Arsenal cần số 9 ảo, nhưng lại chơi với tiền đạo cắm trước Man Utd

Sự khác biệt giữa một “số 9 ảo” và một “tiền đạo trung tâm tạm thời” là gì?

Chẳng có quy tắc rõ ràng nào trong phép so sánh này cả và đôi khi, sự khác biệt giữa hai khái niệm đó nhỏ tới mức rất khó để nhận thấy. Nhưng nếu nhất định phải đưa ra một nhận định khắt khe, chi li để phân tách rạch ròi chúng, thì sẽ là thế này: Số 9 ảo không chỉ đơn thuần là lắp một cầu thủ nào đó không thuộc “chuyên ngành” tiền đạo trung tâm vào vị trí ấy – còn “tiền đạo trung tâm tạm thời” thì đúng là vậy. Về mặt lý thuyết, số 9 ảo tuy đá trung phong nhưng thực tế thì lại chủ yếu lui xuống và chơi như một tiền vệ thay vì tiền đạo.

Một ví dụ tiêu biểu cho sự khác biệt này chính là tình trạng vừa qua của Arsenal, đội bóng trong những tuần gần đây đã phải thi đấu mà không có sự phục vụ của Gabriel Jesus hoặc Kai Havertz – và thậm chí là cả cặp tiền đạo cánh số một của họ, Bukayo Saka và Gabriel Martinelli. Do đó, không có gì bất ngờ khi họ tỏ ra chật vật thấy rõ ở khu vực 1/3 cuối sân đối thủ mặc dù mới giành chiến thắng huỷ diệt 7-1 trước PSV hồi giữa tuần trước.

Mikel Arteta đã tìm đến phương án lắp Mikel Merino vào vị trí tiền đạo trung tâm. Cầu thủ người Tây Ban Nha vốn đã chứng minh được mình là một kế hoạch B hữu ích khi ghi 2 bàn thắng muộn trong chiến thắng 2-0 trước Leicester, và cũng đã có 1 pha lập công trong trận đại thắng PSV nữa. Merino quả thật là một sự lựa chọn thú vị cho hàng tiền đạo. Với tư cách một tiền vệ nổi danh một phần là nhờ khuynh hướng thường xuyên xâm nhập vòng cấm và khả năng không chiến, cách chơi của anh ở vị trí tiền đạo trông giống với một “trung phong tạm thời” hơn là một “số 9 ảo” – về cơ bản, anh đã “sắm vai” một tiền đạo mục tiêu khi đảm nhận vị trí số 9 của The Gunners. Và đây chính là một phần vấn đề của Arsenal trước Manchester United, đội bóng đã có lần đầu tiên tung ra sân bộ ba trung vệ Matthijs de Ligt, Victor Lindelof và Leny Yoro.

Trước tiên, hãy tua ngược thời gian quay lại với chiến thắng 3-1 của Brighton & Hove Albion ở Old Trafford vào tháng 1. Có thể nói đây chính là trận đấu mà những vấn đề trong hệ thống 3-4-3 yêu thích của Ruben  Amorim thực sự bị một HLV đối thủ vạch trần, phơi bày một cách trần trụi nhất. Trên lý thuyết, HLV trưởng Fabian Hurzeler của Brighton đã triển khai 2 tiền đạo trung tâm và 2 cầu thủ tấn công cánh. Nhưng trên thực tế, 2 tiền đạo Danny Welbeck và Joao Pedro lại chủ yếu đá lùi sâu, về cơ bản là hoạt động ở đỉnh tuyến giữa của Brighton, điều đó có nghĩa là các trung vệ của Man United chẳng có ai để theo kèm cả. Trong khi đó, 2 cầu thủ chạy cánh của Brighton là Kaoru Mitoma và Yankuba Minteh lại chơi rất cao phía sau hai wingback của Man United.

