Trong bóng đá cổ điển, hậu vệ có vai trò đơn điệu là cắm chốt ở phần sân nhà, ngăn cản không cho đối phương làm bàn. Sự hiện diện của họ trong trận đấu là rất dễ nhận ra, nhưng chủ yếu bị coi là những con người âm thầm không nổi danh. Người ta thường tụng ca các chân sút chứ hiếm khi tôn vinh hàng phòng ngự. Nhưng rồi, bóng đá thay đổi…
Những hậu vệ huyền thoại trên sân cỏ thế giới (Phần 1)
ĐT Chile (1964-1982)
Union La Calera (1964), Santiago Wanderers (1965-1966), Penarol (1967-1972), Internacional (1972-1976), Palestino (1977-1980), Ford Lauderdale Strikers (1981), Colo-Colo (1982)
Biệt danh là “Don Elias”, Figueroa chơi ở vị trí trung vệ nhưng tầm ảnh hưởng lại rộng khắp sân, đặc biệt trong vai trò thủ lĩnh đội bóng. Ông dẫn dắt Chile ở 3 kỳ World Cup liên tiếp từ 1966 và dù ĐT này không lần nào vượt qua vòng 1, ấn tượng nhất là Figueroa được bình chọn là “Hậu vệ hay nhất” của World Cup 1974. Danh hiệu đó đủ nói lên nhiều điều.
7. Gaetano Scirea
ĐT Italia (1972-1988)
Atalanta (1972-1974), Juventus (1974-1988)
Cũng là một hậu vệ thòng nhưng Scirea không có khuynh hướng tấn công như “Hoàng đế” Beckenbauer, cũng không quá chú trọng vào phòng ngự như Baresi. Ông là sự tổng hợp của cả hai phong cách trên, nhuần nhuyễn giữa khả năng bảo vệ khung thành nhà lẫn công phá khung thành đối phương. Scirea ghi tới 24 bàn trong thời gian khoác áo Juventus và 2 bàn cho ĐT Italia.
| Gaetano Scirea, libero huyền thoại của Juventus |
Nhưng điều đáng kể nhất, Scirea nổi tiếng khắp làng túc cầu thế giới về phong cách chơi đẹp, chưa bao giờ bị thẻ đỏ hay treo giò trong suốt sự nghiệp. Đó là một thành tích quá ấn tượng nếu căn cứ vào vai trò khó khăn mà Scirea giữ trên sân cỏ.
Scirea có ít danh hiệu tưởng thưởng cá nhân nhưng ai theo dõi lịch sử bóng đá cũng đều hiểu tầm quan trọng của ông với ĐT Italia và CLB. Ông đoạt 7 Scudetto cùng Juventus, 2 Cúp Italia, 1 Cúp UEFA, 1 Cúp C3, 1 Cúp C1. Bộ sưu tập này giúp Scirea gia nhập nhóm ít ỏi những cầu thủ đoạt mọi danh hiệu quốc nội và quốc tế ở cấp CLB. Ông cũng là nhà vô địch World Cup 1982.
Scirea chết bi thảm trong một tai nạn giao thông không lâu sau khi giải nghệ.
8. Franco Baresi
ĐT Italia (1977-1997)
AC Milan
| Baresi, chốt chặn thép của Milan |
Nói như vẫn không có nghĩa Baresi hiếm khi lên tấn công. Song, nổi bật nhất trong cách chơi của ông là phòng ngự và thu hồi bóng. Baresi có một sự nghiệp rực rỡ với Milan, đoạt 6 Scudetto, 3 Cúp C1 và 4 Siêu Cúp Italia. Trên đấu trường quốc tế, Baresi cũng có tên trong danh sách Thiên Thanh vô địch World Cup 1982 nhưng khi đó ở tuổi 22, ông là dự bị cho Scirea và không được sử dụng. Phải đến World Cup 1990, Baresi mới thực sự có chân ở ĐTQG. Ông là đội trưởng Thiên Thanh thua Brazil trong trận chung kết World Cup 1994 và chính là một trong những người đá hỏng ở loạt luân lưu (dù sau đó, Baresi không bị chỉ trích dữ dội như “tội đồ” Roberto Baggio).
Ảnh hưởng lớn nhất của Baresi với lịch sử hậu vệ được thể hiện qua người kế tục là Paolo Maldini, cũng có tên dưới đây.
