(Bongda24h) – Euro 1960 được tổ chức để vinh danh Henry Delunay người đã có sáng kiến tổ chức giải đấu mà cho đến ngày hôm nay trở thành một ngày hội thực sự của những người yêu bóng đá.
Sau khi Jules Rimet đề nghị tổ chức giải vô địch bóng đá thế giới vào giữa thập kỷ 20, đồng nghiệp, đồng hương của ông là Henry Delaunay cũng đưa ra ý tưởng về một giải VĐ châu Âu dành riêng cho các đội tuyển QG. Tuy nhiên, trong suốt 28 năm trời, ý tưởng tốt đẹp của Henri Delaunay, vẫn chỉ là một dự án nằm im trong hồ sơ bởi FIFA khi ấy đang chuẩn bị cho World Cup đầu tiên (năm 1930 ở Uruguay) tỏ ra không có thiện cảm với cái dự án EURO này.
Phải đợi tới năm 1955ý tưởng EURO mới được xem xét một cách nghiêm túc và được thực hiện. Tuy nhiên, một số LĐBĐ ở châu Âu hồi ấy đã tỏ thái độ ngần ngại. Người Anh, người Đức, thậm chí cả người Italia từ chối dấn thân vào cuộc phiêu lưu mới của châu lục. Ngoài nước Pháp, đương nhiên là ủng hộ sáng kiến của mình, có Tây Ban Nha và nhất là các nước Đông Âu chấp nhận thách thức mới đó. Ngày 6/8/1958, UEFA tổ chức lễ bốc thăm cho Cup châu Âu lần đầu tiên. Chỉ có 17 đội bóng tham dự, vắng mặt nhiều cường quốc bóng đá như Tây Đức, Hà Lan, Italia và toàn bộ các đội bóng thuộc Vương quốc Anh. Để tưởng nhớ công lao của Henry Delaunay, giải đấu này được mang tên ông.
| Đội trưởng ĐT Liên Xô, Igor Netto nâng cao chiếc Cúp vô địch mang tên Henri Delaunay sau chiến thắng 2-1 trước Nam Tư ở trận CK |
Pháp là nước chủ nhà đầu tiên của giải đấu với thể thức thi đấu ban đầu là đấu loại trực tiếp, 4 đội cuối cùng tập trung về nước chủ nhà (Pháp) đấu 2 trận bán kết, tranh hạng 3 và chung kết.
Trận đấu đầu tiên đã diễn ra ngày 29/9/1958, trước 100.572 khán giả ngồi chật cứng SVĐ Lenin, thủ đô Moscow, Liên Xô đã đánh bại Hungary 3-1. Anatoli Ilyia (Liên Xô) trở thành cầu thủ ghi bàn thắng đầu tiên trong lịch sử các vòng chung kết Euro. Tại vòng tứ kết, do “chiến tranh lạnh” Tây Ban Nha của độc tài Franco đã không chấp nhận cho ĐT Liên Xô tới nước mình thi đấu và UEFA quyết định xử cho Liên Xô thắng 3-0!
Ở vòng bán kết, Liên Xô nhấn chìm Tiệp Khắc tới 3-0, nhưng nhắc tới trận đấu này, người ta lại nhớ nhiều tới những pha cứu thua khó tin của thủ thành tài năng Lev Yashin.. Ngày 6/7/1960, trên sân Công viên các Hoàng tử (cũ) đội tuyển Pháp thiếu vắng 2 trụ cột trên hàng công là Fontaine và Raymond Kopa sau 1 giờ thi đấu đã dẫn điểm đội Nam Tư tới 4-2 và có vẻ ung dung đi tới trận chung kết. Nhưng trong vòng 30 phút cuối, người Nam Tư đã lội ngược dòng một cách ngoạn mục với tỉ số 5-4!
Ngày 10/7 ở Paris, trận chung kết EURO đầu tiên giữa Liên Xô và Nam Tư. Đội Nam Tư đã rất nhanh chóng làm chủ trận đấu. Nếu không có Lev Yachine tuyệt vời, hẳn đội Liên Xô đã gục ngã ngày trong hiệp một. Nhưng duy chỉ Milan Galic hạ được ''''Con nhện đen'''' (Biệt hiệu của thủ môn người Moskva trứ danh nhất thế giới này) vào phút thứ 41. Vào hiệp 2, đội Liên Xô bừng tỉnh và nhanh chóng gỡ hoà (phút 49) bằng bàn thắng của Matreveli. Và từ giờ phút đó, thế trận thuộc hẳn về đội quân Xô viết. Cho dù họ phải kiên trì chờ tới hiệp phụ mới đoạt được danh hiệu vô địch (phút 113): Nhận được đường chuyền bổng vào giữa sân của Meskhi, trung phong Ponedelnik đem thắng lợi về cho đội anh bằng một cú vôlê tuyệt hảo. Liên Xô đi vào lịch sử với tư cách đội đầu tiên giành chức vô địch Cựu lục địa. Tiệp Khắc giành HCĐ sau khi đánh bại đội tuyển Pháp đang rệu rã 2-0
Danh sách cầu thủ ghi bàn
5 bàn: Jean Vincent (Pháp) Just Fontaine (Pháp)
4 bàn: Galic(Nam Tư), Titus Bubernik (Tiệp Khắc)
3 bàn: Alfredo Di Stéfano (Tây Ban Nha) , Borivoje Kostić (Nam Tư), Erich Hof Áo, François Heutte (Pháp), Horst Nemec (Áo), Mário Coluna (Bồ Đào Nha), Valentin Ivanov (Liên Xô), Vlastimil Bubnik (Tiệp Khắc)
- Kim Phượng (tổng hợp)