Cải thiện bóng đá Việt Nam (Phần 3): Công tác trọng tài

Trọng tài luôn là vấn đề nhức nhối của bóng đá Việt Nam từ rất nhiều năm nay. Càng ngày người ta càng thấy công tác cầm cân nảy mực kém đi và số lượng vua áo đen mắc bệnh “tư tưởng” ngày càng lan rộng tới mức tạo ra một thế giới ngầm của nền bóng đá.

Năng lực không phải vấn đề

Bóng đá cũng là một phần của cuộc sống, đều đi lên nhờ vào công nghệ. Công tác trọng tài trên thế giới được cải thiện rất nhiều nhờ máy móc can thiệp. Ngay cả V-League cũng có bộ đàm, băng ghi hình quay chậm để các trợ lý hỗ trợ cho trọng tài chính. Thật ra nếu cần, bóng đá Việt Nam có thể trang bị công nghệ Goal Line và nhất là công nghệ phân tích lỗi việt vị để giúp mọi việc trở nên dễ dàng. Thế nhưng chắc chắn ai cũng hiểu năng lực của các “vua áo đen” chẳng kém đến mức phải nhờ can thiệp tối đa từ máy móc. Thậm chí rất nhiều trọng tài nội vẫn được mời tham gia điều khiển các trận đấu quốc tế. Tiêu biểu nhất là trọng tài Võ Minh Trí từng có thời gian khá dài làm việc ở China Super League, giải VĐQG được coi là số 1 châu Á hiện nay.

Thay đổi suy nghĩ “nhút nhát” của các vua áo đen

Trọng tài Việt năng lực không kém nhưng chưa bao giờ hết những sai sót đáng trách, thậm chí bị coi là ngớ ngẩn dù không có vấn đề về tư tưởng, tiêu cực. Mấu chốt nằm ở suy nghĩ cũ kỹ của giới cầm cân nảy mực. Đó là nhận thức “sợ” cầu thủ, BHL các đội phản ứng, thậm chí đuổi đánh. Sợ thổi sai sẽ rơi vào cảnh “trên đe dưới búa”. Có những tình huống mà trọng tài Việt biết nhưng không dám thổi vì suy nghĩ “an toàn”. Ví dụ, rất ít khi các vua áo đen dám rút thẻ vàng thứ 2 nếu không phải lỗi quá nặng hoặc dẫn tới 11m rõ ràng. Còn các pha va chạm ở xa khu vực vòng cấm là coi như bỏ qua. Chính tư tưởng “tha” khiến các cầu thủ V-League được đà lấn tới và càng ngày thi đấu thô bạo hơn.

Càng vào gần khu vực 16m50 là sai sót càng tăng lên, đặc biệt là các lỗi việt vị. Có một suy nghĩ cực kỳ nguy hiểm của các trọng tài nội là cứ nhạy cảm là thổi, chứ không cần xem xét gì cả. Sự “thống nhất” cao của bộ máy trọng tài khiến chất lượng nền bóng đá ngày càng bị ảnh hưởng nặng nề. Vô số tình huống cầu thủ chạy chỗ thông minh cách hậu vệ cuối cùng vài mét vẫn bị thổi phạt. Có hai vấn đề lớn ở đây, một là trọng tài không tự tin vào năng lực nhìn nhận của mình, hai là sợ các pha nhạy cảm (nên thổi phạt việt vị hết cho an toàn). Tất cả những điểm yếu trên đây của giới cầm cân nảy mực đều hoàn toàn có thể khắc phục nhanh chóng nếu những người đứng đầu Ban trọng tài thật sự tâm huyết và quyết tâm thay đổi.

Phá vỡ “liên minh ma quỷ”

Cách đây chưa lâu, những người cao nhất của nền bóng đá đã họp riêng ở nhà Chủ tịch Lê Hùng Dũng để miễn nhiệm vị trí của ông Trưởng ban trọng tài Nguyễn Văn Mùi. Điều này thuận lòng dân bởi công tác trọng tài trong 2 mùa giải vừa qua vô cùng yếu kém, trách nhiệm của ông Mùi là rất rõ. Còn những người trong nghề thì đã “ngán tận cổ” bởi “vị vua áo của các ông vua” này đã ngồi ở ghế Chủ tịch hội đồng trọng tài rồi Ban trọng tài từ năm… 1995. Sau vô số những sai sót của các vua áo đen mà ông Trưởng ban chẳng hề hấn gì thì quả là đáng nể. Việc Thường trực VFF khóa 7 “lật đổ” bất thành đã nói lên tầm ảnh hưởng của ông Mùi.

Công việc đầu tiên và quan trọng nhất trong thời gian tới của VFF là thay đổi hoàn toàn bộ máy điều hành của Ban trọng tài. Tất cả đều hiểu kể cả khi ông Nguyễn Văn Mùi nghỉ thì ông vẫn có “sức mạnh” trong giới cầm cân nảy mực. Thế nhưng cuộc chơi nào cũng phải có luật lệ. Không thể để nạn “băng đảng”, bè phái hoành hành mãi được. Vai trò hàng đầu thuộc về VFF và các CLB. Nếu thật sự làm quyết liệt đến cùng, chắc chắn “liên minh ma quỷ” sẽ bị phá vỡ. Bóng đá Việt Nam tồn tại là để phục vụ NHM, khán giả cũng là những người công tâm nhất. Nếu vẫn bao che cho nhau như thời gian qua cũng chẳng để làm gì bởi khi đó thì CĐV cũng đã quay lưng hết với bóng đá nước nhà.

Các CLB cũng liên đới trách nhiệm

VFF đã thể hiện rõ ý định thay đổi bộ máy của ban trọng tài nhưng các CLB thì có vẻ chưa sẵn sàng dù họ là những người phản đối nhiều nhất. Mới nghe có vẻ mâu thuẫn nhưng việc gì cũng có nguyên nhân của nó. Các đội bóng sợ sẽ bị các trọng tài “ghét” nếu bãi nhiệm ông Mùi, kể cả khi ông Trưởng ban không còn tại vị. Mặt khác nếu thay người mới thì các CLB sẽ khó “quan hệ” hơn trước đây. Các đội kêu ca trọng tài thì cứ kêu nhưng chắc chắn chẳng đội nào dám khẳng định mình trong sạch cả. Mà như HLV kỳ cựu Nguyễn Thành Vinh từng phải thốt lên rằng “cả làng bóng đá ăn gian, thằng nào không ăn gian là thấy ấy dại”.

Kết luận

Vấn đề trọng tài bế tắc đến mức mà chúng ta thường xuyên phải mời các vua áo đen ngoại trong vài năm gần đây. Nhưng nó chẳng khó đến mức bất khả thi nếu tất cả đồng lòng muốn xây dựng nền bóng đá sạch. VFF làm mạnh tay, các CLB thật sự chuyên nghiệp, thi đấu từ thực lực chứ không “đi đêm” để trụ hạng hay đua vô địch. Phải tới lúc đó, giới cầm cân nảy mực sẽ “hết đất diễn” và chẳng thể “làm càn” như những năm qua được nữa.

Doãn Công