Chiến dịch VCK U23 châu Á 2016 gần như sẽ là giải đấu cuối cùng của HLV Miura cùng các ĐTQG Việt Nam. Thêm một lần bóng đá Việt Nam cho thấy bản chất “xây nhà từ nóc” của mình.
Kể từ khi bóng đá Việt Nam bắt đầu mở cửa để mời HLV ngoại đến nay đã được tròn 20 năm. Người đầu tiên có vinh dự trở thành thầy ngoại của các ĐTQG là Edson Tavares vào năm 1995. Dấu ấn của vị thuyền trưởng người Brazil là cải thiện rõ rệt thể lực của cầu thủ Việt Nam, thời điểm mà những Mạnh Cường, Minh Chiến, Quốc Cường, Huỳnh Đức, Hồng Sơn, Công Minh chỉ thi đấu xong hiệp 1 là “hết hơi”. Thế nhưng không rõ lý do gì mà hai bên nhanh chóng nói lời chia tay dù chưa trải qua giải đấu nào. Sau này, vị thuyền trưởng người Brazil còn dẫn dắt ĐT Việt Nam thêm một lần nữa vào năm 2004 nhưng cũng nhanh chóng đường ai nấy đi. Cuối cùng, ông Tavares phải thốt lên rằng bóng đá Việt Nam sẽ ngày càng lạc hậu vì thay đổi HLV liên tục, thiếu tính định hướng lâu dài.
U23 Việt Nam đã khép lại VCK U23 châu Á 2016 với 3 thất bại nhưng cách thua của thầy trò HLV Miura mang lại cho NHM nhiều hy vọng trong tương lai.
Một HLV khác cũng có cùng quan điểm với ông Tavares là chiến lược gia đồng hương Dido. Ông thầy 53 tuổi bị sa thải ngay sau khi U23 Việt Nam thất bại tại SEA Games 2001. Nghiêm trọng hơn khi quan điểm chiến thuật hiện đại thời đó của HLV người Brazil bị VFF phủ nhận như Miura bây giờ. HLV Dido muốn thay đổi cách đá 5-3-2 cổ hủ sang 4-4-2 thời thượng khi đó nhưng các vị lãnh đạo VFF cương quyết từ chối vì cho rằng tố chất cầu thủ Việt Nam chỉ có thể đá phòng ngự với 5 hậu vệ. Cuối cùng trước khi ra đi, cựu cầu thủ Santos đã chia sẻ thật lòng khiến chúng ta thấm thía tới tận bây giờ - “bóng đá Việt Nam chỉ biết đặt ra mục tiêu cao nhưng lại không đủ kiên nhẫn để HLV ngoại thực hiện chiến lược của mình”. Minh chứng cho sự thiếu kiên nhẫn của chúng ta là việc chưa từng có HLV nào trụ lại các ĐTQG trong 1 giai đoạn quá 3 năm, kể cả “người hùng” Calisto.
| Chúng ta quá thiếu kiên nhẫn với HLV ngoại |
Bản thân ông “Tô” ở Việt Nam cả chục năm trong cương vị HLV trưởng ĐTLA và ĐT Việt Nam nhưng cũng không thể chấp nhận nổi nền bóng đá của chúng ta. Cho dù, HLV Calisto đã trải qua mọi cay, đắng, ngọt, bùi ở V-League cùng đội bóng của bầu Thắng nhưng khi dẫn dắt các ĐTQG thì ông vẫn cảm thấy “sốc”. Kể cả khi chiến lược gia người Bồ đã đưa bóng đá Việt Nam lên ngôi tại AFF Cup 2008 nhưng chưa thỏa mãn tham vọng của những kẻ ảo tưởng. Để rồi những chỉ trích sau thất bại tại AFF Cup 2010 đã khiến ông “Tô” ra đi mà chẳng dám quay lại mảnh đất hình chữ S lần nữa. HLV Calisto cũng để lại một câu nói để đời là “Việt Nam có 30 triệu người là HLV”, điều đó ngày càng đúng hơn với thực trạng bóng đá nước nhà hiện nay.
