Quả bóng vàng Việt Nam là giải thưởng cá nhân đầu tiên và danh giá nhất nhằm tôn vinh cầu thủ bóng đá xuất sắc nhất Việt Nam trong năm. Đây là giải thưởng do báo Sài Gòn Giải Phóng đề xướng và tổ chức từ năm 1995.
Kể từ thời điểm ra đời đến nay, danh hiệu Quả bóng vàng đã 22 lần được trao cho các nam cầu thủ và 15 lần được trao cho các nữ cầu thủ. Ngoại trừ năm 2013 không được tổ chức do những thất bại ở ĐTQG thì cho tới nay đã có 15 nam cầu thủ từng nhận được danh hiệu cao quý này.
| Lê Huỳnh Đức là cầu thủ đầu tiên giành danh hiệu Quả bóng vàng Việt Nam |
Đó là Lê Huỳnh Đức, Võ Hoàng Bửu, Nguyễn Hồng Sơn, Trần Công Minh, Võ Văn Hạnh, Phạm Văn Quyến, Lê Công Vinh, Phan Văn Tài Em, Dương Hồng Sơn, Phạm Thành Lương, Nguyễn Minh Phương, Huỳnh Quốc Anh, Nguyễn Anh Đức, Nguyễn Quang Hải và mới nhất là tiền vệ Đỗ Hùng Dũng.
Trong số này có 4 người thi đấu ở vị trí tiền đạo, 8 người thi đấu ở hàng tiền vệ và có 2 thủ môn. Chưa có hậu vệ bóng đá nam nào giành chiến thắng trong cuộc đua bóng Vàng Việt Nam trong lịch sử. Điều này cho thấy chủ nhân của các danh hiệu QBV Việt Nam có xu hướng là các tiền vệ nhiều hơn, khác với giải QBV thế giới vốn thường tôn vinh các chân sút.
Và người đầu tiên có vinh dự được nhận danh hiệu cao quý này của bóng đá Việt Nam chính là cựu tiền đạo Lê Huỳnh Đức. Nhà cầm quân đang dẫn dắt SHB Đà Nẵng cũng là một trong ít cầu thủ từng 3 lần giành Quả bóng vàng Việt Nam vào các năm 1995, 1997 và 1999.
Tuy nhiên, Lê Huỳnh Đức chưa phải là kỷ lục gia sở hữu số lượng QBV Việt Nam nhiều nhất mà điều này thuộc về tiền vệ Phạm Thành Lương. Tính tới lúc này, Lương 'dị' đã 4 lần được tôn vinh vào các năm 2009, 2011, 2014 và 2016.
| Thành Lương và Kim Chi đang là những kỷ lục gia ở giải thưởng Quả bóng vàng Việt Nam |
Mặc dù lúc này, Thành Lương gần như đã hết cơ hội giành thêm QBV lần thứ 5 nhưng chắc chắn sẽ còn rất lâu nữa mới có người đuổi kịp và vượt được kỷ lục 4 lần giành bóng Vàng của tiền vệ người Hà Nội.
Tuy nhiên nếu tính tổng cộng các danh hiệu bao gồm cả bóng Bạc và bóng đồng thì Thành Lương vẫn chưa phải là cái tên giữ kỷ lục về số lần được vinh danh trong lễ trao giải Quả bóng vàng cho các nam cầu thủ. Bởi Lê Công Vinh mới đang nắm giữ kỷ lục này.
Nếu như Thành Lương chỉ có 5 danh hiệu (4 bóng vàng, 1 bóng bạc) thì cựu tiền đạo Lê Công Vinh có tới 7 danh hiệu, bao gồm: 3 lần giành Quả bóng vàng (2004, 2006, 2007), 1 lần giành Quả bóng bạc (2005) và 3 lần giành Quả bóng đồng (2008, 2014, 2015). Đấy là chưa kể trong sự nghiệp của mình, Công Vinh còn 1 lần giành danh hiệu Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất (năm 2004).
Công Vinh cũng là cái tên duy nhất bảo vệ thành công danh hiệu QBV với hai lần liên tiếp nhận giải vào năm 2014, 2015. Bên cạnh đó, cựu thủ quân ĐT Việt Nam còn đang nắm giữ một kỳ tích 'vô tiền khoáng hậu' ở giải Quả bóng vàng Việt Nam khi vừa là cầu thủ giành được danh hiệu Quả bóng vàng, đồng thời cũng nhận luôn giải Cầu thủ trẻ xuất sắc nhất trong cùng năm (2004).
| Công Vinh đang là cái tên nắm giữ nhiều kỷ lục nhất ở giải QBV |
Với lần giành QBV Việt Nam năm 2004, Lê Công Vinh cũng trở thành gương mặt nam trẻ nhất từng nhận được vinh dự này. Thời điểm đó, chân sút xứ Nghệ mới chỉ 19 tuổi. Chia sẻ kỷ lục này với Công Vinh còn có Phạm Văn Quyến khi thần đồng một thời của bóng đá Việt Nam giành bóng Vàng vào năm 2003 khi cũng mới ở tuổi 19.
Ở giải thưởng Quả bóng vàng Việt Nam dành cho nữ cầu thủ, cựu tiền vệ Đoàn Thị Kim Chi cũng đang giữ kỷ lục với 4 lần giành danh hiệu QBV vào các năm 2004, 2005, 2007 và 2009. Về nhì là nữ thủ thành Đặng Thị Kiều Trinh với các lần lên ngôi vào các năm 2011, 2012 và 2017. Trong khi đó nữ tiền vệ Nguyễn Thị Tuyết Dung đứng ở vị trí thứ 3 với hai lần được trao danh hiệu vào các năm 2014 và 2018.
Cũng giống như ở hạng mục trao giải dành cho nam, người đang sở hữu số danh hiệu nhiều nhất của nữ không phải Kim Chi mà chính là thủ môn Kiều Trinh. Cô đã có tổng cộng 7 danh hiệu bao gồm 3 bóng Vàng (2011, 2012, 2017), 3 bóng Bạc (2009, 2010, 201) và 1 bóng Đồng (2016).
Trong lịch sử trao giải Quả bóng vàng cho đến nay, cuộc bầu chọn năm 2001 có lẽ chính là lần tổ chức độc đáo nhất khi các nữ cầu thủ được bầu chọn chung với nam. Đây là năm mà thủ môn Võ Văn Hạnh được bầu vào ngôi số 1. Xếp sau anh là cựu trung vệ Hải Quan và ĐT Việt Nam, Đỗ Khải. Người về thứ ba là nữ tiền đạo Lưu Ngọc Mai.
Vượt qua Quang Hải và Trọng Hoàng trong năm 2019, tiền vệ Hà Nội lần đầu đoạt giải thưởng cá nhân cao quý nhất của bóng đá Việt Nam.
Minh Long