Tại sao các thủ môn Việt Nam hay mắc sai lầm?

Thủ môn trẻ Quang Tuấn lại nối dài danh sách những sai lầm ngớ ngẩn của các thủ môn Việt Nam.

20 năm vẫn dậm chân tại chỗ

Bóng đá Việt Nam kể từ sau khi hội nhập đã có rất nhiều bước chuyển mình lớn. Từ bóng đá nghiệp dư chúng ta đã đi lên chuyên nghiệp (trên lý thuyết), đã bắt đầu xuất hiện những dấu hiệu của một nền bóng đá tiên tiến. Là 2 sân bóng dành riêng cho bóng đá, là hàng loạt lò đào tạo trẻ được đầu tư bài bản, là những hợp đồng tài trợ, áo đấu, là các cầu thủ ra nước ngoài thi đấu… Về cơ bản, bóng đá nước nhà đã có rất nhiều chuyển biến tích cực. Tuy vậy có một sự thật gần như không thay đổi trong 20 năm, đó là điểm yếu của các thủ môn.

Từ Minh Quang, Tiến Anh của “thế hệ vàng”, rồi sau này là những Vĩnh Lợi, Quang Huy và “thánh phá team” Tấn Trường. Rất nhiều sai lầm khó hiểu diễn ra trong các trận chung kết Tiger Cup, AFF Cup và SEA Games. Ngay cả thời điểm này, thủ thành số 1 ĐT Việt Nam là Nguyên Mạnh đã có những cú phốt “để đời” trong cả 2 kỳ AFF Cup gần nhất. Người dự bị thứ 2 sau Nguyên Mạnh ở ĐTQG là Tuấn Linh được coi là “trùm” mắc sai lầm trong mùa giải 2016. Tại cấp độ thấp hơn, U19 Việt Nam năm 2014 từng mất mục tiêu World Cup vì thủ thành Lê Văn Trường, còn ở U23 là Văn Tiến… Và mới nhất, thủ thành Quang Tuấn của U21 Việt Nam nối dài “truyền thống” của các đàn anh.

Hay mắc sai lầm vì được đào tạo quá muộn

Từ trước đến nay, các CLB thường có xu hướng coi nhẹ vị trí thủ môn. Gần như không có đội bóng nào chủ động đào tạo người trấn giữ khung thành ngay từ đầu. Thay vào đó, trong quá trình luyện tập, thi đấu, ai có năng khiếu bắt gôn nhất sẽ được lựa chọn. Và quá trình lựa chọn thủ môn cũng diễn ra rất muộn. Thường thì phải tới khi các cầu thủ 15, 16 tuổi mới bắt đầu được chọn. Sở dĩ có cách làm rất phản khoa học này vì lo ngại về chiều cao. Chỉ tới khi một thủ môn đạt đến chiều cao tối thiểu 1m75 trở lên thì các HLV mới thật sự chú trọng đi sâu vào chuyên môn. Còn trước đó khi các cầu thủ còn trẻ thì không ai biết chắc chiều cao sau này của các cầu thủ nhí.

Tiêu biểu nhất cho trường hợp này phải kể đến thủ môn Lê Văn Trường của HAGL. Dù đội bóng phố Núi là CLB coi trọng nền tảng nhất nhưng không đào tạo thủ môn. Văn Trường không phải sản phẩm “của nhà trồng được” mà là được “vớt” về qua vài lời giới thiệu. Vào năm 2012 khi 17 tuổi thì Văn Trường mới được đưa về Hàm Rồng. Đương nhiên, dù có tố chất tới đâu thì 2 năm rèn luyện chẳng đủ để trở thành một người gác đền chuyên nghiệp thật sự. Để rồi chuỗi sai lầm hết sức nghiệp dư bộc lộ tại VCK U19 châu Á 2014.

Chuyên môn kém dẫn tới tâm lý

Thường thì có một bài test rất hiệu nghiệm với chuyên môn của các cầu thủ. Nếu nền tảng tốt thì càng vào những trận đấu lớn thì sẽ bộc lộ những điểm mạnh của mình. Ngược lại, nếu trình độ có hạn thì dù phong độ có tốt đến đâu khi gặp sức ép là điểm yếu đều lộ ra. Nói cách khác, những cầu thủ hay bị tâm lý trong các trận đấu quan trọng thường là kém về chuyên môn hoặc không được đào tạo bài bản. Có lẽ đây là lý do dễ giải thích nhất (về chuyên môn) cho sai lầm của các thủ môn ĐT Việt Nam trong quá khứ. Tiến Anh tại Tiger Cup 1998, Tấn Trường ở SEA Games 2009 và AFF Cup 2010, Nguyên Mạnh AFF Cup 2014, 2016, Văn Trường VCK U19 châu Á 2014 và mới đây là Quang Tuấn tại giải U21 Quốc tế.

Kết luận

Sai lầm của thủ môn Quang Tuấn trong màu áo U21 Việt Nam đương nhiên không đáng để lên án. Nhưng chúng ta phải nhìn vào đó để chỉnh sửa, tránh lặp lại sai lầm sau này. Một tình huống mà Quang Tuấn kém cả trong việc phán đoán, sức bật, khả năng đấm bóng và phối hợp với các trung vệ. Vì thế chúng ta cần phải chú trọng vào công tác đào tạo các thủ môn, cần trang bị cho những người được coi là “một nửa sức mạnh đội bóng” đầy đủ kỹ năng từ sớm. Chỉ khi đó những sai lầm ngớ ngẩn mới không xuất hiện thường xuyên trên các ĐTQG cũng như tại V-League như hiện nay.