Dù hợp đồng của HLV Miura với VFF tới 30/4 mới kết thúc nhưng vào thời điểm này thì gần như hai bên sẽ không gia hạn thêm.
Thời của Weigang được coi là ký ức đẹp với nhiều người Việt Nam nhưng ông thầy người Đức cũng chỉ gắn bó với mảnh đất hình chữ S được 2 năm cùng 1 chiếc HCĐ Tiger Cup 1996 và 1 chiếc HCB SEA Games 1995. Nhưng rồi chiến lược gia năm nay 90 tuổi cũng nhanh chóng tháo chạy khỏi bóng đá Việt Nam vì vấn nạn bán độ tràn lan. Một HLV khác cũng rất được lòng NHM là ông Alfred Riedl. Thậm chí đã có CĐV hiến 1 quả thận để cứu ông thầy người Áo trong lúc bệnh tật. Nhưng rồi chẳng hiểu sao, VFF không giữ "Chiếc giày đồng châu Âu 1975" cho chiến lược dài hơn mà lại ngắt quãng tới 3 lần, mỗi lần cách nhau vài năm. HLV Alfred Riedl cũng rất nổi tiếng với câu nói “bóng đá Việt Nam xây nhà từ nóc” vào năm 1998 mà vẫn còn nguyên giá trị tới tận bây giờ.
| HLV ngoại đều có nhận xét chính xác về bóng đá Việt Nam |
HLV tai tiếng và đáng quên nhất là Letard khi dẫn dắt ĐT Việt Nam được vài tháng thì bị thanh lý hợp đồng. Sau này, chiến lược gia người Pháp khiến VFF một phen muối mặt khi bị thua kiện và phải đền bù số tiền lên tới 200 nghìn USD. Dù không có thành tích gì đáng kể nhưng HLV Letard có một tuyên bố thẳng và rất thật là “cầu thủ Việt yếu bản lĩnh, bị tâm lý từ khi mới bước ra sân”. Tất cả những ý kiến đóng góp của HLV ngoại đều đúng nhưng cho tới thời điểm này thì gần như chưa có sự chuyển biến. Câu hỏi đặt ra là chúng ta đã làm gì, kế hoạch của VFF là gì mà môn thể thao vua của nước nhà gần như giậm chân tại chỗ.
Tại trận đấu cuối vòng bảng VCK U23 châu Á, các cầu thủ U23 Việt Nam gần như lột xác ở hàng công với nòng cốt là những Công Phượng, Tuấn Anh và Xuân Trường....
HLV hiện nay và chuẩn bị chia tay là ông Miura. Ông thầy người Nhật từng nhận xét về V-League khiến những nhà làm bóng đá giật mình: “V-League thật kinh khủng, cầu thủ lười chạy, đá rườm rà”. Từ cái nhìn đầu tiên đó, chiến lược gia người Nhật đã bắt tay vào xây dựng các ĐTQG theo hướng đơn giản, thực dụng. Ấy thế mà chưa bao giờ chúng ta thật sự đặt niềm tin vào ông thầy 52 tuổi. Trong 2 năm làm việc ở Việt Nam thì quá nửa thời gian đó, ông Miura liên tục bị kêu gọi sai thải, từ chức. Dù hoàn thành chỉ tiêu do VFF đề ra nhưng bây giờ ông thầy người Nhật đang bị “xua đuổi” không khác gì Calisto hay các đời thầy ngoại trước đây. Và tới tháng 4 khi cựu thuyền trưởng Consadole ra đi, bóng đá Việt Nam lại quay về thời điểm 1995 và băn khoăn về định hướng phát triển.
20 năm, 21 đời HLV và mỗi thời một phong cách riêng. Vậy đấy, Bóng đá Việt Nam sau 2 thập kỷ phát triển vẫn tiếp tục chính sách “Ăn xổi”. Lạ thay chính sách ấy thất bại liên tục mà chúng ta chẳng rút ra được bài học gì, thậm chí vẫn kiên trì với cách làm đó cho tới… lần thất bại tiếp theo.
Doãn Công