Eusébio da Silva Ferreira (25 tháng 1 năm 1942 – 5 tháng 1 năm 2014), thường được biết đến với cái tên Eusébio, là một cầu thủ bóng đá Bồ Đào Nha gốc Mozambique, chơi ở vị trí tiền đạo. Ông giúp đội tuyển quốc gia Bồ Đào Nha có vị trí thứ 3 tại World Cup 1966, đồng thời đoạt danh hiệu vua phá lưới của giải đấu. Eusébio được bầu là cầu thủ xuất sắc nhất Châu Âu năm 1965. Ông từng chơi 15 năm cho câu lạc bộ Benfica và là cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất trong lịch sử đội bóng này. Hãy xem video những pha ghi bàn đẹp nhất của Eusebio.
Với biệt danh "Báo đen" hay "Viên ngọc đen", Eusébio nổi tiếng với tốc độ, sức mạnh cùng những cú sút chân phải đầy uy lực. Ông được coi là cầu thủ nổi tiếng nhất Bồ Đào Nha và là tiền đạo đẳng cấp thế giới đầu tiên người châu Phi. Ông được bầu ở vị trí thứ 9 trong cuộc bình chọn Cầu thủ bóng đá vĩ đại nhất thế kỉ 20 của IFFHS. Năm 2004, Pelé cũng đưa Eusébio vào danh sách 125 cầu thủ còn sống vĩ đại nhất. Tháng 11/2003, để chào mừng lễ kỷ niệm của UEFA, ông được liên đoàn bóng đá Bồ Đào Nha chọn là cầu thủ vàng (Golden Player) của bóng đá nước này, cầu thủ xuất chúng nhất của Bồ Đào Nha trong 50 năm qua. Trong sự nghiệp thi đấu của mình, ông đã ghi tổng cộng 1137 bàn thắng. Ông trở thành một trong 3 cầu thủ ghi được trên 1000 bàn thắng trong sự nghiệp, đó là: Pelé (1281 bàn thắng), Romário (1000 bàn thắng)
Tóm tắt tiểu sử của Eusebio
Eusébio sinh ra tại Lourenço Marques (nay là Maputo), Mozambique. Ông chuyển đến Bồ Đào Nha khi còn là thiếu niên, và năm 1961, Eusébio gia nhập câu lạc bộ Benfica khi mới 19 tuổi từ câu lạc bộ ở địa phương, câu lạc bộ thể thao Lourenço Marques, với giá chuyển nhượng là 7500 bảng Anh.
Năm 1962, ông đoạt Cúp châu Âu với Benfica, ghi 2 bàn thắng trong trận chung kết gặp Real Madrid CF. Benfica thắng 5-3. Benfica cũng giành ngôi á quân Cúp C1 châu Âu các năm 1963, 1965 và 1968.
Ông giành được danh hiệu Quả bóng vàng châu Âu năm 1965 và là cầu thủ đầu tiên đoạt được danh hiệu Chiếc giày vàng châu Âu vào năm 1968, danh hiệu cho cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất châu Âu trong một mùa bóng. Thành tích này được ông tái lập năm năm sau (1973). Là vua phá lưới Giải vô địch bóng đá quốc gia Bồ Đào Nha 7 lần trong khoảng thời gian từ 1964 đến 1973, ông đã giúp Benfica giành được 11 danh hiệu vô địch quốc gia (1961, 1963-65, 1967-69, 1971-73, 1975) và 5 Cúp quốc gia (1962, 1964, 1969, 1970, 1972). Ông ghi được 727 bàn thắng trong 715 trận đấu trong màu áo Benfica,[2] bao gồm 317 bàn thắng trong 301 trận đấu ở giải vô địch Bồ Đào Nha.
Vào các mùa bóng 1976 - 77 và 1977 - 78, do tuổi tác đã cao, Eusébio chơi cho hai câu lạc bộ Bồ Đào Nha ít tiếng tăm là SC Beira-Mar ở giải hạng Nhất và União de Tomar ở giải hạng Hai.
Ông cũng chơi tại giải vô địch bóng đá Bắc Mỹ (NASL), cho 3 đội bóng khác nhau, từ 1975 tới 1977: Boston Minutemen (1975), Toronto Metros-Croatia (1976) và Las Vegas Quicksilver (1977). Mùa bóng thành công nhất của ông ở đây là vào năm 1976 với Toronto Metros. Ông ghi bàn trong chiến thắng 3-0 trước 76 Soccer Bowl để giành chức vô địch NASL. Cùng năm đó, ông chơi 10 trận cho câu lạc bộ CF Monterrey trong giải vô địch Mexico.