Bàn mở tỷ số của Brighton là một minh chứng hoàn hảo về sự hiệu quả của trận pháp mà họ sử dụng – Yoro và De Ligt bị hút dâng lên trên bởi Joao Pedro và Welbeck, làm rối loạn tính tổ chức của hàng thủ Man United, và Mitoma thoát ra phía sau họ, đón lấy một đường chuyền dài, rồi căng ngang cho Minteh đệm bóng vào lưới.

Chúng ta cũng có thể tìm thấy những ví dụ khác về sự mong manh dễ vỡ của Man United trước những đường bóng bổng - chẳng hạn như trong hiệp một của trận thua 2-0 trên sân nhà trước Newcastle United ngay sau Giáng Sinh. Nhưng xét riêng về việc vạch trần các điểm yếu trong hệ thống của Amorim, thì thi đấu mà không có ai chơi tiền đạo trung tâm sẽ là một cách thức rất hữu dụng.

Vậy nên cuộc đối đầu với Man United vừa qua đáng lẽ ra phải là một trận đấu mà việc Arsenal không còn bất kỳ một tiền đạo trung tâm thực thụ nào lành lặn sẽ không phải là một vấn đề. Những khoảnh khắc sáng sủa nhất của họ xét về việc phối hợp tổ chức tấn công đã diễn ra khi Merino hoạt động giữa 2 tuyến tiền vệ và hậu vệ của đối thủ thay vì ở vị trí tiền đạo cắm.

Trong tình huống dưới đây, Merino nhận bóng trước Lindelof, rê dắt lui xuống rồi tung ra một đường chuyền đưa quả bóng ra phía sau hàng thủ Man United sau khi bay cắt mặt trung vệ người Thuỵ Điển, người vẫn đang đổ dồn sự chú ý vào Merino và chẳng nắm được sau lưng mình có những mối nguy nào. Đáng tiếc là Declan Rice tuy đã có một pha di chuyển không bóng đáng khen nhưng lại chẳng thể kiểm soát tốt đường chuyền của người đồng đội Tây Ban Nha.

Dưới đây là một tình huống tấn công đầy tiềm năng khác mà Arsenal có được trước Man United. Merino một lần nữa chiếm lĩnh một vị trí thiên về hướng tiền vệ tấn công thay vì tiền đạo trung tâm, đồng thời lôi kéo Lindelof rời bỏ phòng tuyến 5 người của Man United để bám theo anh. Điều này đã tạo ra một khoảng trống nguy hiểm, và Riccardo Calafiori chính là người khai thác nó với một pha tăng tốc hướng ra phía sau hàng thủ Man United từ vị trí hậu vệ cánh trái. Thật không may, Martin Odegaard đã không nhận thấy động thái đó của ngôi sao người Italy.

Và Merino cũng tỏ ra rất hữu ích trong việc hỗ trợ The Gunners bẻ gãy các nỗ lực pressing tầm cao của Man United khi lùi sâu tạo thế áp đảo quân số ở khu vực giữa sân. Trong ví dụ dưới đây, David Raya trong tình thế bị pressing đã tung ra một đường chọc khe đơn giản đưa quả bóng lên khu trung tuyến, tới chân Merino, sau đó anh tự mình dẫn bóng hết một nửa chiều dài sân đấu để đưa nó hướng tới khung thành Man United.

Trong khi đó, cú dứt điểm duy nhất của Merino trong trận đấu này đã đến từ một tình huống mà ngôi sao người Tây Ban Nha bất ngờ xuất hiện ở vị trí tiền đạo trung tâm – giống như khi anh được đá tiền vệ - thay vì đảm nhận nó ngay từ đầu.

Nhưng Arsenal lại không duy trì công thức đầy tiềm năng đó. Tất nhiên, Merino cần phải chơi thật linh hoạt về vai trò, vị trí để tránh bị Man United bắt bài, nhưng chúng ta chẳng thể quá kỳ vọng anh có thể làm nên chuyện trong những pha bóng như thế này — tại vị trí tiền đạo cắm, cố đón lấy một cú phất dài vượt tuyến ra phía sau hàng thủ đối phương trong khi bị kèm sát bởi 1 hậu vệ và 2 cầu thủ Man United khác cũng ở gần bên.

