Chiến thắng 3-0 trước Thổ Nhĩ Kỳ đã giúp thầy trò HLV Vicente del Bosque phần nào xua tan đi những hoài nghi từ phía dư luận. Tất nhiên, cũng cần phải thừa nhận rằng lối chơi của ĐT Tây Ban Nha đã bắt đầu xuất hiện nhiều khác biệt đáng kể, qua đó được vận hành một cách ổn định và hiệu quả hơn. Điều này hoàn toàn có thể trở thành yếu tố giúp cho những nhà ĐKVĐ châu Âu tiến xa tại VCK EURO 2016 lần này.
NGƯỜI THỔ VÀ BỨC TƯỜNG TRUNG TUYẾN
Không có gì bất ngờ khi Tây Ban Nha là đội chiếm thế chủ động sau tiếng còi khai cuộc. Bằng một hàng tiền vệ giàu kỹ thuật và cơ động, La Roja nhanh chóng giành quyền kiểm soát bóng đồng thời liên tục gây sức ép lên phần sân đối phương. Như thường lệ, HLV Del Bosque vẫn quyết định sử dụng sơ đồ chiến thuật 4-3-3 và không thay đổi bất kỳ vị trí nào so với trận thắng 1-0 trước CH Czech ở ngày ra quân. Trên hàng công, một lần nữa cái tên Nolito lại được tin tưởng thay vì Pedro Rodriguez, bất chấp việc tiền đạo bên phía Chelsea là một “công thần” nhiều kinh nghiệm hơn. Ngoài ra, Cesc Fabregas mặc dù đang phải chịu khá nhiều chỉ trích sau màn trình diễn thiếu thuyết phục cách đây không lâu nhưng vẫn được góp mặt ngay từ đội hình xuất phát.
Về phần Thổ Nhĩ Kỳ, tiền vệ tổ chức Nurin Sahin vẫn tiếp tục phải ngồi trên băng ghế dự bị, qua đó nhường chỗ cho một tuyến giữa “cơ bắp” và giàu tính chiến đấu hơn, bao gồm Ozan Tufan, Oguzhan Ozyakup và mỏ neo Selcuk Inan. Điểm khác biệt so với thất bại 0-1 trước Croatia ở lượt trận đầu tiên, chính là việc HLV Fatih Terim đã yêu cầu các học trò chơi cẩn trọng và chắc chắn hơn. Đây cũng chính là lý do khiến vị chiến lược gia 62 tuổi này quyết định lựa chọn Burak Yilmaz đá chính trên hàng công thay thế cho Cenk Tosun, bởi cựu chân sút Galatasaray là mẫu tiền đạo sở hữu tốc độ cũng như khả năng bứt phá mạnh mẽ hơn.
| Thổ Nhĩ Kỳ và “bức tường” phòng ngự |
Dễ dàng nhận thấy, khả năng tranh chấp hết sức tích cực đồng thời duy trì cự ly đội hình tương đối tốt của bộ ba tiền vệ Tufan-Ozyakup-Inan với hàng phòng ngự phía sau đã khiến cho các cầu thủ Tây Ban Nha gặp nhiều rất khó khăn trong nhiệm vụ tìm kiếm không gian, đặc biệt là ở khu vực trung tuyến. Cụ thể, mỗi khi Fabregas hoặc Iniesta, những tiền vệ trung tâm bên phía Bò tót cầm bóng, ngay lập tức họ sẽ phải chịu áp lực từ phía Ozyakup và Tufan. Trong trường hợp một trong hai ngôi sao bên phía nhà ĐKVĐ châu Âu chủ động lùi sâu về phần sân nhà, tuyến giữa Thổ Nhĩ Kỳ cũng không vội vàng dâng cao. Thay vào đó, cả Ozyakup lẫn Tufan đều cố gắng giữ vững vị trí, qua đó nhằm mục đích bao quát một phạm vi phòng thủ có phần định hướng hơn.
Vai trò của tiền vệ mỏ neo Inan trong hệ thống cũng là hết sức quan trọng. Mặc dù không chịu trách nhiệm theo kèm bất kỳ một cá nhân cụ thể nào nhưng Inan sẽ phải giải quyết mọi vấn đề phát sinh nếu như xuất hiện một cầu thủ Tây Ban Nha xâm nhập vào khối phòng ngự. Trong trường hợp Alvaro Morata hoặc David Silva bất ngờ di chuyển lùi sâu hoặc bó vào khu vực trung lộ, đương nhiên Inan cũng là người giữ trách nhiệm ngăn chặn những cái tên này gây nguy hiểm cho khung thành đội nhà.
