Trong vài năm qua, chiến thuật bóng đá cũng phát triển theo xu hướng chú trọng kỹ năng xây dựng cách chơi hơn là phá lối chơi. Các đội bóng thích dâng cao đội hình và cố gắng ghi bàn bằng những bài tấn công nhanh nhiều hơn. Điều này có nghĩa là một trung vệ có khả năng giữ bóng và không hoảng sợ dưới áp lực của hai hoặc ba tiền đạo áp sát trở nên quan trọng hơn một trung vệ giỏi đánh đầu và xoạc bóng, những kỹ năng ngày càng ít được sử dụng.
Đỉnh cao của lối chơi này là chiến thuật của đội tuyển TBN và CLB Barcelona : Họ phòng thủ và tránh bàn thua bằng việc triệt tiêu tối đa quyền sở hữu bóng của đối phương. Sự thay đổi về luật việt vị đã mở rộng phạm vi chơi bóng và qua đó mở rộng các ý tưởng tấn công, cho phép các cầu thủ tấn công nhỏ bé và kỹ thuật, những người bị cho là đã “tuyệt chủng” vào đầu thế kỷ mới, có đất dụng võ trở lại.
| Những tiền vệ giàu kỹ thuật, đặc biệt là kỹ năng chuyền bóng, như Xavi (phải) và Iniesta (trái) mới thực sự là chìa khóa thành công trong bóng đá hiện đại |
Sir Alex Ferguson, trong một bài trả lời phỏng vấn vào tháng Năm năm nay, đã bày tỏ ý kiến khi được hỏi rằng liệu ông có thể nghĩ đến việc mua một tiền vệ giữ nhịp trong mùa Hè: “Nếu bạn cần một ví dụ, thì Cesc Fabregas từng là một trong những tiền vệ tốt nhất tại Anh trong 5 năm qua, nhưng cậu ta không phải là một cầu thủ lớn và tiền vệ giữ nhịp. Anh ta là một cầu thủ tấn công. Xavi và Iniesta là những cầu thủ nhỏ bé, nhưng bạn cũng không thể gọi họ là các tiền vệ giữ nhịp. Tôi không nghĩ rằng chúng tôi có một cầu thủ giữ nhịp từ khi tôi có mặt ở đây. Chúng tôi chưa bao giờ sở hữu một cầu thủ giữ nhịp. Chúng tôi đã cố gắng trao vai trò đó cho Roy Kean, nhưng cậu ta không bao giờ có thể đảm nhiệm nó. 25 năm không có tiền vệ giữ nhịp rồi, vậy thì tại sao bây giờ chúng tôi phải nghĩ đến vị trí này ?”
Câu trả lời có chút không trung thực : M.U có thể không sở hữu một cầu thủ giữ nhịp dạng Claude Makelele, chơi ở ngay phía trên bộ tứ vệ, nhưng với Roy Keane, Paul Ince, Nicky Butt và Bryan Robson, họ đã xây dựng lịch sử dựa trên các tiền vệ thu hồi bóng (ball-winner). Nhưng hiện tại, ngay cả khi vẫn còn sở hữu một cầu thủ thu hồi bóng tốt là Darren Fletcher, thì lối chơi của M.U cũng chú trọng hơn đến những đường chuyền và phòng ngự bằng phán đoán, hơn là sử dụng cơ bắp để giành lại bóng bằng mọi giá.
Xu hướng này đang trở nên phổ biến tại các đội bóng hàng đầu Premier League. Chelsea bây giờ chơi với ba cầu thủ hộ công nhỏ bé và giàu kỹ thuật, được hỗ trợ bởi các hậu vệ cánh tích cực dâng cao. Việc bán đi Nigel De Jong, và manh nha ý tưởng quay lại chơi với ba trung vệ cho thấy rằng Manchester City đang cố gắng phát triển tối đa lối chơi chú trọng quyền kiểm soát bóng. Tỉ lệ cầm bóng trung bình của các đội đang dẫn đầu ở 5 giải VĐQG hàng đầu châu Âu là xấp xỉ 65%.
Bóng đá bây giờ không còn là cuộc chiến của sức mạnh, mà là của kỹ năng.
(Theo Thể Thao Văn Hoá)