đầu óc như Xavi nhưng chạy nhiều hơn những Pepe, Ramos, hay kể cả Bale, Ronaldo. Đó là điều mà nhờ có máy móc mới phát hiện ra được chứ ít ai nghĩ tới. Từ đây người ta mới hiểu được rằng di chuyển nhiều (và hợp lý) là chìa khóa trong lối chơi. Để rồi từ đó lối chơi pressing hiện đại rất phổ biến vào lúc này đã hình thành. Và đội bóng mà đưa cách đá hiện đại đó lên tầm cao nhất chính là Atletico Madrid của Simeone. Theo thống kê thì Rojiblancos là đội bóng chạy nhiều nhất châu Âu. Ngoại trừ thủ môn Oblak thì tất cả đều chạy trên 10 km/ trận, thậm chí 4 tiền vệ và 2 cầu thủ chạy cánh của Atletico luôn chạy tới 12km /trận.

Thành công của Atletico dù họ luôn bán đi nhiều ngôi sao sau mỗi mùa giải là nhờ công lao của Simeone theo triết lý “chạy nhiều ra chiến thuật”. Các học trò của El Cholo không phải những cầu thủ giỏi nhất nhưng họ là những người cần cù nhất. Chạy để cướp bóng, chạy để phản công, chạy để thu hẹp không gian của đối phương là tất cả những gì mà Simeone yêu cầu với các cầu thủ. Đó là lý do mà chúng ta thấy chiến lược gia 45 luôn gào thét liên tục ở ngoài đường pitch để thúc các học trò tiến lên. Triết lý đó của Simeone cho đến giờ vẫn đúng. Atletico 3 lần vào bán kết Champions League trong 4 mùa giải gần đây, họ cũng đã vô địch La Liga. Đáng nể hơn, nửa đỏ trắng thành Madrid là đội bóng duy nhất có thể khiến 3 gã khổng lồ của châu Âu phải khiếp sợ là Barca, Real và Bayern.

Trước trận bán kết Bayern vs Atletico vào ngày mai, chắc chắn Simeone sẽ lại đưa thứ bóng đá đầy thể lực và tính chiến đấu tới xứ Bavaria. El Cholo là người chứng minh hiệu quả nhất cho triết lý “chiến thuật bóng đá thuộc về người không có bóng”. Rojiblancos không bao giờ đề cao việc kiểm soát bóng. Họ luôn trong tư thế sẵn sàng nhường sự chủ động cho đối thủ. Bởi công việc quan trọng nhất là phòng ngự thì cách áp sát liên tục của Atletico vô cùng hiệu quả. Ở khâu ghi bàn thì rõ ràng các pha phản công khi đối thủ bị mất bóng có nhiều cơ hội chọc thủng lưới đối thủ hơn là tấn công áp đặt. Rõ ràng với thầy trò HLV Simeone thì cách di chuyển còn quan trọng hơn cả kỹ năng chơi bóng, đó là lý do giải thích cho việc họ sẵn sàng bán đi mọi ngôi sao nhưng sức mạnh thì gần như không đổi.

Nếu Atletico đề cao cách di chuyển thì Bayern cũng vậy nhưng ở phạm trù khác. Dưới thời của Guardiola, Hùm xám vẫn xây dựng lối chơi dựa trên nền tảng Tiki-Taka nhưng biến ảo hơn. Robben và các đồng đội không chạy “hùng hục” như Rojiblancos mà họ di chuyển dựa trên đầu óc và cách sắp xếp của Pep. Sơ đồ chiến thuật của nhà ĐKVĐ Bundesliga là 4-1-4-1 nhưng sẽ thật thiếu khôn ngoan nếu dựa vào đó để khắc chế họ. Các cầu thủ Bayern đã được Guardiola uốn nắn suốt 3 năm nay về cách gọi là cách di chuyển và biến đổi lối chơi. Ngay trong 1 trận đấu, tùy diễn biến và đối thủ thì đội chủ sân Alliaz Arena có thể luân phiên thay đổi cách vận hành 4-1-4-1, 3-4-3, 3-6-1, 2-5-3…

Không đơn giản là cách xoay chuyển sơ đồ mà sự di chuyển của các cầu thủ Bayern cũng khiến các đối thủ rất khó để chống đỡ. Cặp hậu vệ cánh Lahm và Alaba có thể dâng lên thi đấu như những tiền vệ khi cần, thậm chí cầu thủ người Áo đôi khi đá như tiền đạo cánh. Lewandowski đá cao nhất nhưng không phải người dứt điểm nhiều nhất mà đó là Muller. Vidal cũng có thể xuất hiện như một tiền đạo ảo khi cần. Costa và Robben liên tục đảo cánh cho nhau, họ có thể xộc vào vòng cấm như một tiền đạo hoặc chỉ chồng biên như một tiền vệ tùy theo các phòng ngự của đối thủ. Alonso liên tục di chuyển giữa hai khu vực tiền vệ phòng ngự và trung vệ để gia tăng sự chắc chắn cho đội nhà.

Một bên là chú trọng số lượng, chạy nhiều ra chiến thuật, còn một bên là chú trọng chất lượng, thay đổi cách vận hành liên tục để đánh lừa đối thủ. Rõ ràng trận đấu Bayern vs Atletico vào đêm nay sẽ thật sự là màn đối đầu vô cùng đáng xem. Nơi mà ở đó, Simeone và Guardiola đã đưa yếu tố tưởng như chỉ là thứ yếu trong bóng đá là chạy lên một tầm cao mới đầy nghệ thuật.

Doãn Công