TÂY BAN NHA MẤT CÂN BẰNG
TÂY BAN NHA MẤT CÂN BẰNG
Trên lý thuyết, với Fabregas, Iniesta và Sergio Busquets cùng xuất phát ở hàng tiền vệ, đội bóng của HLV Del Bosque lẽ ra phải có thừa khả năng duy trì sự liên kết giữa các tuyến. Thế nhưng, trong một ngày mà Iniesta và Fabgreas thường xuyên hoán đổi vị trí cho nhau, đội hình Tây Ban Nha cũng xuất hiện nhiều dấu hiệu rời rạc. Theo đó, việc ngôi sao đang khoác áo Chelsea liên tục chủ động di chuyển vào khu vực “half-space trái” đã khiến Iniesta phải dạt cánh hoặc lùi sâu nhiều hơn. Cộng thêm sự xuất hiện của Jordi Alba và Nolito hoạt động khá thấp, nhà ĐKVĐ châu Âu gần như rơi vào trạng thái “quá tải” bên hành lang cánh trái. Hệ quả, điều này cũng giúp cho khối phòng ngự của Thổ Nhĩ Kỳ dễ dàng khóa chặt được các khoảng không gian xung quanh khu vực 16m50.
| Cánh phải của Tây Ban Nha gặp khó khăn do tình trạng “overload” bên phía đối diện |
Trong trường hợp người Tây Ban Nha bất ngờ chuyển hướng tấn công, cụ thể là giải pháp đưa bóng thật nhanh sang phía đối diện cho Juanfran và David Silva, bộ đôi này cũng không hề nhận được sự hỗ trợ cần thiết từ phía hàng tiền vệ. Không ít thời điểm, do cả Iniesta lẫn Fabreas đều hoạt động quá lệch về biên trái, chính Busquets đã phải dâng cao để tìm kiếm sự tương tác đồng thời làm nhiệm vụ thu hồi bóng, hỗ trợ trực tiếp cho Silva và Juanfran. Mặt khác, cũng cần phải nói thêm rằng cả hai tiền vệ cánh bên phía Thổ Nhĩ Kỳ là Turan và Calhanoglu đã cực kỳ chịu khó lùi về tranh chấp bóng, thậm chí sẵn sàng di chuyển xuống tận đường biên ngang để theo kèm Juanfran và Alba. Chính bởi vậy mà không ít thời điểm, thầy trò HLV Terim gần như vận hành với đội hình… 6-3-1, tương đối trống trải ở giữa sân. Tuy nhiên, việc tổ chức thiếu cân bằng ở khu vực trung tuyến đã phần nào khiến cho ĐT Tây Ban Nha không thể khai thác được trọn vẹn các khoảng trống cần thiết, qua đó rơi vào trạng thái bế tắc trong hơn nửa hiệp thi đấu thứ nhất.
KHÁC BIỆT TỪ NOLITO
Không phải mẫu tiền đạo bám biên thuần túy giống như Pedro, cá nhân Nolito là mẫu cầu thủ có xu hướng hoạt động bao quát và linh hoạt hơn. Khác hẳn với màn trình diễn nhạt nhòa trong trận thắng 1-0 trước CH Czech, gần như bị “nhốt chặt” bên hàng lang cánh, Nolito ở trận gặp Thổ Nhĩ Kỳ đã chủ động di chuyển thường xuyên vào khu vực “half-space” đồng thời trở thành mắt xích trực tiếp gây rối loạn cho hàng tiền vệ đội bóng vùng Tiểu Á. Về mặt lý thuyết, ngôi sao thuộc biên chế Celta Vigo không hề sở hữu các kỹ năng định hướng và tổ chức tốt như Silva bên phía đối diện. Thế nhưng, cách thức tiếp cận khung thành đối phương của Nolito lại trực diện hơn rất nhiều.
