Toni Kroos và lời cảnh báo với bóng đá Saudi Arabia

Giấc mộng sớm tàn

Mùa hè 2023, bóng đá thế giới chứng kiến cuộc “di cư” chưa từng có của cầu thủ từ châu Âu tới Saudi Arabia. Mọi chuyện bắt đầu từ bản hợp đồng gia nhập Al Nassr của Ronaldo. Sau đó, Benzema, Neymar, Kante…nối gót CR7 “quấn khăn, cưỡi lạc đà” và biến Saudi Pro League trở thành phiên bản “dưỡng già” của UEFA Champions League.

Việc mua sắm hàng loạt cầu thủ hè qua chẳng phải bắt đầu, cũng chưa phải mục tiêu tối thượng của người làm bóng đá Saudi Arabia. Thực chất, quốc gia Trung Đông này đã đăng cai bán kết và chung kết Siêu cup Tây Ban Nha từ mùa giải 2019/2020. Việc mang về hàng loạt sao số cũng chỉ là một giai đoạn trong kế hoạch hướng tới World Cup 2034.

Nhưng rồi kế hoạch của người Saudi gặp vấn đề ngay từ giai đoạn đầu tiên. Cách đây chưa lâu, hàng loạt cầu thủ nổi tiếng được cho là phát ngán với cuộc sống ở quốc gia Trung Đông này và đang tìm đường trở lại lục địa già. Trong đó phải kể đến bộ đôi cựu cầu thủ Liverpool, Firmino và Jordan Henderson.

Với Henderson, cầu thủ người Anh muốn được ra sân nhiều hơn để đảm bảo vị trí ở ĐTQG. Đáng tiếc là việc chuyển tới Al Ettifaq lại là bước lùi với cầu thủ sinh năm 1990. Bốn kiến tạo sau 17 trận đã qua không phải thành tích tệ, nhưng phong độ thiếu ổn định của Al Ettifaq khiến Henderson chán nản.

Chưa kể, khi trở lại Anh, Hendo cũng bị chính CĐV nhà la ó bởi một lí do "trời ơi đất hỡi". Cụ thể, Henderson là người ủng hộ cộng đồng LGBTQ+, nhưng lại tới thi đấu ở một quốc gia Hồi giáo như Saudi Arabia và điều này khiến Henderson bị chỉ trích. Cuộc sống của Hendo chắc chắn đã chịu ảnh hưởng ít nhiều từ thương vụ chuyển nhượng này.

Nhờ tiềm lực tài chính dồi dào, người Saudi có thể dễ dàng xây lên hàng loạt sân bóng đẳng cấp. Tiền có thể giúp các đội mua cầu thủ giỏi, xây sân đẹp, nhưng chưa chắc có thể kéo CĐV tới sân. Hồi tháng 10 năm ngoái, trận Al Riyadh vs Al Ettifaq chỉ đón chào 696 CĐV, lọt thỏm giữa 22.500 chỗ ngồi của sân Hoàng tử Faisan bin Fahd.

Ngoại trừ bốn đội bóng lớn được hậu thuẫn bởi quỹ đầu tư công PIF (Al-Ittihad, Al-Nassr, Al-Hilal, and Al-Ahli), các CLB khác ở Saudi Arabia không được chú ý quá nhiều. Làm sao để giữ lửa trên khán đài sẽ là câu hỏi mà giới lãnh đạo bóng đá Saudi Arabia phải đặt ra, nếu không muốn Saudi Pro League trở thành giấc mộng dang dở.

Viễn cảnh được báo trước

Mùa hè năm ngoái, khi được hỏi về khả năng chuyển tới Saudi Arabia thi đấu, Toni Kroos đã thẳng thừng nói không. Kroos khẳng định cầu thủ rời châu Âu tới đây thi đấu chỉ vì tiền. Cảm giác như vậy chưa đủ, “Tám nghiệp” còn dùng từ “đáng xấu hổ” khi bình luận về trường hợp của Gabriel Veiga - tiền vệ 21 tuổi từ chối Napoli để chuyển tới Al Ahli thi đấu.

