Bắt đầu sự nghiệp trong màu áo đội trẻ của Arsenal từ khi 14 tuổi, Tony Adams đã mất 4 năm để rèn luyện mình trong sự dìu dắt của những HLV đội hình dự bị, để sau đó anh vươn lên một tầm cao mới trong đội hình chính thức. Ở đó, với tài năng rèn quân của George Graham và Arsene Wenger, Adams trở thành một thủ lĩnh thực sự không chỉ của Arsenal mà còn là thủ quân ĐT Anh dưới thời HLV Terry Venables.
| Tony Adams - Người đội trưởng trung thành của “Pháo thủ“ |
Tony Adams là một người gốc London "chính hiệu". Ông sinh ra ở Romford, lớn lên gần Dageham và đầu quân cho trường đào tạo bóng đá trẻ của Arsenal năm 1980. Trận đấu chính thức đầu tiên của Adams trong màu áo "pháo thủ" là trận Arsenal gặp Sunderland vào ngày 5/11/1983, 4 tuần sau khi ông tròn 17 tuổi. Ông được thi đấu thường xuyên hơn ở mùa bóng 1985/86, và danh hiệu cao quý đầu tiên mà ông được nhận trong màu áo đội bóng thành London là chức vô địch League Cup mùa bóng 1987, sau khi cùng các đồng đội đánh bại Liverpool trong trận chung kết ở Wembley. Cùng với Lee Dixon, Winterburn và Steve Bould, Tony Adams tạo nên một "bộ tứ siêu thủ" của Arsenal dưới thời của HLV George Graham - người rất ưa chuộng chiến thuật "bẫy việt vị", và ông đã không thể hài lòng hơn với sự áp dụng xuất sắc của các học trò.
Đến 1/1/1988, Tony Adams được trao chiếc băng đội trưởng của "pháo thủ" Arsenal khi mới 21 tuổi. Kể từ đó vinh dự này luôn được dành cho ông cho đến lúc ông từ giã sự nghiệp thi đấu 14 năm sau đó.
Rắc rối với "ma men"
Mặc dù thành công trên sân cỏ, nhưng ngoài đời, Tony Adams là một trong những "đệ tử của lưu linh". Trông dáng vẻ đạo mạo và lịch lãm trên sân cỏ, không ai lại nghĩ rằng, Tony Adams là một trong những khách hàng thường xuyên của các quán bar và cũng không ít lần ra về với tình trạng say xỉn. Ngày 6/5/1990, Adams lái xe trong tình trạng say rượu và đâm xe vào bức tường gần nhà của mình tại Southend-on-Sea. Sau khi các nhân viên an ninh kiểm tra, hơi thở của Adams có nồng độ rượu quá 4 lần so với quy định hiện hành. Vào ngày 19/12 cùng năm đó, tại phiên tòa ở Southend Crown, Tony Adams bị tuyên phạt 4 tháng tù treo, nhưng sau đó được tha sau khi đã thực hiện một phần hai án phạt.
| Adams từng ra sân với hơi rượu nồng nặc |
Thành tích bất hảo của trung vệ này vẫn còn được nhắc lại với những giai thoại như chơi bóng trong tình trạng choáng váng, ngã từ tầng hai xuống và phải khâu 29 mũi trên đầu, đánh nhau với đồng đội Ray Parlour ở nhà hàng Pizza Hut và phải nhận rất nhiều những sự chễ giễu của các CĐV những đội bóng khác.
Vào ngày 14/9/1996, Tony Adams đã thừa nhận trước công chúng mình là một kẻ nghiện rượu, sau khi đã tìm ra một cách để giải quyết vấn đề này, đó là chơi Piano để quên đi nỗi thèm khát đối với chất cồn. Sau khi thành công, Tony Adams trở thành một trong những tấm gương sáng trong phong trào cai rượu của nước Anh. Và ông đã được đền đáp xứng đáng với những nỗ lực của mình. Sự trở lại của Adams được Arsene Wenger đánh giá rất cao. Khi đó chiến lược gia này mới nhận lời dẫn dắt Arsenal vào tháng 10/1996, và ngay lập tức đã trọng dụng trung vệ người Anh như một trong những cầu thủ quan trọng nhất trong đội hình của mình. Và Tony Adams đã không phụ công người thầy mang quốc tịch Pháp. Ông tiếp tục là đội trưởng của đội bóng và cùng các đồng đội hai lần giúp CLB có "cú đúp" giải ngoại hạng và cúp FA và các mùa bóng 1997/98 và 2001/02. Ông chính là cầu thủ Anh duy nhất cho đến thời điểm này lên ngôi vô địch với CLB trong 3 thập kỷ với tư cách là thủ quân của đội bóng đó.