| Nolito di chuyển linh hoạt tạo khoảng trống để Alba xâm nhập |
Chính sự cơ động tuyệt vời của cầu thủ mang áo số 22 này trong việc kéo dãn hậu vệ cánh Gokhan Gonul khỏi hành lang trái đã dẫn tới việc Alba được thoải mái dâng cao như một “hậu vệ cánh” và liên tục khoét sâu vào những lổ hổng bên phía hàng phòng ngự Thổ Nhĩ Kỳ. Minh chứng tiêu biểu nhất, không gì khác chính là bàn thắng thứ 3 của thầy trò HLV Del Bosque, sau khi Nolito thu hút sự chú ý của Gonul, tạo điều kiện để Iniesta chọc khe tinh tế cho Alba thoát xuống kiến tạo giúp Morata đệm bóng cận thành chuẩn xác. Trước đó, xuất phát từ một tình huống di chuyển vào khu vực “half-space” ở hiệp một, ngôi sao 29 tuổi cũng là người nhanh chân thực hiện đường chuyền thuận lợi để Morata đánh đầu khai thông thế bế tắc cho những nhà ĐKVĐ châu Âu. Đáng chú ý, Nolito cũng là cầu thủ thực hiện nhiều đường chuyền nguy hiểm nhất bên phía Tây Ban Nha trong trận này (4 lần).
VAI TRÒ CỦA "SỐ 9" MORATA
Thực tế cho thấy, sau khi có được bàn dẫn trước, Tây Ban Nha đã không còn phải chịu nhiều sức ép tìm kiếm không gian trước hệ thống phòng ngự hai tầng của người Thổ. Mặt khác, việc thầy trò HLV Terim bắt buộc phải dâng cao để tìm kiếm bàn gỡ cũng giúp cho đội bóng đến từ bán đảo Iberia dễ dàng triển khai tấn công theo trục dọc, bởi lúc này giữa các tuyến bên phía Thổ Nhĩ Kỳ đã xuất hiện khoảng cách tương đối lớn. Trong một thế trận như vậy, sự xuất hiện của một trung phong cắm thực thụ như Morata chính là chìa khóa vô cùng quan trọng giúp La Roja gây sức ép thường trực lên hàng phòng ngự đối phương, qua đó khiến đội hình Thổ Nhĩ Kỳ càng bị kéo dãn và chia cắt mạnh hơn nữa. Xuất phát từ một tình huống phối hợp trung lộ, Fabregas đã thực hiện pha chọc khe bổng tương đối khó chịu dẫn đến sai lầm của trung vệ Topal, tạo điều kiện cho Nolito thoát xuống nâng tỷ số lên 2-0.
VAI TRÒ CỦA "SỐ 9" MORATA
Thực tế cho thấy, sau khi có được bàn dẫn trước, Tây Ban Nha đã không còn phải chịu nhiều sức ép tìm kiếm không gian trước hệ thống phòng ngự hai tầng của người Thổ. Mặt khác, việc thầy trò HLV Terim bắt buộc phải dâng cao để tìm kiếm bàn gỡ cũng giúp cho đội bóng đến từ bán đảo Iberia dễ dàng triển khai tấn công theo trục dọc, bởi lúc này giữa các tuyến bên phía Thổ Nhĩ Kỳ đã xuất hiện khoảng cách tương đối lớn. Trong một thế trận như vậy, sự xuất hiện của một trung phong cắm thực thụ như Morata chính là chìa khóa vô cùng quan trọng giúp La Roja gây sức ép thường trực lên hàng phòng ngự đối phương, qua đó khiến đội hình Thổ Nhĩ Kỳ càng bị kéo dãn và chia cắt mạnh hơn nữa. Xuất phát từ một tình huống phối hợp trung lộ, Fabregas đã thực hiện pha chọc khe bổng tương đối khó chịu dẫn đến sai lầm của trung vệ Topal, tạo điều kiện cho Nolito thoát xuống nâng tỷ số lên 2-0.
| Bản đồ nhiệt thể hiện phạm vi hoạt động của Morata |
Thật khó để đánh giá chính xác Morata và Nolito, ai là người chơi xuất sắc hơn trong trận đấu này. Tuy nhiên, xét trên một khía cạnh tổng thể, rõ ràng cả hai cầu thủ này đều đang đóng góp hết sức tích cực vào hệ thống chiến thuật “nửa mới nửa cũ” của ĐT Tây Ban Nha. Trải qua giai đoạn thành công tột đỉnh cùng triết lý tiqui-taka, không ai phủ nhận rằng Bò tót vẫn phải vận hành dựa trên những nền tảng cũ, thế nhưng đã đến lúc thầy trò HLV Del Bosque cần phải sớm thay đổi để thích nghi với xu thế chung của bóng đá hiện đại. Một La Roja trực diện, tốc độ và hiệu quả hơn trong những tình huống tấn công chắc chắn sẽ là nỗi ác mộng của cả châu Âu.
| ► Xem thêm KQ TBN và bảng xếp hạng bóng đá Tây Ban Nha mới nhất. |
OLE (TTVN)