Mùa bóng tiếp theo (1977) ông kí hợp đồng với Las Vegas Quicksilvers. Đây là khoảng thời gian đáng thất vọng trong sự nghiệp huy hoàng của ông. Chấn thương buộc ông phải thường xuyên điều trị trong khi chơi bóng cho Quicksilvers. Trong suốt mùa bóng ông chỉ ghi được vỏn vẹn 2 bàn, một kết quả nghèo nàn đối với một tiền đạo đẳng cấp như ông.
Mặc dù chấn thương đầu gối làm ông không thể tiếp tục chơi ở NASL, Eusébio vẫn muốn tiếp tục thi đấu. Ông chuyển sang câu lạc bộ New Jersey Americans ở giải hạng Hai của giải vô địch bóng đá Mỹ (ALS) năm 1978. Ông giải nghệ vào cuối mùa bóng đó.
Sự nghiệp của Eusebio ở đội tuyển quốc gia
Eusébio là người giữ kỉ lục ghi bàn cho đội tuyển Bồ Đào Nha với 41 bàn trong 64 trận, cho đến khi Pauleta vượt qua kỉ lục này trong trận gặp Latvia ngày 12 tháng 10 năm 2005. Ông có trận đầu tiên khoác áo đội tuyển trong trận gặp Luxembourg ngày 19 tháng 10 năm 1961, tuy nhiên trận đấu này Bồ Đào Nha thua 2-4.
Eusébio là Vua phá lưới World Cup 1966 với 9 bàn thắng, trong đó có 4 bàn ở trận tứ kết gặp Bắc Triều Tiên, trận đấu mà Bồ Đào Nha đã lội dòng nước ngược khi thắng chung cuộc 5-3 sau khi bị dẫn 0-3.
Trận bán kết gặp Anh, Eusébio ghi bàn thắng duy nhất cho đội nhà trên chấm phạt đền ở phút 82. Các cổ động viên Bồ Đào Nha còn nhớ đến trận đấu đó với số bàn thắng bị từ chối cao bất thường, riêng Eusébio không được công nhận 4 bàn do việt vị.
Cùng với danh hiệu Vua phá lưới World Cup 1966, Eusébio còn lập các kỉ lục trong năm đó: ghi nhiều bàn thắng trên chấm phạt đền nhất (không kể sút luân lưu) (4 bàn), 4 bàn vào lưới Bắc Triều Tiên ở tứ kết giúp Bồ Đào Nha cân bằng kỉ lục giành thắng lợi chung cuộc khi bị dẫn khoảng cách lớn nhất (3 bàn, bằng với Áo năm 1954). Người Anh ấn tượng với màn trình diễn của Eusébio đến nỗi đã ngay lập tức dựng tượng sáp của ông trong bảo tàng Madame Tussauds.
Tuy nhiên sau đó Eusébio không còn tham dự một vòng chung kết World Cup nào nữa, mặc dù có tham dự vòng loại World Cup 1970 và 1974. Trận đấu cuối của ông cho đội tuyển quốc gia là trận hoà Bulgaria 2-2 ở vòng loại World Cup ngày 19 tháng 10 năm 1973, đúng 12 năm sau trận đấu ra mắt.
Vào lúc 3h30 ngày 5/1/2014 (giờ địa phương), huyền thoại bóng đá Eusébio đã qua đời ở tuổi 71, nguyên nhân dẫn tới cái chết đột ngột của Eusébio liên quan tới một căn bệnh về tim.
Danh hiệu
Đội tuyển quốc gia
World Cup: Hạng 3 1966
Câu lạc bộ
Lourenço Marques
Vô địch Mozambique: 1960
Benfica
Vô địch Bồ Đào Nha: 1961, 1963, 1964, 1965, 1967, 1968, 1969, 1971, 1972, 1973, 1975
Cúp bóng đá Bồ Đào Nha: 1962, 1964, 1969, 1970, 1972
Cúp C1 châu Âu: 1961, 1962
Cá nhân
Quả bóng vàng châu Âu: 1965
Chiếc giày vàng châu Âu: 1968, 1973
Vua phá lưới World Cup 1966: 9 bàn
Vua phá lưới Cúp bóng đá châu Âu: 1965, 1966, 1968
Vua phá lưới Giải vô địch bóng đá Bồ Đào Nha: 1962, 1965, 1966, 1968, 1970, 1973
Cầu thủ xuất sắc nhất Bồ Đào Nha: 1970, 1973
Xem video clip những pha ghi bàn đẹp nhất của huyền thoại Eusebio