Vào tháng 8/2002, chỉ trước khi mùa giải 2002/03 bắt đầu, Tony Adams tuyên bố giã từ sự nghiệp thi đấu trong màu áo Arsenal sau gần 20 năm gắn bó với đội hình một của CLB này. Trong suốt quãng thời gian đó, Adams chơi 668 trận và ghi được 48 bàn thắng cho đội nhà trong mọi giải đấu. Đồng thời trở thành thủ quân thành công nhất trong lịch sử CLB và chỉ xếp sau David O'Leary về số lần khoác áo "pháo thủ". Trong trận đấu giữa Arsenal và Celtic để tôn vinh Tony Adams vào tháng 5 năm 2002, ông được các CĐV đặt cho biệt danh là "Ngài Arsenal" với sự kính trọng rất lớn dành cho ông. Vào năm 2004, Tony Adams được ghi danh vào bảo tàng bóng đá quốc gia như một trong những cầu thủ có ảnh hưởng lớn nhất đến giải bóng đá số một nước này. Đến năm 2008, ông được bầu chọn ở vị trí thứ 3 cho danh hiệu "những cầu thủ vĩ đại trong lịch sử Arsenal".
Sự nghiệp quốc tế trong màu áo ĐT Anh
| Tony Adams trong màu áo ĐT Anh |
Lần đầu tiên Tony Adams được thi đấu trong màu áo ĐTQG đó là trận gặp Tây Ban Nha vào năm 1987. Sau đó ông tiếp tục được chơi bóng cho "Tam sư" ở VCK Euro 1988, giải đấu mà ĐT Hà Lan đăng quang cùng "bộ 3 huyền diệu" Frank Rijkaard, Van Basten và Ruud Gullit. Sau khi có một sự khởi đầu đầy hứa hẹn trong màu áo ĐT Anh, Tony Adams dính chấn thương lưng nghiêm trọng hồi đầu những năm 90, đồng nghĩa với việc ông không có mặt trong danh sách các cầu thủ tham dự World Cup 1990 ở Italia của HLV Bobbby Robson, và sau đó tiếp tục vắng mặt ở VCK Euro 1992 vì lý do tương tự.
Sau khi Gary Lineker giã từ ĐT Anh vào năm 1992, Adams được trao chiếc băng đội trưởng luân phiên với David Platt. Khi đó, ông cùng các đồng đội lọt vào đến bán kết Euro 1996 tổ chức trên sân nhà, và chỉ chịu dừng chân trước đội tuyển Đức ở những loạt luân lưu đầy may rủi. Chính ĐT Đức là những người lên ngôi vô địch ở giải đấu đó. Sau khi HLV Glenn Hoddle lên nắm quyền ở ĐT Anh, ông... lấy băng đội trưởng của Adams và trao cho Alan Shearer. Điều này khiến trung vệ của Arsenal tỏ ra rất phẫn nộ và đã phát biểu trước toàn thể người hâm mộ rằng anh không hài lòng với hành động đó của HLV Hoddle. Theo Adams, Hoddle chỉ làm thế vì Alan Shearer là một tiền đạo và có thể kiếm được nhiều quả phạt đền hơn cho đội bóng mà thôi.
Mặc dù vậy, Adams vẫn tiếp tục gắn bó với đội bóng và cùng ĐT Anh tham dự VCK World Cup 1998 ở Pháp. Sau khi Alan Shearer quyết định từ giã ĐTQG, Adams lại được trở lại với vị trí thủ quân của mình. Nhưng chỉ sau đó vài tháng, ông cũng theo chân người đồng đội để nhường chỗ cho những cầu thủ trẻ. Trận đấu cuối cùng của Adams trong màu áo ĐT Anh là trận thua đau đớn trước ĐT Đức trong khuôn khổ vòng loại World Cup 2002 ngay trên sân nhà Wembley. Đây cũng là trận đấu ghi dấu mốc kỷ lục cho trung vệ này khi ông là người có số lần thi đấu trên Wembley nhiều nhất (60 lần) trước khi SVĐ này bị phá bỏ sây mới.
| Tony Adams đã có khá nhiều danh hiệu với Arsenal |
Trong sự nghiệp của mình, Adams đã cùng Arsenal lên ngôi 4 lần ở giải bóng đá số 1 nước Anh, 3 lần vô địch cúp FA và 2 chiếc cúp liên đoàn. Không những thế, ông còn vô địch cúp C2 cùng "pháo thủ" ở mùa bóng 1993/94 và 3 lần lên ngôi ở siêu cúp nước Anh vào các năm 1991, 1998 và 1999. Hiện nay ông đang là HLV trưởng của CLB Porstmouth.
Với những gì đã đóng góp cho bóng đá Anh nói chung và bóng đá châu Âu nói riêng, Tony Adams xứng đáng nhận được những sự kính trọng từ những người yêu mến môn thể thao vua. Nổi tiếng là một trung vệ với lối chơi điềm tĩnh và linh hoạt, Adams chính là một trong những cầu thủ phòng ngự xuất sawcsnhaats mà bóng đá Anh đã từng sản sinh ra.
Sơn Lâm (Tổng hợp)