Vậy Arsenal nên làm gì thay vào đó?

Trong tình huống dưới đây, Merino đang ở đường biên cánh phải sau khi dạt sang đó để tham gia một tình huống ném biên, rồi tiếp tục ở lại đó để phối hợp bật nhả với người ném biên, Jurrien Timber. Điều đó đồng nghĩa rằng lúc này The Gunners đã tạm thời tạo thành một trung tuyến hình kim cương, với Thomas Partey đá thấp nhất, Merino ở bên phải, Rice ở bên trái, còn người đá cao nhất là Odegaard. Và thế là Man United đã có lần đầu tiên trong trận đấu này tỏ ra lúng túng trong việc dàn xếp kèm người ở khu trung tuyến.

Lindelof, vì đã quen với việc theo kèm sát sao Merino, đã chỉ tay vào Odegaard để kêu gọi các đồng đội “chăm sóc” tiền vệ này, rồi vung hai tay tỏ ra bực tức khi ngôi sao người Na Uy có thể thoải mái nhận bóng mà không phải chịu chút áp lực nào. Công bằng mà nói, đáng lẽ ra Odegaard đã có thể xử lý táo bạo hơn sau khi nhận bóng trong tình huống này thay vì xoay người xuống phía dưới sân đấu. Nhưng hàng tiền vệ 4 người tạm thời của Arsenal đã thực sự khiến đối thủ bối rối.

Tuy nhiên, trong phần lớn trận đấu The Gunners lại tạo điều kiện cho Lindelof và các cầu thủ phòng ngự khác của Man United được dễ thở. Merino có lý khi chiến lĩnh vị trí tiền đạo trung tâm lúc bóng ở hai cánh, bởi vì anh rất giỏi không chiến. Tuy nhiên khi Arsenal triển khai tấn công ở trung lộ và Merino vẫn cứ đá trung phong, các hậu vệ đội chủ nhà lại chẳng gặp phải khó khăn gì - tiền vệ người Tây Ban Nha không quen và không giỏi thực hiện các pha đột phá ra phía sau hàng thủ đối phương.

Nhưng chúng có thể đến từ những người khác nếu Arsenal thiết kế một trận pháp tạo điều kiện để họ làm vậy. Và sau đây là một ví dụ điển hình về việc Merino có thể khiến khung thành Man United gặp sóng gió nếu anh lùi sâu từ vị trí số 9.

William Saliba phất bóng qua đầu Lindelof, đưa nó ra phía sau hàng thủ đội chủ nhà cho Rice đón lấy. Nhiệm vụ chính của Lindelof là kèm chặt Merino, nhưng bởi vì tiền vệ người Tây Ban Nha đang “cắm” y nguyên ở vị trí tiền đạo trung tâm, Lindelof có thể cùng lúc làm cả 2 việc – anh vừa có thể để mắt theo dõi Merino, vừa lui về và giành chiến thắng trong pha tranh chấp không chiến với Rice. Nếu Merino lui xuống và kéo Lindelof dâng lên – giống như trong tình huống chạy chỗ không bóng của Calafiori đã đề cập trong bài - khả năng Rice nhận được đường chuyền của Saliba sẽ cao hơn rất nhiều, hoặc ít nhất là buộc De Ligt phải lao tới bọc lót.

Sẽ hoàn toàn vô ích, vô nghĩa khi đi đổ lỗi cho Merino, người đã chơi rất nỗ lực trước 3 trung vệ đối thủ, và có vẻ sẽ hơi quá khắt khe khi chỉ trích hàng công của Arsenal là yếu kém sau 1 chiến thắng đậm vào giữa tuần trước.

Nhưng quả thực là họ cần một trận pháp khó lường hơn, linh hoạt hơn trước hàng thủ dễ bị rối loạn của Man United. Tại Old Trafford, Arsenal cần một số 9 ảo, không phải một tiền đạo cắm tạm thời.

Theo Michael Cox, The Athletic