9. Lothar Matthaus
ĐT Đức (1979-2000)
Borussa Monchengladbach (1979-1984), Bayern Munich (1984-1988, 1992-2000), Inter Milan (1988-1992), New York/New Jersey Metrostars (2000)
| Lothar Matthaus, libero lừng danh của Đức |
Nhưng không chỉ tấn công, Matthaus còn phòng ngự xuất sắc với nhiệm vụ thường xuyên là khóa ngôi sao hay nhất của đối phương. Ở World Cup 1986, trong trận chung kết, Matthaus đã chơi tuyệt hay trong khi ngăn cản “Cậu bé vàng” Diego Maradona không cho tỏa sáng. Dù Argentina sau đó vẫn thắng, Maradona đã thừa nhận rằng Matthaus chính là đối thủ hay nhất ông từng gặp.
Dù dừng bước trước vinh quang năm 1986 đó, Matthaus có nhiều dịp khác để ăn mừng. Ông đoạt 7 đĩa bạc Bundesliga (đều cùng Bayern Munich), 3 Cúp Đức, 1 Scudetto và 2 Cúp UEFA. Matthaus cũng được tôn vinh “Quả bóng Vàng” năm 1990 và “Cầu thủ xuất sắc nhất thế giới” của FIFA năm 1991. Ông dẫn dắt Tây Đức vô địch World Cup 1990. Cộng thêm chức vô địch EURO 1980, Matthaus có mọi danh hiệu quốc nội và quốc tế, ngoại trừ Cúp C1/Champions League. Đó là sự kém hoàn hảo một cách thiếu may mắn khi 2 lần, Matthaus thua trong các trận chung kết Cúp C1/Champions League (trước Porto năm 1987 và trước M.U năm 1999). Dù sao, vinh quang và thành tựu của ông cũng khiến mọi cầu thủ khác phải ghen tị.
10. Paolo Maldini
ĐT Italia (1984-)
AC Milan
| Maldini, cây trường sinh của Milan |
Công việc lau chùi những chiếc cúp đoạt được chắc hẳn làm Maldini phải mất nhiều sức lực. Huyền thoại vẫn đang thi đấu này có 7 Scudetto, 1 Coppa Italia, 4 Siêu Cúp Italia, 5 Champions League, 1 World Club Championship. Năm 1994, Maldini trở thành hậu vệ đầu tiên được nhận danh hiệu “Cầu thủ xuất sắc nhất thế giới” do tạp chí World Soccer bình chọn.
Chơi linh hoạt, hoàn hảo ở cả vị trí hậu vệ trái lẫn trung vệ, Maldini là chốt chặn hay nhất thế giới thời của mình. Sau khi Baresi giải nghệ, Maldini chủ yếu chơi ở trung tâm hàng phòng ngự ở cả AC Milan lẫn ĐT Italia. Hiện Maldini vẫn là cầu thủ nhiều lần khoác áo ĐTQG nhất với 126 lần, trong đó 74 lần đeo băng đội trưởng (cũng là 1 kỷ lục).
11. Roberto Carlos
ĐT Brazil (1990-)
Uniao Sao Joao (1990-1993), Palmeiras (1993-1995), Inter Milan (1995-1996), Real Madrid (1996-2007), Fenerbahce (2007-)
| Siêu hậu vệ trái Carlos |
Anh xây dựng thương hiệu cho mình trong lịch sử bóng đá như là một chân sút phạt siêu hạng, ghi nhiều bàn quan trọng cho cả CLB lẫn ĐTQG. Người ta sẽ nhớ mãi đến “vật thể bay lạ” trong trận gặp Pháp từ khoảng cách 30 mét làm một thủ môn lừng danh như Fabien Barthez phải bàng hoàng. Những đường bay tuyệt vời đó mang dấu ấn rất riêng. Sau này, nhiều chuyên gia sút phạt khác cũng học tập cách đá của Carlos mà điển hình là Cristiano Ronaldo.
Dù tỏa sáng ở mọi màu áo từng khoác, Carlos cũng có một sự nghiệp khá nhiều tranh cãi. Anh bị báo chí Brazil bêu riếu khi không kèm Thierry Henry ở World Cup 2006 vì bận…sửa sang lại tất! Henry tranh thủ thời cơ, ghi bàn duy nhất và Carlos phải chịu mọi chỉ trích. Hay vụ buông lỏng cho Roy Makaay ghi bàn thắng sớm ở vòng knock-out Champions League 2006-2007 khiến Real Madrid tan tành hy vọng. Tuy nhiên, những ví dụ kể trên chỉ cho thấy một điều là không ai hoàn hảo cả. Carlos vẫn xứng đáng có tên trong những hậu vệ huyền thoại mọi thời đại.
(Theo Thể Thao Văn Hóa)