Bốn tháng sau phát biểu gây tranh cãi, Kroos cũng…chuyển tới Saudi Arabia thi đấu, nhưng là trong khuôn khổ Siêu cup Tây Ban Nha cùng Real Madrid. Đón chào cầu thủ người Đức là một loạt tiếng la ó, huýt sáo từ khắp khán đài. Bầu không khí thù địch trên sân Al-Awwal chẳng thể khiến Kroos lung lạc tinh thần, càng không thể thay đổi sự thật rằng lời nhận xét của Kroos đang dần trở thành lời tiên tri.

Saudi Arabia không phải quốc gia đầu tiên chứng kiến cuộc “đổ bộ” số lượng lớn của các cầu thủ từ châu Âu. Giải VĐQG Trung Quốc (CSL) cũng từng khiến TTCN điên đảo từ hơn 7 năm về trước, nơi Fellaini, Oscar, Hulk hay Carrasco lần lượt cập bến quốc gia tỷ dân này. Kết quả của dự án trên ra sao, có lẽ không cần nhắc lại.

Điểm chung của những cầu thủ gia nhập CSL giai đoạn 2016-2017 và Saudi Pro League mùa hè 2023 là gì? Chắc chắn đó là tiền! Axel Witsel, cầu thủ từng có hơn một năm thi đấu ở Thiên Tân Môn Hổ khẳng định cầu thủ tới Trung Quốc, hay Saudi Arabia đều vì tiền mà thôi. Mọi lời lẽ đầy hứa hẹn liên quan tới dự án thể thao hay điều gì tương tự đều dối trá cả!

Cầu thủ bóng đá cũng chỉ là một nghề kiếm tiền và ai cũng có quyền chọn môi trường lương cao để làm việc. Nhưng bóng đá chưa bao giờ đơn thuần là bóng đá, nhất là ở châu Âu. Tại lục địa già, cầu thủ tên tuổi là tiếng nói, là đại diện của những phong trào xã hội hay của một cộng đồng nhất định, như trường hợp của Jordan Henderson.

Cũng từ đây, những xung đột giữa các hệ tư tưởng cũng như văn hóa xuất hiện. Với những cầu thủ đã quen thuộc với nền văn minh phương Tây, việc hòa nhập với văn hóa Á Đông (Trung Quốc) hay Hồi giáo (Saudi Arabia) không phải điều dễ dàng. Trong quá khứ, James Rodriguez từng phát ngán khi phải ăn bốc ở Qatar, một quốc gia Hồi giáo như Saudi Arabia. 

Dễ hiểu hơn, thi đấu ở Saudi Arabia có thể kiếm được nhiều tiền, nhưng đồng thời cầu thủ sẽ không được tự do, thoải mái như tại châu Âu hay một số giải đấu khác. Tuy vậy, chẳng có gì đảm bảo cho sự “an toàn” về mặt kinh tế với những cầu thủ thi đấu tại Saudi Arabia.

Như đã nói, không phải đội bóng nào ở Saudi Pro League cũng có nguồn lực tài chính dồi dào. Bốn đội bóng thuộc PIF có chủ sở hữu giàu có, nhưng điều đó không có nghĩa với việc vung tiền tùy thích. Không nói đâu xa, Al Nassr trước khi được PIF đổ tiền đầu tư, cũng từng nợ tiền chuyển nhượng, đến mức bị FIFA cấm đăng ký cầu thủ. 

Có thể thấy, làn sóng cầu thủ gia nhập Saudi Pro League biến giải đấu thành một bong bóng khổng lồ. Bong bóng ấy được bơm ngày một căng từ nguồn tiền đầu tư của các CLB. Nếu không có phương án khai thác, phát triển phù hợp từ số vốn đầu tư ban đầu, bong bóng cầu thủ Saudi Pro League sẽ phát nổ trong sự nuối tiếc về một kế hoạch không thành.